Leszek Herdegen

Leszek Herdegen (ur. 28 maja 1929 w Poznaniu, zm. 15 stycznia 1980 w Toruniu) – polski aktor i pisarz.

Leszek Herdegen
Data i miejsce urodzenia	28 maja 1929 Poznań, Polska
Data i miejsce śmierci	15 stycznia 1980 Toruń, Polska
Zawód	aktor, pisarz
Lata aktywności	1953-1980
Odznaczenia

Grób Leszka Herdegena na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera XXIb, rząd wschodni, grób 5)

Życiorys

Urodził się w Poznaniu, dzieciństwo spędził w Toruniu. Podczas wojny pracował fizycznie, wziął udział w powstaniu warszawskim. Zadebiutował w 1946 roku jako literat, publikując wiersze i artykuły. W 1953 był sygnatariuszem Rezolucji Związku Literatów Polskich w Krakowie w sprawie procesu krakowskiego. Jednak ciągnęło go do aktorstwa. Studiował w krakowskiej szkole teatralnej. Przez pewien czas pracował jednocześnie w wydawnictwach literackich i w teatrze.

Zasłynął z pracowitości i cieszył się sympatią widzów. W 1964 roku został wybrany „najulubieńszym aktorem Krakowa”.

Do jego popularności przyczyniły się role filmowe, m.in. te zagrane w Nieznanym (1964), Faraonie (1965) i Potopie (1974). Pojawiał się też w serialach, takich jak Polskie drogi (1976-77) czy Życie na gorąco (1978).

Znany jest jako wykonawca „Pieśni o małym rycerzu” – ballady, którą zaśpiewał w serialu Przygody pana Michała. Grany przez niego w serialu Stawka większa niż życie (1967–68) por. von Vormann powiedział słynne hasło o kasztanach na placu Pigalle, które potem weszło do potocznego języka polskiego.

Ostatnią kinową rolę - sturmbannfuhrera SS - zagrał w dramacie wojennym Henryka Bielskiego Gwiazdy poranne (1979).

Zmarł 15 stycznia 1980 roku w wieku 50 lat.

Pośmiertnie otrzymał wyróżnienie "Złoty Ekran 79" za całokształt twórczości artystycznej w TV.

Życie prywatne

Pierwszą jego żoną była aktorka Halina Zaczek (od 4 czerwca 1952 do 1961). Drugą żoną była Lidia Zamkow.

Przyjaciel Sławomira Mrożka. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Kariera zawodowa

• 1952: Teatr Młodego Widza w Krakowie – kierownik literacki
• 1953–1954: Teatr Wybrzeże w Gdańsku – aktor
• 1954–1955: Życie Literackie – kierownik działu krytyki literackiej
• 1954–1954: Teatr Wybrzeże w Gdańsku – kierownik literacki
• 1 września 1955 – 1 czerwca 1959: Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – kierownik literacki
• 1958–1964: Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – aktor
• 1964–1972: Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie – aktor
• 1972–1974: Teatr Studio w Warszawie – aktor
• 1974–1980: Teatr Powszechny w Warszawie – aktor

Filmografia (wybór)

• Rok pierwszy (1960) – kapral Józef Dunajec
• Kwiecień (1961) – chorąży Juliusz Szumibór
• Mansarda (1963) – Aleksander Gierymski
• Faraon (1965) – Pentuer
• Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1967–1968) – por. von Vormann (odc. 11. Hasło); płk Nichols (odc. 13. Bez instrukcji)
• Znicz olimpijski (1969) – major
• Raj na ziemi (1970) – członek Werwolfu
• Dzień Listopadowy (1970) – Karol Starski
• Podróż za jeden uśmiech (serial telewizyjny) (1971) – kierowca Słyk (odc. 1. Pechowy dzień)
• Kopernik (1972) – mnich Mateusz
• Godzina szczytu (1973) – dyrektor Krzysztof Maksymowicz
• Potop (1974) – Jan Sakowicz
• Polskie drogi (serial telewizyjny) (1976) – major Leon Korwin (odc. Misja specjalna)
• Biohazard (1977) - profesor Józef Molnar
• Żołnierze wolności (1977) – Paweł Finder
• Kłopoty to moja specjalność (Teatr TV) (1977) – Tom Bayon
• Bilet powrotny (1978) – Pierre
• Życie na gorąco (1978) – doktor Herman Gebhardt, szef organizacji "W"
• Gwiazdy poranne (1979) – sturmbannführer SS

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1977)
• Złoty Krzyż Zasługi (1969)
• Odznaka Zasłużony Działacz Kultury (1968)
• Złota Odznaka "Za zasługi dla Krakowa" (1965)
• "Srebrny Kormoran" za rolę w spektaklu No more Hiroshima na podstawie korespondencji Gunthera Andresa i mjr. Claude'a Eatherly na Festiwalu Teatrów Estradowych w Olsztynie (1964)
• Wielka Nagroda oraz Nagroda Artystyczna Jury na VI OPTMF w Szczecinie (1971)
• "Złoty Ekran 79" za całokształt twórczości artystycznej w TV (1980, pośmiertnie)

Bibliografia

• Leszek Herdegen w bazie IMDb (ang.)
• Leszek Herdegen w bazie Filmweb
• Leszek Herdegen w bazie filmpolski.pl
• Leszek Herdegen w bazie e-teatr.pl

Linki zewnętrzne

• Leszek Herdegen na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”