Magnezyt (minerał)

minerał

Magnezytminerał z gromady węglanów. Nazwa nawiązuje do składu chemicznego, w którym główną rolę odgrywa magnez. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Magnezyt
Ilustracja
Magnezyt z piromorfitem, Nasławice koło Sobótki, Dolny Śląsk
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

węglan magnezu (MgCO3)

Twardość w skali Mohsa

3,5–4,5

Przełam

muszlowy

Łupliwość

doskonała, trójkierunkowa

Pokrój kryształu

romboedry lub skalenoedry – dobrze wykształcone kryształy

Układ krystalograficzny

trygonalny

Gęstość minerału

2,9–3,1 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

najczęściej biały, szary z odcieniem żółtawym, żółtawy

Rysa

biała

Połysk

szklisty, jedwabisty (skupienia włókniste)

Kopalnia magnezytu w Potworowie

Z magnezytu zbudowana jest monomineralna skała osadowa o tej samej nazwie

Właściwości edytuj

Jest kruchy, przezroczysty, często zawiera pewne ilości żelaza rzadziej cynku. Pod wpływem światła ultrafioletowego wykazuje czasami fluorescencję o barwach zielonawej lub niebieskawej. Bardzo rzadko tworzy kryształy o postaci romboedrów lub skalenoedrów. Zazwyczaj występuje w skupieniach ziemistych, zbitych (przypominających porcelanę), ziarnistych, nerkowatych bądź włóknistych.

  • Inne: Powoli rozkładalny w zimnych, rozcieńczonych kwasach (HCl), gwałtownie burzy z kwasami na gorąco

Występowanie edytuj

Minerał metamorficzny, hydrotermalny, hipergeniczny (pod wpływem wody i dwutlenku węgla), tworzy żyły przecinające serpentynity. Jest składnikiem wielu skał osadowych. Bywa spotykany w towarzystwie: kalcytu, dolomitu, kwarcu, chalcedonu, opalu, talku, chlorytu.

Miejsca występowania: Na Bałkanach – od Bośni do GrecjiEubea; Austria; WłochyElba, Piemont i Lombardia; RosjaUral; ChinyMandżuria; Szwajcaria; Demokratyczna Republika Konga; Czechy; Niemcy; Korea Północna.

W PolsceMasyw Ślęży, GogołówJordanów Śląski, Grochowa, Szklary. Do końca XX wieku magnezyt był wydobywany w kamieniołomach w Wirach oraz Sobótce, obecnie jednak tamtejsze złoża uległy wyczerpaniu[1].

Zastosowanie edytuj

 
Figurka antropomorficznej lwicy z magnezytu datowana na ok. 3000 lat p.n.e. wykonana w Mezopotamii
  • surowiec dla przemysłu cementowego, papierniczego, metalurgicznego, szklarskiego,
  • surowiec do produkcji materiałów ogniotrwałych,
  • służy jako składnik mas ceramiki szlachetnej i specjalnej, w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym; przy rafinacji cukru,
  • bywa wykorzystywany w budownictwie (tynki, cegły, posadzki),
  • służy do wzbogacania pasz dla bydła (zwiększa mleczność),
  • służy do produkcji nawozów mineralnych, środków dezynfekujących,
  • bywa dodawany do soli (zapobiega jej zbrylaniu),
  • stanowi cenny kamień kolekcjonerski,
  • czasami bywa wykorzystany jako kamień jubilerski

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Witold Hermaszewski "Ogródek skalny w Sobótce", "Sudety" nr 1-2/2014

Bibliografia edytuj

  • Leksykon Przyrodniczy. Minerały i kamienie szlachetne. Horyzont, 2002.
  • Atlas mineralogii
  • Leksykon Przyrodniczy. Minerały
  • R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
  • W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
  • J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.

Linki zewnętrzne edytuj