Wikipedia

Lnica

Lnica (Linaria L.) – rodzaj roślin należący do rodziny babkowatych, dawniej umieszczany zwykle w trędownikowatych (Scrophulariaceae). Obejmuje ok. 150 gatunków[4][5] do blisko 190[6] gatunków. Występują one głównie w strefie klimatu umiarkowanego Starego Świata, jeden przedstawiciel rodzaju występuje także w Ameryce Północnej. W Polsce dziko rośnie 12 gatunków (łącznie z przejściowo dziczejącymi efemerofitami).

Lnica
Ilustracja
Lnica alpejska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

lnica

Nazwa systematyczna
Linaria Mill.
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754
Typ nomenklatoryczny

Linaria vulgaris Mill.[3]

Synonimy
  • Elatine Hill
  • Peloria Adans.
  • Saccularia Kellogg
  • Trimerocalyx (Murb.) Murb.
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Lnica pospolita
Lnica janowcowata

Niektóre gatunki są uprawiane jako ozdobne. Niektóre też wykorzystywane są jako lecznicze[5].

Rozmieszczenie geograficzne

edytuj

Zasięg rodzaju obejmuje niemal całą Europę (bez Islandii), znaczną część Azji (bez południowych krańców kontynentu) i północną Afrykę. Jeden gatunek – L. canadensis – rośnie w Ameryce Północnej[4]. Centrum zróżnicowania jest basen Morza Śródziemnego, a zwłaszcza Półwysep Iberyjski, gdzie rosną 54 gatunki (w sumie w Europie – 77)[5]. W Polsce dziko rośnie 12 gatunków (łącznie z efemerofitami), z czego dwa są rodzime[7].

Rośliny z tego rodzaju introdukowane zostały także do strefy umiarkowanej półkuli południowej – do Nowej Zelandii, południowej części Ameryki Południowej i Afryki[6].

Gatunki flory Polski[7]

Morfologia

edytuj
 
Lnica purpurowa
Pokrój
Rośliny zielne, zarówno roczne, jak i wieloletnie, czasem o pędach wspinających się, osiągających do 1,5 m wysokości[4].
Liście
Skrętoległe, naprzeciwległe lub okółkowe (zwykle tylko w dolnej części pędu[4]), pojedyncze[4], często siedzące[10].
Kwiaty
Zebrane w szczytowe grona, kłosy, rzadko główki[10]. Działek kielicha jest 5, często są nierówne i zrośnięte tylko u nasady. Korona kwiatu zrośnięta w krótką rurkę, na końcu dwuwargowa, a u nasady z ostrogą. Gardziel korony jest całkowicie lub prawie całkowicie zamknięta owłosionym wybrzuszeniem dolnej wargi. Dolna warga jest okazała, podzielona na trzy łatki. Górna warga jest mniejsza, dwułatkowa i prosto wzniesiona. Pręciki cztery, w dwóch parach po dwa (jedna para dłuższa). Zalążnia górna, dwukomorowa, z licznymi zalążkami i pojedynczą szyjką słupka[4][10].
Owoce
Torebki otwierające się na szczycie kilkoma nieregularnymi porami lub klapami. Nasiona często spłaszczone i oskrzydlone, ale też nerkowate lub trójkanciaste[4][10].

Systematyka

edytuj
 
Linaria pedunculata
 
Linaria amethystea subsp. multipunctata
 
Linaria polygalifolia subsp. lamarckii
 
Linaria incarnata
 
Linaria triornithophora

Jeden z rodzajów plemienia Antirrhineae w obrębie babkowatych (Plantaginaceae)[2].

Zobacz też: kiksja, cymbalaria i lniczka.
Wykaz gatunków[6][9]

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-10] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-16].
  4. ↑ a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 254. ISBN 0-333-74890-5.
  5. ↑ a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 530, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. ↑ a b c Linaria Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-12].
  7. ↑ a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 109-110, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. ↑ Nazwa polska według L. Rutkowskiego Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej
  9. ↑ a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina Botanica, 2008. ISBN 978-83-925110-5-2.
  10. ↑ a b c d Linaria Miller. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-20].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lnica&oldid=70133556”