Henry Miller

Henry Valentine Miller (ur. 26 grudnia 1891 w Nowym Jorku, zm. 7 czerwca 1980 w Los Angeles) – amerykański pisarz i malarz.

Henry Miller
Imię i nazwisko	Henry Valentine Miller
Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1891 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	27 czerwca 1980 Los Angeles
Narodowość	Amerykanin
Dziedzina sztuki	literatura
Epoka	modernizm
Ważne dzieła
Zwrotnik Raka Zwrotnik Koziorożca trylogia Różoukrzyżowanie
Strona internetowa

Życiorys

Urodził się w Nowym Jorku, w Brooklynie jako potomek niemieckich emigrantów. Po dość chaotycznych i nieukończonych studiach imał się różnych zajęć, np. w latach 1920–1924 pracował w Western Union. Nie pociągała go jednak rutyna pracy, prowadził życie niespokojne i nieuporządkowane. W 1928 odbył podróż po Europie, odwiedzając również Polskę. W 1930 wyjechał do Paryża, gdzie przebywał do wybuchu II wojny światowej.

Podczas pierwszej zimy w Paryżu głodował, schronienie i zarobek znalazł dzięki pomocy swojego krajana Richarda Osborna. W 1931 rozpoczął pracę jako korektor w czasopiśmie Tribune, gdzie opublikował kilka swoich artykułów pod nazwiskiem Alfreda Pérlesa, jednego z redaktorów.

W 1934 napisał powieść Zwrotnik Raka (Tropic of Cancer). Książka ta została zakazana w USA jako zbyt śmiała ze względu na otwarte wątki erotyczne. Tematykę tę Miller kontynuował w Czarnej Wiośnie 1936 i Zwrotniku Koziorożca 1939. W 1940 powrócił do kraju i osiadł w Kalifornii.

W prozie atakował podejście współczesnych Amerykanów do moralności i ich purytański system wartości. Zwrotnik Raka został po raz pierwszy oficjalnie opublikowany w USA dopiero w 1964 po tym, jak Sąd Najwyższy USA uchylił wyrok sądu stanowego. Publikacja odegrała znaczącą rolę w kształtowaniu się amerykańskiej rewolucji seksualnej.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 13. MFF w Cannes (1960).

Wystąpił w filmie Czerwoni (1981) Warrena Beatty'ego, a o jego związku z Anaïs Nin opowiada film Henry i June (1990) w reżyserii Philipa Kaufmana.

Publikacje

Powieści i zbiory opowiadań

• Zwrotnik Raka (Tropic of Cancer), 1934.
• Czarna wiosna (Black Spring), 1936.
• Zwrotnik Koziorożca (Tropic of Capricorn), 1939.
• The Cosmological Eye, 1939.
• Kolos z Maroussi (The Colossus of Maroussi), 1941.
• The Wisdom of the Heart, 1941.
• Sunday After the War, 1944.
• Klimatyzowany koszmar (The Air-Conditioned Nightmare), 1945.
• Why Abstract? with Hilaire Hiler and William Saroyan, 1945.
• The Time of the Assassins: A Study of Rimbaud, 1946.
• Pamiętać, by pamiętać (Remember to Remember), 1947.
• Uśmiech u stóp drabiny (The Smile at the Foot of the Ladder), 1948.
• Sexus (pierwsza część trylogii The Rosy Crucifixion), 1949.
• Książki mojego życia (The Books in My Life), 1952.
• Plexus (druga część trylogii The Rosy Crucifixion), 1953.
• Noce miłości i śmiechu (Nights of Love and Laughter), 1955.
• Ciche dni w Clichy (Quiet Days in Clichy), 1956.
• Diabeł w raju (A Devil in Paradise), 1956.
• Big Sur i pomarańcze Hieronima Boscha (Big Sur and the Oranges of Hieronymus Bosch), 1957.
• Nexus (trzecia część trylogii The Rosy Crucifixion), 1960 – tłum. Michał Kłobukowski, Warszawa: Noir sur Blanc, 1996.
• Stand Still Like the Hummingbird, 1962.
• Henry Miller on Writing, 1964.
• Insomnia or the Devil at Large, 1970.
• My Life and Times, 1971.
• The Nightmare Notebook, 1975.
• Henry Miller’s Book of Friends: A Tribute to Friends of Long Ago, 1976.
• Sextet, 1977.
• My Bike and Other Friends, 1978.
• Joey: A Loving Portrait of Alfred Perlès Together With Some Bizarre Episodes Relating to the Opposite Sex, 1979.
• Kur zapiał! (Crazy Cock), pisana między 1928–30, wydana 1991.
• Moloch (Moloch: or, This Gentile World), pisana między 1927, wydana 1992.

Korespondencje

• Listy 1935-1980 (The Durrell-Miller Letters, 1935-80), 1988.
• Korespondencja 1934-1979: 45 lat przyjaźni (Correspondance 1934-1979: 45 ans d’amitié).

Eseje

• Świat seksu (The World of Sex), 1940.

Linki zewnętrzne

• Henry Miller Memorial Library
• Zapiski, KŚT