Joachim Fryderyk legnicko-brzeski

książę brzeski z dynastii Piastów

Joachim Fryderyk (ur. 29 września 1550 w Brzegu (?), zm. 25 marca 1602 tamże) – książę brzeski z dynastii Piastów. Syn księcia brzeskiego Jerzego II i Barbary Hohenzollern, córki elektora brandenburskiego Joachima II Hektora. Ojciec księcia brzeskiego Jana Chrystiana i księcia legnickiego Jerzego Rudolfa.

Joachim Fryderyk legnicko-brzeski
ilustracja
ilustracja herbu
Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia

29 września 1550
Brzeg

Data i miejsce śmierci

25 marca 1602
Brzeg

Ojciec

Jerzy II

Matka

Barbara Hohenzollern (1527–1595)

Rodzeństwo

Barbara
Jan Jerzy
Zofia
Magdalena
córka
Elżbieta Magdalena

Małżeństwo

Anna Maria Anhalcka
od 1577

Dzieci

Jerzy Ernest, Jan, Barbara, Jerzy Rudolf, Anna Maria, Maria Zofia

Młodość

edytuj

Joachim Fryderyk – najstarszy syn Jerzego II i Barbary Hohenzollern – urodził się 29 września 1550 prawdopodobnie na zamku w Brzegu. Na chrzcie otrzymał imiona po dziadkach – elektorze brandenburskim Joachimie II Hektorze i księciu legnicko-brzeskim Fryderyku II. Za życia ojca nie pomagał mu w rządzeniu księstwem brzeskim. Za to przez siedem lat przebywał na dworze wuja, Jana Jerzego Hohenzollerna, od 1571 r. sprawującego funkcję elektora brandenburskiego. W jego zastępstwie w 1574 r. pojawił się na koronacji Henryka Walezego na króla Polski, zaś wraz z nim 27 października 1575 brał udział w koronacji Rudolfa II na króla rzymskiego.

Małżeństwo z Anną Marią

edytuj

19 maja 1577 w Brzegu Joachim Fryderyk pojął za żonę Annę Marię z dynastii askańskiej. Była ona córką księcia anhalckiego Joachima Ernesta i Agnieszki z hrabiów Barby. Posag panny młodej wynoszący 15 000 talarów został zabezpieczony na Wąsoszu.

Dzielnica Joachima Fryderyka

edytuj

7 maja 1586 zmarł jego ojciec, Jerzy II. Joachim Fryderyk wraz z młodszym bratem Janem Jerzym objęli rządy w księstwie brzeskim. Tymczasowo rezydowali w Oławie, ponieważ Brzeg jako wdowia oprawa przypadł ich matce, Barbarze. Kiedy 6 lipca 1592 zmarł Jan Jerzy, Joachim Fryderyk został samodzielnym władcą księstwa brzeskiego, z którego zostały wyłączone dwa główne miasta: Brzeg (wdowia oprawa Barbary, matki Joachima Fryderyka) i Oława (wdowia oprawa Anny, wdowy po Janie Jerzym). Jednakże 24 października 1594 Anna wyszła ponownie za mąż za księcia legnickiego Fryderyka IV, natomiast kilka tygodni później 2 stycznia 1595 zmarła Barbara. Tym samym obydwa miasta znów stały się częścią księstwa brzeskiego, którego Joachim Fryderyk został niepodzielnym panem.

Swoją dzielnicę powiększył o bogate w złoża metali szlachetnych miasta i okręgi Dzierżoniów i Srebrna Góra, które wykupił od administrujących księstwem ziębickim rodziny von Rosenberg. Natomiast w 1596 r. przyłączył do niej księstwo legnickie, odziedziczone po zmarłym bezpotomnie Fryderyku IV.

Rządy i funkcje

edytuj

Joachim Fryderyk był zręcznym gospodarzem. Zatwierdził dawne przywileje miast księstwa. Popierał rozwój rzemiosła. W Oławie otworzył mennicę, do której kruszce sprowadzano z kopalń z wykupionych okręgów Dzierżoniowa i Srebrnej Góry. Dbał o rozbudowę umocnień i fortyfikacji Brzegu. Ufundował także posagi dla niezamężnych córek Henryka XI.

Dzięki koligacjom rodzinnym i dobrym kontaktom z dworem praskim pełnił zaszczytne funkcje. Od 1585 r. piastował godność prepozyta zluteranizowanej kapituły magdeburskiej, a od 1588 r. także generała i dowódcy regularnych wojsk śląskich.

Śmierć i następstwa

edytuj

Joachim Fryderyk zmarł 25 marca 1602 w Brzegu. 7 maja tego roku został pochowany w tamtejszym kościele zamkowym pw. św. Jadwigi. Na mocy testamentu, który spisał 16 grudnia 1595 okręg Oławy przypadł jego żonie w dożywocie. Anna Maria zmarła 11 listopada 1605, a jej ciało spoczęło u boku męża.

Księstwo legnickie przypadło dwóm synom Joachima Fryderyka: Janowi Chrystianowi i Jerzemu Rudolfowi. Ponieważ obydwaj w chwili śmierci ojca byli niepełnoletni, rządy regencyjne w ich imieniu sprawowała najpierw matka, Anna Maria, a po jej śmierci książę oleśnicki Karol II.

Potomstwo

edytuj

Oprócz Jana Chrystiana i Jerzego Rudolfa Joachim Fryderyk pozostawił po sobie dwie córki: Barbarę Agnieszkę, wydaną za Jana Ulryka Schaffgotscha i Marię Zofię, która prawdopodobnie do końca życia pozostała w stanie panieńskim. Ze związku z Anną Marią przyszło na świat także dwoje dzieci zmarłych w dzieciństwie: pierworodny Jerzy Ernest i Anna Maria.

Genealogia

edytuj
Fryderyk II
Piastowicz

ur. 12 II 1480
zm. 17 IX 1547
Zofia
Hohenzollern
1)
ur. 10 III 1485
zm. 24 V 1537
Joachim II
Hektor

ur. 13 I 1505
zm. 3 I 1571
Magdalena z Saksonii2)
ur. 7 III 1507
zm. 28 I 1534
         
     
  Jerzy II
Piastowicz

ur. 18 VII 1523
zm. 7 V 1586
Barbara Hohenzollern
ur. 10 VIII 1527
zm. 2 I 1595
     
   

Anna Maria Anhalcka
ur. 13 VI 1561
zm. 11 XI 1605
OO   19 V 1577
Joachim Fryderyk
Piastowicz

ur. 29 IX 1550
zm. 25 III 1602
                   
                   
                   
Jerzy Ernest Piastowicz
 ur. 29 VIII 1589
 zm. 6 XI 1589
 
Jan Chrystian brzeski
 ur. 28 VIII 1591
 zm. 25 XII 1639
 
Barbara Agnieszka brzeska
 ur. 24 II 1593
 zm. 24 VII 1631
 
Jerzy Rudolf legnicki
 ur. 22 I 1595
 zm. 14 I 1653
 
Anna Maria Piastówna
 ur. po 16 XII 1596
 zm. przed 25 III 1602
 
                   
Maria Zofia
Piastówna
 ur. 26 IV 1601
 zm. 26 X 1654
 
  1. córka Fryderyka Starszego i Zofii Jagiellonki
  2. córka Jerzego Brodatego

Bibliografia

edytuj
  • K. R. Prokop, Joachim Fryderyk, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, s. 528–529, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999.