Magnezyt (minerał)

Magnezyt – minerał z gromady węglanów. Nazwa nawiązuje do składu chemicznego, w którym główną rolę odgrywa magnez. Minerał pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Magnezyt

Magnezyt z piromorfitem, Nasławice koło Sobótki, Dolny Śląsk
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	węglan magnezu (MgCO3)
Twardość w skali Mohsa	3,5–4,5
Przełam	muszlowy
Łupliwość	doskonała, trójkierunkowa
Pokrój kryształu	romboedry lub skalenoedry – dobrze wykształcone kryształy
Układ krystalograficzny	trygonalny
Gęstość minerału	2,9–3,1 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	najczęściej biały, szary z odcieniem żółtawym, żółtawy
Rysa	biała
Połysk	szklisty, jedwabisty (skupienia włókniste)

Kopalnia magnezytu w Potworowie

Z magnezytu zbudowana jest monomineralna skała osadowa o tej samej nazwie

Właściwości

Jest kruchy, przezroczysty, często zawiera pewne ilości żelaza rzadziej cynku. Pod wpływem światła ultrafioletowego wykazuje czasami fluorescencję o barwach zielonawej lub niebieskawej. Bardzo rzadko tworzy kryształy o postaci romboedrów lub skalenoedrów. Zazwyczaj występuje w skupieniach ziemistych, zbitych (przypominających porcelanę), ziarnistych, nerkowatych bądź włóknistych.

• Inne: Powoli rozkładalny w zimnych, rozcieńczonych kwasach (HCl), gwałtownie burzy z kwasami na gorąco

• 

  magnezyt

• 

  magnezyt

• 

  Magnezyt znaleziony w miejscowości Wiry

Występowanie

Minerał metamorficzny, hydrotermalny, hipergeniczny (pod wpływem wody i dwutlenku węgla), tworzy żyły przecinające serpentynity. Jest składnikiem wielu skał osadowych. Bywa spotykany w towarzystwie: kalcytu, dolomitu, kwarcu, chalcedonu, opalu, talku, chlorytu.

Miejsca występowania: Na Bałkanach – od Bośni do Grecji – Eubea; Austria; Włochy – Elba, Piemont i Lombardia; Rosja – Ural; Chiny – Mandżuria; Szwajcaria; Demokratyczna Republika Konga; Czechy; Niemcy; Korea Północna.

W Polsce – Masyw Ślęży, Gogołów – Jordanów Śląski, Grochowa, Szklary. Do końca XX wieku magnezyt był wydobywany w kamieniołomach w Wirach oraz Sobótce, obecnie jednak tamtejsze złoża uległy wyczerpaniu.

Zastosowanie

Figurka antropomorficznej lwicy z magnezytu datowana na ok. 3000 lat p.n.e. wykonana w Mezopotamii

• surowiec dla przemysłu cementowego, papierniczego, metalurgicznego, szklarskiego,
• surowiec do produkcji materiałów ogniotrwałych,
• służy jako składnik mas ceramiki szlachetnej i specjalnej, w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym; przy rafinacji cukru,
• bywa wykorzystywany w budownictwie (tynki, cegły, posadzki),
• służy do wzbogacania pasz dla bydła (zwiększa mleczność),
• służy do produkcji nawozów mineralnych, środków dezynfekujących,
• bywa dodawany do soli (zapobiega jej zbrylaniu),
• stanowi cenny kamień kolekcjonerski,
• czasami bywa wykorzystany jako kamień jubilerski

Zobacz też

• magnez
• węglany

Bibliografia

• Leksykon Przyrodniczy. Minerały i kamienie szlachetne. Horyzont, 2002.
• Atlas mineralogii
• Leksykon Przyrodniczy. Minerały
• R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
• W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
• J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.

Linki zewnętrzne

• webmineral.com/data/Magnesite.shtml