Ignacy Cetner
Ignacy Aleksander Cetner herbu Przerowa (ur. 1728, zm. 1787) – marszałek wielki koronny Królestwa Galicji i Lodomerii od 1783, wojewoda bełski od 1763, oboźny koronny (dworski) w 1762[1], starosta rożowski, hrabia cesarstwa od 20 marca 1782.
Portret młodzieńczy Ignacego Cetnera pędzla Augustyna Mirysa | |
Przerowa | |
Hrabia | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia | |
Data śmierci | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujBrat cioteczny biskupa Ignacego Krasickiego.
W 1740 został porucznikiem w 8. Regimencie Pieszym Domu Radziwiłłów. Wybierany posłem na sejmy w 1756, 1758, 1760, 1761. Był członkiem konfederacji Czartoryskich w 1764 roku[2].
W 1762 został kawalerem Orderu Orła Białego.
Był konsyliarzem konfederacji generalnej 1764 roku[3]. W 1764 roku podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego z województwa bełskiego[4]. Na sejmie koronacyjnym wniósł projekt ustawy o przyznaniu tytułów książęcych członkom rodu Poniatowskich. Członek Komisji Skarbowej Koronnej. W 1767 przystąpił do konfederacji radomskiej i wszedł w skład deputacji traktatowej. 23 października 1767 wszedł w skład delegacji Sejmu, wyłonionej pod naciskiem posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, powołanej w celu określenia ustroju Rzeczypospolitej[5]. W 1768 roku wyznaczony z Senatu do Asesorii Koronnej[6]. Od 1772 został poddanym austriackim. W 1775 mianowany cesarskim radcą tajnym.
Jego rezydencją był Krakowiec, gdzie utrzymywał bogaty dwór i ogród "na stopę zagraniczną", z ogromną liczbą rzadkich roślin. Dwór i obyczaje panujące w nim za I. Cetnera sportretował Wincenty Pol w Pamiętnikach Winnickiego.
W 1766 jemu sprzedali cały klucz ożohowiecki, potem odkupił te dobra Jan Antoni Czarnecki[7], kasztelan bracławski[8]. W 1778 kupił zlicytowane przez rząd austriacki dobra starostwa przemyskiego wraz z miastem Przemyśl (pozostawał w jego rękach do 1789). W latach 1786–1787 sprzedał dobra nadwórnańskie[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik 1992, s. 95.
- ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 90.
- ↑ Konfederacya Generalna Koronna Po doszłym Seymie Convocationis Zaczęta w Warszawie Dnia 23. Czerwca Roku Pańskiego 1764. Ręką J. O. Xcia Jmci Prymasa Korony Polskiey [...] Stwierdzona, [b.n.s]
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 80.
- ↑ Volumina Legum. T. VII. Sankt Petersburg 1860, s. 244-248.
- ↑ Kolęda Warszawska na rok 1768, [b.n.s]
- ↑ Bohorodczany / Kamionka Strumiłowa / Rozłucz / Toki / Złoczów. „Cracovia Leopolis”.
- ↑ Władysław Konopczyński: Czarnecki Jan Antoni. [W:] Polski Słownik Biograficzny. T. IV. Kraków, 1938.
- ↑ Jerzy T. Petrus, Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Nadwórnej. [W:] Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Cz. I : Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. T. 4. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, Drukarnia narodowa, 1996, 402 il., s. 95. ISBN 83-85739-34-3.
Bibliografia
edytuj- Franciszek Jaworski. Wśród drzew i zieleni. IV. Cetnerówka. „Kurjer Lwowski”. 201, s. 2–3, 23 lipca 1905.
- Władysław Konopczyński: Ignacy Cetner. w: Polski Słownik Biograficzny. T. III. Kraków, 1937, s. 238-239
- Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 267.