Leszek Herdegen

	Leszek Herdegen
	Leszek Herdegen
Data i miejsce urodzenia	28 maja 1929 ; Poznań
Data i miejsce śmierci	15 stycznia 1980 ; Toruń
Zawód	aktor, pisarz
Lata aktywności	1953-1980
	Odznaczenia
	Cytaty w Wikicytatach

Leszek Herdegen (ur. 28 maja 1929 w Poznaniu, zm. 15 stycznia 1980 w Toruniu) – polski aktor i pisarz.

Grób Leszka Herdegena na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera XXIb, rząd wschodni, grób 5)

ŻyciorysEdytuj

Urodził się w Poznaniu, dzieciństwo spędził w Toruniu. Podczas wojny pracował fizycznie, wziął udział w powstaniu warszawskim. Zadebiutował w 1946 roku jako literat, publikując wiersze i artykuły. W 1953 poparł działania stalinowskich władz PRL podpisując Rezolucję Związku Literatów Polskich w Krakowie w sprawie procesu krakowskiego. Studiował w krakowskiej szkole teatralnej. Przez pewien czas pracował jednocześnie w wydawnictwach literackich i w teatrze. Zasłynął z pracowitości i cieszył się sympatią widzów. W 1964 roku został wybrany „najulubieńszym aktorem Krakowa”.

Do jego popularności przyczyniły się role filmowe, m.in. te zagrane w Nieznanym (1964), Faraonie (1965) i Potopie (1974). Pojawiał się też w serialach, takich jak Polskie drogi (1976-77) czy Życie na gorąco (1978).

Znany jest jako wykonawca „Pieśni o małym rycerzu” – ballady, którą zaśpiewał w serialu Przygody pana Michała^[1]. Ostatnią kinową rolę - sturmbannfuhrera SS - zagrał w dramacie wojennym Henryka Bielskiego Gwiazdy poranne (1979).

Pośmiertnie otrzymał wyróżnienie „Złoty Ekran 79” za całokształt twórczości artystycznej w TV.

Życie prywatneEdytuj

Pierwszą jego żoną była aktorka Halina Zaczek (od 4 czerwca 1952 do 1961). Drugą żoną była Lidia Zamkow.

Przyjaciel Sławomira Mrożka. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Kariera zawodowaEdytuj

1952: Teatr Młodego Widza w Krakowie – kierownik literacki
1953–1954: Teatr Wybrzeże w Gdańsku – aktor
1954–1955: Życie Literackie – kierownik działu krytyki literackiej
1954–1954: Teatr Wybrzeże w Gdańsku – kierownik literacki
1 września 1955 – 1 czerwca 1959: Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – kierownik literacki
1958–1964: Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – aktor
1964–1972: Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie – aktor
1972–1974: Teatr Studio w Warszawie – aktor
1974–1980: Teatr Powszechny w Warszawie – aktor

Filmografia (wybór)Edytuj

Rok pierwszy (1960) – kapral Józef Dunajec
Kwiecień (1961) – chorąży Juliusz Szumibór
Mansarda (1963) – Aleksander Gierymski
Faraon (1965) – Pentuer
Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1967–1968) – por. von Vormann (odc. 11. Hasło); płk Nichols (odc. 13. Bez instrukcji)
Znicz olimpijski (1969) – major
Raj na ziemi (1970) – członek Werwolfu
Dzień Listopadowy (1970) – Karol Starski
Podróż za jeden uśmiech (serial telewizyjny) (1971) – kierowca Słyk (odc. 1. Pechowy dzień)
Kopernik (1972) – mnich Mateusz
Godzina szczytu (1973) – dyrektor Krzysztof Maksymowicz
Potop (1974) – Jan Sakowicz
Polskie drogi (serial telewizyjny) (1976) – major Leon Korwin (odc. Misja specjalna)
Biohazard (1977) - profesor Józef Molnar
Żołnierze wolności (1977) – Paweł Finder
Kłopoty to moja specjalność (Teatr TV) (1977) – Tom Bayon
Bilet powrotny (1978) – Pierre
Życie na gorąco (1978) – doktor Herman Gebhardt, szef organizacji "W"
Gwiazdy poranne (1979) – sturmbannführer SS

Odznaczenia i nagrodyEdytuj

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1977)
Złoty Krzyż Zasługi (1969)
Odznaka Zasłużony Działacz Kultury (1968)
Złota Odznaka "Za zasługi dla Krakowa" (1965)
„Srebrny Kormoran” za rolę w spektaklu No more Hiroshima na podstawie korespondencji Gunthera Andresa i mjr. Claude'a Eatherly na Festiwalu Teatrów Estradowych w Olsztynie (1964)
Wielka Nagroda oraz Nagroda Artystyczna Jury na VI OPTMF w Szczecinie (1971)
„Złoty Ekran 79” za całokształt twórczości artystycznej w TV (1980, pośmiertnie)

PrzypisyEdytuj

↑ Leszek Herdegen: Mija 40 lat od śmierci polskiego aktora (pol.). Interia.pl. [dostęp 2020-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-28)].

BibliografiaEdytuj

Linki zewnętrzneEdytuj

Leszek Herdegen na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

[galerie-1] Leszek Herdegen: Mija 40 lat od śmierci polskiego aktora (pol.). Interia.pl. [dostęp 2020-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-28)].

[1]