Wikipedia

IS-2

(Przekierowano z IS-2 (czołg ciężki))

IS-2, czasami określany jako JS-2 (ros. ИС-2) – czołg ciężki konstrukcji radzieckiej z okresu II wojny światowej.

IS-2 (JS-2)
Ilustracja
IS-2
Dane podstawowe
Państwo

 ZSRR

Typ pojazdu

czołg ciężki

Trakcja

gąsienicowa

Załoga

4

Historia
Prototypy

1943

Produkcja

1943–1945

Wycofanie

1995

Egzemplarze

ok. 3400

Dane techniczne
Silnik

silnik wysokoprężny 4-suwowy, 12-cylindrowy, W-2-IS.
o mocy 520 KM

Transmisja

mechaniczna

Poj. zb. paliwa

520 l, dodatkowe – 300 l

Pancerz

spawany z płyt walcowanych i elementów odlewanych
20 – 120 mm

Długość

990 cm
kadłuba: 677 cm

Szerokość

309 cm

Wysokość

273 cm

Prześwit

42 cm

Masa

bojowa: 46 t

Moc jedn.

11,3 KM/t

Nacisk jedn.

0,82 kg/cm²

Osiągi
Prędkość

37 km/h

Zasięg pojazdu

240

Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)

bez przygotowania: 130 cm

Rowy (szer.)

250 cm

Ściany (wys.)

100 cm

Kąt podjazdu

36

Dane operacyjne
Uzbrojenie
armata D-25T wz. 1943 kal. 122 mm

1 wkm DSzK kal. 12,7 mm i 3 kmy DT kal. 7,62 mm

Rzuty
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Latem 1943 roku powstał w zakładach w Czelabińsku pierwszy model nowego czołgu ciężkiego. Początkowo nosił on oznaczenie „obiekt 237”. Jego głównym konstruktorem był N. F. Szaszmurin. 8 sierpnia 1943 czołg został przyjęty do uzbrojenia Armii Czerwonej. Nowy pojazd otrzymał oznaczenie IS-1 (IS – Iosif Stalin) lub IS-85. Czołg był uzbrojony w armatę D-5T kal. 85 mm. Miał masę ok. 44 t. Wyprodukowano tylko 107 egzemplarzy IS-1. Ponieważ w tym okresie powstał czołg średni T-34-85 uzbrojony w identyczną armatę, zaszła potrzeba wzmocnienia uzbrojenia czołgu ciężkiego. Szybko wdrożono do produkcji czołg uzbrojony w armatę D-25T kalibru 122 mm. Nosił on początkowo oznaczenie „obiekt 240”. Po przyjęciu do uzbrojenia zmieniono je na IS-2. W trakcie produkcji czołg ulegał modernizacji. Wprowadzono w jego armacie półautomatyczny zamek klinowy w celu zwiększenia szybkostrzelności działa. Modernizacji uległ kadłub czołgu, a zwłaszcza kształt jego przednich płyt. Na włazie dowódcy zamontowano podstawę dla wielkokalibrowego karabinu maszynowego DSzK kal. 12,7 mm. Zmodernizowane pojazdy nosiły oznaczenie IS-2M. Do zakończenia wojny ogółem zbudowano ok. 3400 czołgów IS-1 i IS-2.

Na podwoziu czołgu IS-2 powstały działa pancerne ISU-152 i ISU-122.

Zastosowanie bojowe edytuj

Po raz pierwszy IS-2 został użyty podczas walk na Ukrainie na początku 1944 roku. Dwadzieścia jeden czołgów typu IS-2 zniszczyło ponad czterdzieści Tygrysów i Elefantów, tracąc przy tym tylko osiem czołgów. Niemieckie czołgi ciężkie, które były z łatwością niszczone, nie posiadały odpowiedniego działa, aby odpowiedzieć na armatę 122 mm[1].

Czołgi IS-2 weszły w armii radzieckiej na uzbrojenie gwardyjskich pułków czołgów ciężkich. Zwano je także pułkami ciężkich czołgów przełamania. Były to samodzielne jednostki bezpośrednio podporządkowane Naczelnemu Dowództwu. Były one przez nie przydzielane jako wzmocnienie do poszczególnych korpusów lub armii na czas określonej operacji bojowej. Pod koniec wojny zaczęto formować również samodzielne brygady czołgów ciężkich.

Czołgi IS-2 pozostawały w uzbrojeniu armii radzieckiej również po wojnie. Na początku lat 50. XX w. poddano je poważnej modernizacji. Polegała ona głównie na wyposażeniu ich w nowe silniki. Były to odpowiednio przystosowane silniki czołgów T-54, tzw. W-54K-IS. Zmodernizowane pojazdy nosiły oznaczenie IS-2M. Na uzbrojeniu pozostawały one do początku lat 90. XX w. Ostatnie manewry z udziałem czołgów IS-2M odbyły się w Odeskim Okręgu Wojskowym w 1982 roku.

Czołgi IS-2 były też na uzbrojeniu LWP. Znajdowały się na wyposażeniu 4 Pułku Czołgów Ciężkich przeznaczonego dla 1 Armii WP oraz 5 Pułku Czołgów Ciężkich przeznaczonego dla 2 Armii WP. Zaczęto również formować 6 Pułk Czołgów Ciężkich dla 3 Armii oraz 7 Samodzielny Pułk Czołgów Ciężkich, ale ostatecznie zrezygnowano z tego zamiaru. Razem w latach 1944-45 przekazano LWP 71 czołgów, z czego zwrócono 21 (6 pułku). W chwili zakończenia wojny LWP dysponowało 26 pojazdami. Ich liczba w późniejszym czasie wzrosła na skutek zakupów w ZSRR oraz napraw wozów ściągniętych z pobojowisk. IS-2 użytkowane były do przełomu lat 50. i 60. XX wieku.

Użytkownicy edytuj

W polskich muzeach edytuj

Czołgi IS-2 znajdują się w następujących placówkach muzealnych na terenie Polski:

Uwagi edytuj

  1. ↑ Został odsłonięty w 25 rocznicę bitwy pod Lenino.
  2. ↑ Według informacji podanych na tablicy pamiątkowej.
  3. ↑ Dobrze widoczne są mniejsze niż w czołgach T-34/85 koła jezdne

Przypisy edytuj

  1. ↑ Tucker-Jones, Anthony: Tiger I and Tiger II, str. 160. Pen and Sword Military, 2013. ISBN 978-1473826786.
  2. ↑ a b c IS-2 / JS-2 (Josef Stalin) Heavy Tank [online], www.militaryfactory.com [dostęp 2017-12-21] (ang.).
  3. ↑ József Cseh: AMagyarNéphadseregfegyverzettelvalóellátásánaknéhányproblémájaaz1950-esévekelején. Országos Széchényi Könyvtár, 2012. [dostęp 2020-08-31]. (węg.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=IS-2&oldid=72659004”