Las Bytyński – zwarty kompleks leśny zlokalizowany 33 km na zachód od Poznania, w większości na terenie gminy Kaźmierz, a południowe skraje na terenie gminy Duszniki, pomiędzy wsiami Bytyń, Grzebienisko, Mieściska i Wilczyna (powiat szamotulski, Nadleśnictwo Pniewy).

Las Bytyński
Ilustracja
Krajobraz centralnej części kompleksu
Państwo

 Polska

Powierzchnia

900 ha

Położenie na mapie gminy Kaźmierz
Mapa konturowa gminy Kaźmierz, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Las Bytyński”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Las Bytyński”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Las Bytyński”
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego
Mapa konturowa powiatu szamotulskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Las Bytyński”
Ziemia52°27′57,0276″N 16°29′41,0748″E/52,465841 16,494743
Miejsce pamięci koło Grzebieniska
Południowa część kompleksu w maju
Ostoja zwierzyny

Ogólna charakterystyka

edytuj

Kompleks, według różnych wyliczeń, posiada od 737[1] do 900 ha[2]. Las porasta pagórki morenowe z kulminacją 110,4 m n.p.m. Dominującym gatunkiem na tym obszarze jest sosna pospolita, a we fragmentach występują siedliska dębowo-grabowe, uzupełnione brzękami[2]. Większość kompleksu objęta jest ochroną w ramach obszaru Natura 2000Grądy Bytyńskie.

Osobliwości

edytuj

Na terenie Lasu Bytyńskiego znajdują się trzy rezerwaty przyrody:

Przy lokalnej drodze MłodaskoGrzebienisko znajduje się miejsce pamięci narodowej[3], gdzie w listopadzie 1939 nazistowscy żołnierze niemieccy zamordowali 72 Polaków. W lipcu 1945 dokonano ekshumacji ofiar, a wydobyte ciała pochowano na cmentarzu w Kaźmierzu. Udało się ustalić tożsamość tylko jednej z ofiar – księdza Czesława Michałowicza z Poznania (ur. 8 lipca 1892, zm. 10 listopada 1939). W miejscu kaźni postawiono obelisk zwieńczony krzyżem[4].

Przyroda

edytuj
 
Rezerwat Huby Grzebieniskie

Las Bytyński jest cenny przyrodniczo z uwagi na występowanie na jego terenie wielu rzadkich roślin, w tym najobfitszego na terenie Wielkopolski stanowiska jarzębu brekinii. Wykryto tutaj m.in. takie gatunki jak: paprotnica krucha (rzadka, oddział 29a), cienistka trójkątna (rzadka, oddział 19), goździk pyszny (pojedyncze sztuki w oddziałach 51c i 15g), rzęśl długoszyjkowa (w rowach przydrożnych i kałużach), mysiurek drobny (w polu przy oddziale 48a), Helianthemum ovatum na zrębie w oddziale 48a), rosiczka okrągłolistna (oddział 31c), fiołek kosmaty (niezbyt częsty), fiołek przedziwny, fiołek mokradłowy, wiązówka bulwkowa (w lesie dębowym), poziomka twardawa, pięciornik biały (często w świetlistej dąbrowie), pięciornik skalny (rozproszona na zboczach kserotermicznych), pięciornik norweski (tylko w rowie przydrożnym, w oddziale 24c), pięciornik siedmiolistkowy (nieliczny, na odsłoniętych wzgórzach), koniczyna długokłosowa (rzadko, na wzgórzach), wyka leśna (w partiach wilgotnych), wyka kaszubska (nielicznie w świetlistych dąbrowach i na zrębach), wawrzynek wilczełyko, czartawa pospolita (na stanowiskach wilgotniejszych), bluszcz pospolity, gorysz siny (niezbyt często), korzeniówka pospolita (głównie w świetlistych dąbrowach), miodunka wąskolistna, nawrot lekarski (tylko w oddziale 34d), naparstnica zwyczajna, łuskiewnik różowy (rzadko, na wilgotnych stanowiskach w oddziałach 35a i 37d), goryczka krzyżowa, przytulia wonna, marzanka barwierska (jedno stanowisko w oddziale 23), przytulia okrągłolistna, przytulia leśna, wiciokrzew pomorski (zawleczony, na brzegu lasu w oddziale 51a), dzwonek boloński (na suchym zboczu przy szosie Młodasko – Grzebienisko, w oddziale 5a), krwawnik pospolity (ssp. pannonica, na kserotermicznym zboczu przy tej samej szosie, w tym samym oddziale), łopian gajowy, lilia złotogłów, turzyca pagórkowa, turzyca sina (na mokradłach śródleśnych), turzyca brzegowa (na mokradle w oddziałach 9a i 31f), perłówka jednokwiatowa, stokłosa Benekena, kostrzewa różnolistna, wydmuchrzyca piaskowa, podkolan biały, kruszczyk szerokolistny, listera jajowata (rzadko, tylko w oddziałach 20b i 37d), gnieźnik leśny, wolfia bezkorzeniowa (liczna w stawku w oddziale 52), spirodela wielokorzeniowa (w tym samym stawku)[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b Anna Bielawska, Hanna Bodniak, Rzadsze rośliny naczyniowe Lasu Bytyńskiego w pow. szamotulskim, w: Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nr 3/1956, s. 44.
  2. a b Program ochrony środowiska dla gminy Kaźmierzna lata 2010-2012, s. 15-16.
  3. a b Powiat poznański – mapa turystyczna, Pietruska & Mierkiewicz, Poznań 2010, ISBN 978-83-7445-029-4.
  4. Miejsca Pamięci Narodowej w Wielkopolsce.