Powiat szamotulski

Powiat szamotulski – powiat w Polsce (województwo wielkopolskie), przywrócony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Szamotuły.

Powiat szamotulski

powiat
Pałac w Kobylnikach
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
TERC	3024
Siedziba	Szamotuły
Starosta	Beata Hanyżak
Powierzchnia	1119,55 km²
Populacja (31.12.2022) • liczba ludności	91 662
• gęstość	82 os./km²
Urbanizacja	48,5%
Tablice rejestracyjne	PSZ
Adres urzędu: ul. Wojska Polskiego 4 64-500 Szamotuły
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 1 Liczba gmin miejsko-wiejskich 4 Liczba gmin wiejskich 3
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa

Według danych z 31 grudnia 2022 roku powiat zamieszkiwały 91 662 osoby.

Położenie geograficzne

Powiat szamotulski (gminy i miasta: Duszniki, Kaźmierz, Obrzycko, Ostroróg, Pniewy, Szamotuły, Wronki) położony jest na północny zachód od Poznania, w odległości od 24 do 64 km od stolicy Wielkopolski. Zajmuje obszar 1117 km². Najdalej na północ wysuniętym osiedlem w powiecie jest Dębogóra (gm. Wronki), na południu – Zalesie (gm. Duszniki), na wschodzie – Przecław (gm. Szamotuły), a na zachodzie – Szostaki (gm. Wronki). Granica północna od południowej oddalona jest o 43,5 km, natomiast wschodnia od zachodniej o 37 km.

Powiat szamotulski leży w dorzeczu dolnej Warty, w północno-zachodniej części województwa wielkopolskiego, na Wysoczyźnie Poznańskiej, w jej części zwanej Równiną Szamotulską (75–110 m n.p.m.). Tereny położone na północ od Warty stanowią fragment Kotliny Gorzowskiej, będącej jednym z mezoregionów Pojezierza Zachodniopomorskiego. Obejmują one dolinę Warty oraz jej środkową i wydmową trasę, wznoszącą się od 50 do 75 m n.p.m. Znacznie większa część południowa powiatu wchodzi w skład Pojezierza Wielkopolskiego, ściślej – Pojezierza Poznańskiego.

Obszar powiatu szamotulskiego, na odcinku od Gaju Wielkiego do Pniew, przecina droga krajowa nr 92 z Warszawy do Berlina. Południowym skrajem powiatu, oddzielając Zalesie od pobliskiego Sędzinka, przebiega także autostrada A2 z Berlina do Warszawy. Ważne znaczenie dla ruchu komunikacyjnego regionu mają drogi z Szamotuł do Poznania, z Pniew przez Szamotuły do Obornik oraz z Szamotuł przez Obrzycko do Czarnkowa. W ruchu lokalnym istotną rolę odgrywają także drogi z Pniew do Wronek i Sierakowa, z Ostroroga do Dusznik i Buku, jak również z Szamotuł przez Kaźmierz do Buku.

Z południowego wschodu na północny zachód przecina powiat szamotulski ważna linia kolejowa Poznań – Szczecin, do której na tym terenie dochodzą 3 linie lokalne: Rokietnica – Kaźmierz – Pniewy – Międzychód, Szamotuły – Ostroróg – Sieraków – Międzychód oraz Wronki – Obrzycko – Oborniki. Wszystkie linie lokalne są nieczynne. Na północy powiat szamotulski graniczy z powiatem czarnkowsko-trzcianeckim, na południu – z nowotomyskim, na zachodzie – z międzychodzkim, a na wschodzie – z obornickim i poznańskim.

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Obrzycko
• gminy miejsko-wiejskie: Ostroróg, Pniewy, Szamotuły, Wronki
• gminy wiejskie: Duszniki, Kaźmierz, Obrzycko
• miasta: Obrzycko, Ostroróg, Pniewy, Szamotuły, Wronki

Gminy powiatu

Gmina	Herb	Typ	Ludność	Powierzchnia (km²)	Gęstość zaludnienia (os./km²)	Liczba sołectw	Liczba wsi
Szamotuły		M-W	28 899	175,07	165	25	34
Wronki		M-W	18 741	302,07	64	22	47
Pniewy		M-W	12 166	158,57	76,7	21	34
Duszniki		W	8338	156,28	53	17	20
Kaźmierz		W	7472	128,2	58	18	29
Ostroróg		M-W	4859	84,99	57	12	15
Obrzycko		W	4381	110,65	39,6	11	22
Obrzycko		M	2202	3,74	589
Powiat			87058	1119,55	77,8	126	201

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2009):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	87 058	100	44 582	51,21	42 476	48,79
Miasto	42 244	48,52	22 043	25,32	20 201	23,20
Wieś	44 814	51,48	22 539	25,89	22 275	25,59

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

Piramida wieku mieszkańców powiatu szamotulskiego w 2014 roku

Gospodarka

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie szamotulskim obejmowała ok. 1 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 2,7% do aktywnych zawodowo.

Turystyka

Uwarunkowania przyrodnicze powiatu szamotulskiego sprzyjają rozwojowi turystyki. Na tych terenach znajdują się: Lasy Puszczy Noteckiej, 14 jezior polodowcowych, 8 rezerwatów i 96 pomników przyrody. Aktywna forma wypoczynku może być realizowana na 9 szlakach pieszych, 4 szlakach rowerowych oraz na szlakach kajakowych. Można także podążać ścieżkami dydaktycznymi w nadleśnictwach Daniele oraz nadleśnictwie Dąbrowa. Turyści mogą skorzystać z wypożyczalni sprzętu pływającego znajdującego się na oznaczonych plażach pobliskich jezior. Przez powiat szamotulski przebiegają m.in. Europejski Szlak Cysterski, Transwielkopolska Trasa Rowerowa oraz Europejski Dalekobieżny Szlak Pieszy E-11. W tym regionie znajdują się liczne gospodarstwa agroturystyczne, pola campingowe i pola namiotowe.

Warte uwagi okoliczne zabytki historii to m.in. Muzeum Regionalne we Wronkach, Powozownia Wielkopolska w Pniewach, Muzeum Regionalne w Grzebienisku i Muzeum Archeologii w Szamotułach. Szczególnie istotnym historycznie miejscem jest Zamek Górków w Szamotułach, w którym znajduje się muzeum posiadające jeden z największych w Polsce zbiór eksponatów sztuki cerkiewnej.