Juszczyn (województwo małopolskie)
Juszczyn – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Maków Podhalański.
| wieś | |
 Przystanek kolejowy Juszczyn | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2017) |
2575 |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-231[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KSU |
| SIMC |
0060717 |
Położenie na mapie gminy Maków Podhalański  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu suskiego  | |
 49°41′51″N 19°42′20″E/49,697500 19,705556[1]
| |
W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Juszczyn, po jej zniesieniu w gromadzie Maków Podhalański. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
Wieś położona jest nad Skawą, w południowej części Beskidu Makowskiego. Liczba mieszkańców wynosi 2,5 tys.
W Juszczynie jest kościół pw. MB Pocieszenia oraz kaplica na Juszczyńskich Polanach.
Z Juszczyna pochodzi biathlonista Grzegorz Guzik trzykrotny uczestnik zimowych igrzysk olimpijskich: Soczi 2014, Pyeongchang 2018 oraz Pekin 2022
Części wsi edytuj
Integralne części wsi Juszczyn[3][4]:
- przysiółki
- Bisagi, Frydle, Huta, Juszczyńskie Polany, Michałki, Przysłop, Snozy, Wielka Polana
- części wsi
- Biedrawowa, Bory, Cadyń, Ceremugowa, Chromówka, Dział, Działkówka, Gąski, Gigoniowa, Górki, Grzechynkówka, Guziki, Janowa, Jaworkowa, Jędrzeje, Juszczynkowa, Kachnówka, Kojsowa, Kuraskowa, Kurdasowa, Majchrzakówka, Mędralówka, Mirochówka, Mosorowa, Oleksowa, Olszówkowa, Pitkówka, Pod Górą, Polakowa, Potok, Salowa, Sarnowa, Stasikowa, Tatarowa, Turkowa, Uczniowa, U Oleksy, Sale, Wicusie, Zgudowa,U Kobierzyna
Historia edytuj
Wieś została założona w czasie akcji osiedleńczej starostwa lanckorońskiego. Po raz pierwszy wzmiankowany jest w dokumencie zastawnym króla Władysława Jagiełły wystawionym dla marszałka koronnego Zbigniewa z Brzezia na poczet Lanckorony i szesnastu wsi[5]. W XVII-XIX funkcjonowała tam huta szkła. Stąd nazwa osiedla huta. Od 1982 do 1992 roku proboszczem parafii był ks. kanonik Adolf Chojnacki, działacz solidarnościowy. Nieopodal na Polanie Malinowe odbywały się "Msze za Ojczyznę", które zostały przez niego zainicjowane[6][7][8].
Toponimia edytuj
Nazwa Juszczyn prawdopodobnie wywodzi się ze zaustriaczonej nazwy ryby a dokładnie leszcza lub nazwy gęsto rosnących na tych terenach leszczyn. Popiera to fakt iż podobny źródłosłów mają okoliczne wsie takie jak: Wieprzec, Osielec lub miasto Maków Podhalański.
Kultura i edukacja edytuj
W Juszczynie znajduje się Szkoła Podstawowa im. św. Jadwigi Królowej Polski, Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy oraz przedszkole.
Na terenie miejscowości działają:
- zespoły regionalne Zbyrcok i Zbyrcocek,
- chór parafialny Boże nutki
Sport edytuj
- Piłka Nożna
W Juszczynie działa klub sportowy LKS Naroże Juszczyn, którego początki sięgają 1946 roku, kiedy powstało koło LZS. W 1950 roku władze przeznaczyły 0,5 ha ziemi nad Skawą pod boisko sportowe, które oddano do użytku w 1953 roku. Dzięki własnemu obiektowi piłkarze awansowali w 1954 roku do B klasy. W latach 50. utworzono drugą drużynę, która brała udział w rozgrywkach C klasy. W latach siedemdziesiątych piłkarze zakwalifikowali się do A klasy. Kilka razy drużyna włączała się do walki o tytuł mistrza i awans do ligi okręgowej. Jednak w 1991 roku drużyna ponownie spadła do A klasy, gdzie występowała ze zmiennym szczęściem. Aktualnie drużyna znajduje się w A klasie.
- Tenis Stołowy
Stół do tenisa stołowego pojawił się w świetlicy klubu w latach 60. W 1969 roku powstała drużyna męska tenisistów stołowych, która brała udział w rozgrywkach powiatu suskiego. Drużyna juniorek młodszych odniosła sukcesy na mistrzostwach wojewódzkich w Cieszynie w 1983 roku. W 1985 roku sekcja Naroża została sklasyfikowana na I miejscu w województwie bielskim.
- Skoki Narciarskie
W 1954 roku wybudowano skocznię narciarską, którą oddano do użytku w 1955 roku. Konkurs przeprowadzony z tej okazji przyciągnął skoczków z całego kraju z J. Gąsienicą-Bryjakiem na czele. Konkurs oglądało parę tysięcy widzów.
Porządek publiczny edytuj
Na terenie wsi funkcjonują dwie ochotnicze straże pożarne Juszczyn-Centrum oraz Juszczyn-Polany dysponujące własnymi strażnicami.
Szlaki turystyczne edytuj
Juszczyn przyst. kol – Juszczyn wieś – Jawor – Juszczyn Polany – Kucałowa Przełęcz
Zobacz też edytuj
- Juszczyna
- Oficjalna strona Zespołu Regionalnego Zbyrcok
- Strona OREW Juszczyn
- Oficjalna strona OSP Juszczyn
- Oficjalna strona Parafii Matki Bożej Pocieszenia w Juszczynie
- LKS Naroże Juszczyn – Rys historyczny i dorobek klubu w okresie 50-lecia istnienia. Juszczyn 1997.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 47773
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 409 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Urszula Janicka-Krzywda: Kultura ludowa Górali Babiogórskich. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Wierchy”, 2016, s. 18. ISBN 978-83-62473-68-7.
- ↑ WIELKIE OSOBISTOŚCI GMINY GDÓW: KSIĄDZ ADOLF CHOJNACKI Z CICHAWY | Co słychać w powiecie wielickim?. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków: Ksiądz Chojnacki. Za wiarę, ojczyznę i prawo. Instytut Pamięci Narodowej - Kraków. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
- ↑ "Kapłan niezłomny" - ks. Adolf Chojnacki. Onet Wiadomości, 2015-03-21. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).