Ihilii Ghelb (ur. 27 lipca 1880 w Botuszanach, zm. ?) – nauczyciel.

Ihilii Ghelb
Ilustracja
Ihilii Ghelb podczas pracy w Sanoku
Data i miejsce urodzenia

27 lipca 1880
Botuszany

Stanowisko

nauczyciel

Małżeństwo

Adela

Dzieci

Albin

Faksymile
Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Życiorys edytuj

Urodził się 27 lipca 1880 w Botuszanach[1]. Był wyznania mojżeszowego[1]. Podjął pracę nauczyciela od 1 września 1904[1]. Rozporządzeniem z 7 czerwca 1906 C. K. Rady Szkolnej Krajowej został przeniesiony ze stanowiska zastępcy nauczyciela w C. K. Wyższej Szkole Realnej w Jarosławiu na równorzędne stanowisko w C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie, gdzie uczył języka niemieckiego[2][3], a od 1 lutego do 4 czerwca 1908 był na urlopie[4]. Egzamin zawodowy złożył 2 czerwca 1908[1]. Reskryptem z 28 sierpnia 1908 C. K. Rady Szkolnej Krajowej otrzymał posadę nauczyciela rzeczywistego w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku[5][6]. Z funkcji zastępcy nauczyciela został mianowany nauczycielem rzeczywistym 1 września 1908[1][7][8]. Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 1 czerwca 1911 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora[9][10][11][12]. W sanockim gimnazjum uczył niemieckiego, łacińskiego, był zawiadowcą biblioteki niemieckiej[13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24]. Nauczając w szkole skłaniał uczniów do prowadzenia rozmów w języku niemieckim dla nabrania wprawy, jednocześnie wzbraniając używania języka polskiego, posiadał wśród uczniów autorytet, posiadał wysoką wiedzę i szanowane metody nauczania[25][26]. Był członkiem zarządu sanockiego koła Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych[27], 26 października 1919 został wybrany zastępcą skarbnika[28]. W Sanoku zamieszkiwał przy ulicy Zamkowej 179[29]. Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 31 sierpnia 1911 został przydzielony do służby w C. K. I Wyższej Szkole Realnej w Krakowie na przeciągu I półrocza roku szkolnego 1911/1912[30][31][32]. W 1914 był przypisany do adresu ulicy św. Tomasza 8 w Krakowie[33]. Po wybuchu I wojny światowej od 19 września 1914 przebywał w Wiedniu[34]. Otrzymał VIII rangę służbową od 1 października 1918[35][36].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości był nauczycielem w okresie II Rzeczypospolitej jako urzędnik Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego[37]. Zasiadał w radzie nadzorczej żydowskiego stowarzyszenia „PARD” (Przemysł Artystyczny i Domowy) w Sanoku[38]. Decyzją z 6 października 1925 został formalnie przydzielony do XII Państwowego Gimnazjum we Lwowie[39][40][41], do którego został przesunięty faktycznie od września 1927[42][43][44][45]. W szkole uczył języka niemieckiego[46][47][48], w styczniu 1930 zorganizował w szkole Kasę Oszczędności i prowadził ją do 31 października 1931[49]. Z posady nauczyciela w XII Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Szczepanowskiego we Lwowie został przeniesiony w stan spoczynku w połowie 1935[50].

Jego żoną była Adela (ur. 1881); oboje przebywali w Krakowie podczas II wojny światowej i trwającej okupacji niemieckiej, będąc przypisani do adresu ulicy św. Jana 3[51][52]. Mieli syna Albina (ur. 1907 w Stanisławowie[29], absolwent Gimnazjum w Sanoku z 1925[53], w roku akademickim 1927/1928 demonstrator w Instytucie Chemii Lekarskiej na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[54], podporucznik rezerwy w korpusie oficerów sanitarnych Wojska Polskiego[55], do 1939 jako dr Albin Gelb lekarz internista we Lwowie[56]).

Odznaczenia edytuj

austro-węgierskie

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 54.
  2. III Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Jarosławiu za rok szkolny 1906/7. Jarosław: Fundusz Naukowy, 1907, s. 1.
  3. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1906/7. Stanisławów: Fundusz Naukowy, 1907, s. 35, 38.
  4. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1907/8. Stanisławów: Fundusz Naukowy, 1908, s. 21, 23.
  5. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 2.
  6. Kronika. Mianowania w szkolnictwie. „Jedność. Organ Żydów Polskich”, s. 6, Nr 37 z 1 września 1908. 
  7. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy C. K. Rady Szkolnej Krajowej w Galicyi”, s. 334, nr 21 z 21 sierpnia 1908. 
  8. Kronika. „Jedność. Organ Żydów Polskich”, s. 6, nr 37 z 11 września 1908. 
  9. XXX. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1910/11. Sanok: Fundusz Naukowy, 1911, s. 8.
  10. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy c. k. Rady szkolnej krajowej w Galicyi”, s. 215, nr 15 z 17 czerwca 1911. 
  11. Mianowania i przeniesienia. „Nowa Reforma”, s. 2, nr 279 z 21 czerwca 1911. 
  12. Kronika. Mianowania i przeniesienia. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 28 z 2 lipca 1911. 
  13. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 1.
  14. XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 2.
  15. XXX. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1910/11. Sanok: Fundusz Naukowy, 1911, s. 1.
  16. XXXII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1912/13. Sanok: Fundusz Naukowy, 1913, s. 1.
  17. XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: Fundusz Naukowy, 1914, s. 2.
  18. XXXIV. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1915/16. Sanok: Fundusz Naukowy, 1916, s. 2, 7.
  19. XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 1, 12, 23, 35, 46.
  20. XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1921/1922. Sanok: 1922, s. 1.
  21. XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1922/1923. Sanok: 1923, s. 1.
  22. XXXVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1923/1924. Sanok: 1924, s. 17.
  23. XXXVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1924/1925. Sanok: 1925, s. 1.
  24. Władysław Dajewski: Ze wspomnień polonisty. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 271.
  25. Józef Stachowicz: Drogą Andrzeja Radka. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 229.
  26. Walerian Bętkowski: Wspomnienia przyrodnika (1915–1922). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 253-254.
  27. Zarządy kół. „Muzeum”. 4, s. 8, 1910. 
  28. Z działalności kół T. N. S. W.. „Muzeum”. 9, s. 469, 1919. 
  29. a b Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1923/24 (zespół 7, sygn. 87). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 580.
  30. XXXI. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1911/12. Sanok: Fundusz Naukowy, 1912, s. 2, 6.
  31. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1912. Kraków: 1912, s. 15, 18.
  32. Kronika. Przeniesienia. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 38 z 10 września 1911. 
  33. Stefana Mikulskiego Wielka Księga Adresowa dla Królewskiego Stołecznego Miasta Krakowa. 1914, s. 103.
  34. Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. Wiedeń: 1915, s. 139.
  35. XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 25.
  36. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Rady szkolnej krajowej w Galicyi”, s. 222, nr 11 z 15 grudnia 1918. 
  37. Ogłoszenia prywatne. Zgubione dokumenty. „Gazeta Lwowska”, s. 6, nr 171 z 28 lipca 1928. 
  38. „PARD” Przemysł Artystyczny i Domowy. archives.jdc.org. [dostęp 2016-05-23].
  39. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy dla Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 501, nr 12 z 31 grudnia 1927. 
  40. XXXIX. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1925/1926. Sanok: 1926, s. 4.
  41. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1928/29. Lwów: 1929, s. 10.
  42. XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 14.
  43. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 501, nr 12 z 31 grudnia 1927. 
  44. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1928/29. Lwów: 1929, s. 11.
  45. Władysław Dajewski: Ze wspomnień polonisty. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 274.
  46. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1928/29. Lwów: 1929, s. 6.
  47. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1931/1932. Lwów: 1932, s. 3.
  48. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1932/1933. Lwów: 1933, s. 3.
  49. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1931/1932. Lwów: 1932, s. 6.
  50. Ruch służbowy. Spensjonowani. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 222, nr 6 z 25 czerwca 1935. 
  51. Profil opisujący w bazie The Holocaust Survivors and Victims Resource Center prowadzonej przez United States Holocaust Memorial Museum został zidentyfikowany jako „Thilü Ghelb”, co wynikło z błędnego odczytu imienia, por. Thilü Ghelb. ushmm.org. [dostęp 2017-05-05]. (ang.).
  52. Adela Ghelb. ushmm.org. [dostęp 2017-05-05]. (ang.).
  53. XXXVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1924/1925. Sanok: 1925, s. 9.
  54. Skład Uniwersytetu w roku akademickim 1927/1928. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie. Lwów: 1927/1928, s. 40.
  55. Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934, s. 228, 773.
  56. Ilustrowany informator miasta Lwowa : ze spisem miejscowości województwa lwowskiego na rok 1939. Lwów: 1939, s. 33.
  57. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 637.
  58. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 577.
  59. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1021.