Klemens Rudnicki

wojskowy polski, generał brygady

Klemens Stanisław Rudnicki, ps. „Klimek” (ur. 28 marca 1897 w Żydaczowie, zm. 12 czerwca 1992 w Londynie) – oficer dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych, 1 kwietnia 1945 roku mianowany generałem brygady, a 11 listopada 1990 roku mianowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie generałem dywizji.

Klemens Rudnicki
„Klimek”
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

28 marca 1897
Żydaczów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

12 czerwca 1992
Londyn, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

1914–1947

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich
Szwadron Kawalerii KOP „Podświle”
7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich
9 Pułk Ułanów Małopolskich
6 Lwowska Dywizja Piechoty
1 Dywizja Pancerna

Stanowiska

dowódca szwadronu
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku kawalerii
dowódca brygady piechoty
zastępca dowódcy dywizji
dowódca dywizji pancernej
Generalny Inspektor Sił Zbrojnych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania włoska 1944–1945

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania) Wielki Oficer Orderu Oranje-Nassau (Holandia) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola
Klemens Rudnicki 1944

Życiorys

edytuj

Pochodził z rodziny senatorskiej Rudnickich pieczętującej się herbem Lis. Był synem Zygmunta, starosty trembowelskiego i Stefanii Marynowskiej herbu Niezgoda[1]. Wnuk pisarki Zofii z Mrozowickich Rudnickiej. Działał w „Zarzewiu” i w Drużynach Strzeleckich. Od sierpnia do września 1914 w Legionie Wschodnim, potem, jako podporucznik rezerwy został powołany do armii austriackiej. Ciężko ranny nad Isonzo. Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 grudnia 1917 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Pełnił wówczas służbę w c. i k. 15 pułku piechoty[2].

W listopadzie 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego. Zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 służył w 2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. 11 czerwca 1927 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 7 szwadronu kawalerii[3]. 18 lutego 1928 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 31. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[4]. 23 grudnia 1929 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1929–1931. Z dniem 1 września 1931 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, przeniesiony został do Wyższej Szkoły Wojennej, na stanowisko wykładowcy taktyki ogólnej. Od kwietnia 1933 roku był zastępcą dowódcy 7 pułku strzelców konnych wielkopolskich[5][6]. Mianowany w roku następnym podpułkownikiem wrócił do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko kierownika katedry taktyki ogólnej. W 1938 został dowódcą 9 pułku Ułanów Małopolskich, stacjonującego w garnizonie Trembowla.

Na czele tego pułku walczył w kampanii wrześniowej 1939. Po zakończeniu walk organizował pracę konspiracyjną na terenie okupacji sowieckiej we Lwowie. Aresztowany przez NKWD trafił do więzienia na Łubiance w Moskwie. Uwolniony we wrześniu 1941 po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej i układzie Sikorski-Majski. Natychmiast objął stanowisko zastępcy dowódcy 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty[7]. 11 grudnia 1941 roku został mianowany pułkownikiem w korpusie oficerów kawalerii. W kwietniu 1942 roku został dowódcą 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, a we wrześniu tego roku dowódcą 6 Brygady Strzelców. W październiku 1943 roku został zastępcą dowódcy 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Walczył pod Monte Cassino i pod Bolonią, w całej kampanii włoskiej zyskując sobie miano dobrego dowódcy[8]. 1 kwietnia 1945 roku awansowany do stopnia generała brygady, a w maju (już po zakończeniu działań wojennych) objął dowództwo 1 Dywizji Pancernej[9].

Po demobilizacji w 1947 osiadł w Londynie. Po 10 latach uzyskał pożyczkę, pozwalającą mu na założenie salonu meblowego z antykami; prowadził również renowację obrazów, co pozwalało mu na uzyskanie środków utrzymania[10]. Od 1966 do śmierci był prezesem Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii w Wielkiej Brytanii. Od października 1980 roku był Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych[11]. 3 maja 1983 został powołany na członka Głównej Komisji Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej[12]. Autor wspomnień Na polskim szlaku wydanych w Londynie przez Gryf Publications Ltd. w 1952 roku, kilkakrotnie wznawianych, następnie wydanych w roku 1990 przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu.

11 listopada 1990 roku Prezydent RP na Uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski awansował go do stopnia generała dywizji.

Rodzina

edytuj

Był żonaty z Wandą Marią Scazighino, córką Feliksa i Stanisławy z Komarnickich. Teściowie wraz z bratową i jej dwoma synami Rogerem i Feliksem zostali deportowani w głąb ZSRR. Miał trzy córki: Lenę, Karolinę (Krzysię) i najmłodszą Stefanię. Żona i córka Karolina były żołnierzami AK. „Krzysia” była sanitariuszką i zginęła w powstaniu warszawskim. Jego młodszy brat, Karol Rudnicki, major kawalerii był ofiarą zbrodni katyńskiej.

Wywód przodków

edytuj
4. Teodor Józef Rudnicki      
    2. Zygmunt Rudnicki
5. Zofia Kazimiera Mrozowicka        
      1. Klemens Rudnicki
6. Mieczysław Marynowski    
    3. Stefania Marynowska    
7. Zofia Gostkowska      
 

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
 
Wkroczenie oddziałów 2 Korpusu Polskiego do Bolonii. W samochodzie gen. Klemens Rudnicki (za kierownicą) i gen. Zygmunt Bohusz-Szyszko
  1. http://www.genesis.jaxasoft.se/genesis/genesis.aspx?id=112 [dostęp 2019-02-15]
  2. Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 367, 493.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 172.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.
  5. Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 99.
  6. Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 10.
  7. M. Wańkowicz, s.128.
  8. M. Wańkowicz, s.129.
  9. Mierzwiński 1990 ↓, s. 273.
  10. Włodzimierz Nikitenko: Włóczędzy w generalskich mundurach. Historia.org.pl., 23 września 2014. [dostęp 2016-11-01]. (pol.).
  11. Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 112.
  12. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 3 maja 1983 r. o powołaniu członków Głównej Komisji Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 8, Nr 1 z 16 maja 1983. 
  13. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 372.
  14. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 15, Nr 2 z 15 lipca 1987. 
  15. Komunikat Kancelarii Cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 31 marca 1987 roku o dekoracji gen. S. Maczka i gen. K. Rudnickiego. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 24–25, Nr 2 z 15 lipca 1987. 
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 75.
  17. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  18. Kwatera Główna 5 Kresowej Dywizji Piechoty - krzyz.montecassino.eu [online], krzyz.montecassino.eu [dostęp 2022-01-26].
  19. a b c Rudnicki, Klemens Stanislaw "Klimek" - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2021-11-23].
  20. a b Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 493.

Bibliografia

edytuj