Z6 Theodor Riedel

Z6 Theodor Riedel – niemiecki niszczyciel typu 1934A (Leberecht Maass) z okresu przedwojennego i II wojny światowej. Po wojnie, do 1957 służył we flocie francuskiej jako Kléber.

Z6 Theodor Riedel

Historia
Stocznia	Deschimag AG, Brema
Położenie stępki	18 lipca 1935
Wodowanie	22 kwietnia 1936
Kriegsmarine
Nazwa	„Theodor Riedel”
Wejście do służby	2 lipca 1937
Wycofanie ze służby	8 maja 1945
Marine nationale
Nazwa	„Kléber”
Wycofanie ze służby	1957
Los okrętu	złomowany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 2171 t pełna: 3110 t
Długość	119 m
Szerokość	11,3 m
Zanurzenie	3,8-4,3 m
Napęd
2 turbiny parowe o mocy łącznej 70 000 KM, 6 kotłów parowych Wagnera (ciśnienie pary 70 atm), 2 śruby
Prędkość	38 węzłów
Zasięg	1900 mil morskich przy prędkości 19 w
Uzbrojenie
5 dział 127 mm SK C/34 w pojedynczych stanowiskach, 4 działka przeciwlotnicze 37 mm LC/30, 6-14 działek przeciwlotniczych 20 mm, 8 wyrzutni torpedowych 533 mm, 18 bomb głębinowych; patrz w tekscie.
Załoga	325

Budowa

Zamówiony 9 stycznia 1935, położenie stępki – 18 lipca 1935, wodowanie – 22 kwietnia 1936, wejście do służby – 2 lipca 1937. Zbudowany w stoczni Deschimag AG w Bremie (numer stoczniowy W900). W systemie oznaczeń niemieckich niszczycieli miał przydzielony numer Z6 (rzadko używany oficjalnie), przed wojną nosił numer burtowy 22 (w czasie wojny – żadnego). Koszt budowy wyniósł 12,7 miliona Reichsmark.

Nazwę nadano mu na cześć niemieckiego komandora podporucznika Theodora Riedela, dowódcy 6. Półflotylli Torpedowców, poległego na niszczycielu S54 podczas bitwy jutlandzkiej.

Służba

Przed wojną, m.in. uczestniczył w rejsie do Norwegii (lipiec 1938), a 19 sierpnia 1938 w rewii floty przed Hitlerem i węgierskim regentem Horthym. W październiku 1938 uczestniczył w rejsie na Morze Śródziemne „pancernika kieszonkowego” „Admiral Graf Spee”.

Po wybuchu II wojny światowej działał na Morzu Północnym i w Cieśninach Duńskich, m.in. stawiając miny na Morzu Północnym we wrześniu 1939. W dniach 7-9 października 1939 uczestniczył w bezskutecznej operacji przechwytywania brytyjskich statków między Szwecją a Wielką Brytanią. Podczas nieudanej operacji Wikinger przeciw brytyjskiemu rybołówstwu 22 lutego 1940, atakując domniemany okręt podwodny, doznał uszkodzeń steru od wybuchów własnych bomb głębinowych (w operacji tej utracono „Leberecht Maass” i „Max Schultz”).

W kwietniu 1940 „Riedel” wziął udział w kampanii norweskiej – w grupie, która zajęła Trondheim (z „Paul Jacobi”, „Friedrich Eckoldt” i „Bruno Heinemann”). Został przy tym lekko uszkodzony 10 kwietnia na skałach, a 11 kwietnia zdobył dwa norweskie małe patrolowce „Fosen” i „Stenkjaer” próbujące ucieczki. Wspierał tam następnie wojska lądowe.

Od czerwca do lipca 1940 przebywał w remoncie. Od września do listopada 1940 operował z Brestu w zachodniej Francji. Około tego okresu został wyposażony w radar. W nocy z 28 na 29 września 1940 osłaniał wraz z „Friedrich Eckoldt” operację stawiania min przez niszczyciele („Paul Jacobi”, „Hans Lody”, „Friedrich Ihn”, „Karl Galster”, „Erich Steinbrinck”), w Zatoce Falmouth u wybrzeży Anglii. Od listopada 1940 do kwietnia 1941 był w remoncie. W tym okresie wzmocniono lekkie uzbrojenie plot. do 9 działek 20 mm. Operował następnie głównie w rejonie Skagerraku. Podczas przebazowania do Norwegii, 12 sierpnia 1941 został uszkodzony na skałach podwodnych w rejonie Bergen (remont od września 1941 do maja 1942). Ponownie uszkodził śruby na skałach w Vestfjordzie 3 lipca 1942 (wraz z „Hans Lody" i „Karl Galster"), remontowany do sierpnia 1942.

Od grudnia 1942 do listopada 1943 działał z baz w północnej Norwegii, głównie przeciw konwojom alianckim do ZSRR w Arktyce. 31 grudnia 1942 uczestniczył w operacji Regenbogen przeciw konwojowi JW 51B („bitwie noworocznej”), lecz będąc w grupie krążownika „Lützow”, nie zdołał wziąć udziału w walce. Flota niemiecka w Norwegii wykazywała następnie niską aktywność. W dniach 4-6 lutego 1943 wraz z Z31 i stawiaczem min „Brummer” wziął udział w ostatniej akcji stawiania min u wybrzeża ZSRR. 2 kwietnia 1943 „Riedel” uległ uszkodzeniu na skutek pożaru w kotłowni na Morzu Norweskim. 8 września 1943 wziął udział w operacji Zitronella – rajdzie niemieckich pancerników na Spitsbergen. Po powrocie z Norwegii, w grudniu 1943 osłaniał operację stawiania min u wybrzeży Danii. Następnie, od grudnia 1943 do maja 1944 przebywał w remoncie. W tym okresie liczbę działek przeciwlotniczych 20 mm zwiększono do 14.

Od czerwca 1944 do kwietnia 1945 działał w Cieśninach Duńskich. 18 listopada 1944 został uszkodzony na skutek uderzenia w molo w porcie Friedrichshafen, remont zajął półtora miesiąca. Pod koniec wojny działał na zachodnim Bałtyku. Podczas ostatnich dni wojny, wraz z „Paul Jacobi”, „Hans Lody”, „Friedrich Ihn”, „Karl Galster” i Z25, Z38, Z39, odbył kilka rejsów, ewakuując uchodźców niemieckich z Helu do Kopenhagi. Kapitulacja Niemiec zastała go w Kilonii.

W służbie francuskiej

Po wojnie przyznany w 1945 Wielkiej Brytanii, po czym 4 lutego 1946 przekazany przez nią Francji i wcielony do służby francuskiej pod nazwą „Kléber” (numer T-03). W latach 1948–1951 przeszedł remont i modernizację w Cherbourgu, zastosowano na nim amerykańskie radary i 6 działek przeciwlotniczych 40 mm Bofors w miejsce dotychczasowego uzbrojenia plot, zdemontowano też działo nr 3 artylerii głównej. Od grudnia 1951 wchodził w skład 3. dywizjonu niszczycieli bazującego na Morzu Śródziemnym. 20 grudnia 1953 wycofany do rezerwy A, w sierpniu 1956 do rezerwy B. Od 10 kwietnia 1957 rozbrojony, służył jako hulk Q-85, po czym w tym samym roku skreślony z listy floty i sprzedany na złom.

Historia konstrukcji i opis okrętu – w opisie niszczycieli Typu 1934.

Dane techniczne

• wyporność:
  • standardowa: 2171 t
  • pełna: 3110 t
• wymiary:
  • długość: 119 m
  • szerokość: 11,3 m
  • zanurzenie: 3,8-4,3 m
• napęd: 2 turbiny parowe o mocy łącznej 70 000 KM, 6 kotłów parowych Wagnera (ciśnienie pary 70 atm), 2 śruby
• prędkość maksymalna: 38 w.
• zasięg: 1900 mil morskich przy prędkości 19 w.
• zapas paliwa: 770 t. mazutu
• załoga: 325

Uzbrojenie:

• 5 dział 127 mm SK C/34 w pojedynczych stanowiskach, osłoniętych maskami (5xI)
  • długość lufy L/45 (45 kalibrów), donośność maksymalna 17.400 m, kąt podniesienia +30°, masa pocisku 28 kg, zapas nabojów - 120 na działo (rzeczywisty kaliber 128 mm).
• 4 działka przeciwlotnicze 37 mm LC/30 podwójnie sprzężone (2xII)
• 6-14 działek przeciwlotniczych 20 mm (początkowo 6xI, później 9xI, pod koniec wojny 1xIV, 2xII, 6xI)
• 8 wyrzutni torpedowych 533 mm (2xIV), 12-16 torped
• 18 bomb głębinowych (zrzutnia bg, później miotacze)
• 60 min morskich (opcjonalnie)

Wyposażenie

• radar FuMo 21 (od 1941/42), FuMo 24/25 (od 1943)
  • radar FuMo 63 (od 1944)
  • szumonamiernik GHG
  • hydrolokator S-Gerat (od sierpnia 1940)
  • system kierowania ogniem artylerii głównej: dwa 4-metrowe dalmierze stereoskopowe (na nadbudówce dziobowej i śródokręciu), centrala artyleryjska C34/Z

Bibliografia

• S.W. Patjanin (С.В.Патянин): "Esmincy tipa Leberecht Maass" ("Эсминцы типа «Леберехт Маасс»"), seria Morskaja Kollekcja 5/2004