Joachim Fryderyk legnicko-brzeski

książę brzeski z dynastii Piastów

Joachim Fryderyk (ur. 29 września 1550 w Brzegu (?), zm. 25 marca 1602 tamże) – książę brzeski z dynastii Piastów. Syn księcia brzeskiego Jerzego II i Barbary Hohenzollern, córki elektora brandenburskiego Joachima II Hektora. Ojciec księcia brzeskiego Jana Chrystiana i księcia legnickiego Jerzego Rudolfa.

Joachim Fryderyk legnicko-brzeski
ilustracja
ilustracja herbu
Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia

29 września 1550
Brzeg

Data i miejsce śmierci

25 marca 1602
Brzeg

Ojciec

Jerzy II

Matka

Barbara Hohenzollern (1527-1595)

Dzieci

Jan Chrystian, Jerzy Rudolf

Młodość edytuj

Joachim Fryderyk – najstarszy syn Jerzego II i Barbary Hohenzollern – urodził się 29 września 1550 prawdopodobnie na zamku w Brzegu. Na chrzcie otrzymał imiona po dziadkach – elektorze brandenburskim Joachimie II Hektorze i księciu legnicko-brzeskim Fryderyku II. Za życia ojca nie pomagał mu w rządzeniu księstwem brzeskim. Za to przez siedem lat przebywał na dworze wuja, Jana Jerzego Hohenzollerna, od 1571 r. sprawującego funkcję elektora brandenburskiego. W jego zastępstwie w 1574 r. pojawił się na koronacji Henryka Walezego na króla Polski, zaś wraz z nim 27 października 1575 brał udział w koronacji Rudolfa II na króla rzymskiego.

Małżeństwo z Anną Marią edytuj

19 maja 1577 w Brzegu Joachim Fryderyk pojął za żonę Annę Marię z dynastii askańskiej. Była ona córką księcia anhalckiego Joachima Ernesta i Agnieszki z hrabiów Barby. Posag panny młodej wynoszący 15 000 talarów został zabezpieczony na Wąsoszu.

Dzielnica Joachima Fryderyka edytuj

7 maja 1586 zmarł jego ojciec, Jerzy II. Joachim Fryderyk wraz z młodszym bratem Janem Jerzym objęli rządy w księstwie brzeskim. Tymczasowo rezydowali w Oławie, ponieważ Brzeg jako wdowia oprawa przypadł ich matce, Barbarze. Kiedy 6 lipca 1592 zmarł Jan Jerzy, Joachim Fryderyk został samodzielnym władcą księstwa brzeskiego, z którego zostały wyłączone dwa główne miasta: Brzeg (wdowia oprawa Barbary, matki Joachima Fryderyka) i Oława (wdowia oprawa Anny, wdowy po Janie Jerzym). Jednakże 24 października 1594 Anna wyszła ponownie za mąż za księcia legnickiego Fryderyka IV, natomiast kilka tygodni później 2 stycznia 1595 zmarła Barbara. Tym samym obydwa miasta znów stały się częścią księstwa brzeskiego, którego Joachim Fryderyk został niepodzielnym panem.

Swoją dzielnicę powiększył o bogate w złoża metali szlachetnych miasta i okręgi Dzierżoniów i Srebrna Góra, które wykupił od administrujących księstwem ziębickim rodziny von Rosenberg. Natomiast w 1596 r. przyłączył do niej księstwo legnickie, odziedziczone po zmarłym bezpotomnie Fryderyku IV.

Rządy i funkcje edytuj

Joachim Fryderyk był zręcznym gospodarzem. Zatwierdził dawne przywileje miast księstwa. Popierał rozwój rzemiosła. W Oławie otworzył mennicę, do której kruszce sprowadzano z kopalń z wykupionych okręgów Dzierżoniowa i Srebrnej Góry. Dbał o rozbudowę umocnień i fortyfikacji Brzegu. Ufundował także posagi dla niezamężnych córek Henryka XI.

Dzięki koligacjom rodzinnym i dobrym kontaktom z dworem praskim pełnił zaszczytne funkcje. Od 1585 r. piastował godność prepozyta zluteranizowanej kapituły magdeburskiej, a od 1588 r. także generała i dowódcy regularnych wojsk śląskich.

Śmierć i następstwa edytuj

Joachim Fryderyk zmarł 25 marca 1602 w Brzegu. 7 maja tego roku został pochowany w tamtejszym kościele zamkowym pw. św. Jadwigi. Na mocy testamentu, który spisał 16 grudnia 1595 okręg Oławy przypadł jego żonie w dożywocie. Anna Maria zmarła 11 listopada 1605, a jej ciało spoczęło u boku męża.

Księstwo legnickie przypadło dwóm synom Joachima Fryderyka: Janowi Chrystianowi i Jerzemu Rudolfowi. Ponieważ obydwaj w chwili śmierci ojca byli niepełnoletni, rządy regencyjne w ich imieniu sprawowała najpierw matka, Anna Maria, a po jej śmierci książę oleśnicki Karol II.

Potomstwo edytuj

Oprócz Jana Chrystiana i Jerzego Rudolfa Joachim Fryderyk pozostawił po sobie dwie córki: Barbarę Agnieszkę, wydaną za Jana Ulryka Schaffgotscha i Marię Zofię, która prawdopodobnie do końca życia pozostała w stanie panieńskim. Ze związku z Anną Marią przyszło na świat także dwoje dzieci zmarłych w dzieciństwie: pierworodny Jerzy Ernest i Anna Maria.

Genealogia edytuj

Fryderyk II
Piastowicz

ur. 12 II 1480
zm. 17 IX 1547
Zofia
Hohenzollern
1)
ur. 10 III 1485
zm. 24 V 1537
Joachim II
Hektor

ur. 13 I 1505
zm. 3 I 1571
Magdalena
Wettyn 2)
ur. 7 III 1507
zm. 28 I 1534
         
     
  Jerzy II
Piastowicz

ur. 18 VII 1523
zm. 7 V 1586
Barbara
Hohenzollern
ur. 10 VIII 1527
zm. 2 I 1595
     
   

Anna Maria
Askańska
ur. 13 VI 1561
zm. 11 XI 1605
OO   19 V 1577
Joachim Fryderyk
Piastowicz

ur. 29 IX 1550
zm. 25 III 1602
                   
                   
                   
Jerzy Ernest
Piastowicz
 ur. 29 VIII 1589
 zm. 6 XI 1589
 
Jan Chrystian
Piastowicz

 ur. 28 VIII 1591
 zm. 25 XII 1639
 
Barbara Agnieszka
Piastówna

 ur. 24 II 1593
 zm. 24 VII 1631
 
Jerzy Rudolf
Piastowicz

 ur. 22 I 1595
 zm. 14 I 1653
 
Anna Maria
Piastówna
 ur. po 16 XII 1596
 zm. przed 25 III 1602
 
                   
Maria Zofia
Piastówna
 ur. 26 IV 1601
 zm. 26 X 1654
 
  1. córka Fryderyka Starszego i Zofii Jagiellonki
  2. córka Jerzego Brodatego

Bibliografia edytuj

  • K. R. Prokop, Joachim Fryderyk, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, s. 528–529, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999.