Wikipedia

Marian Killar

Lekarz, oficer Wojska Polskiego

Marian Józef Killar (ur. 3 czerwca 1918 w Samborze, zm. 30 października 1982 w Białymstoku) – polski lekarz, żołnierz ZWZ–AK, pułkownik ludowego Wojska Polskiego, wykładowca, wieloletni kierownik Katedry Medycyny Sądowej na Akademii Medycznej w Białymstoku.

Marian Killar
Ilustracja
Marian Killar (ok. 1936)
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

3 czerwca 1918
Sambor

Data i miejsce śmierci

30 października 1982
Białystok

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Krajowa
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

1 Warszawska Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
2 Armia Wojska Polskiego

Stanowiska

kierownik Katedry Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Białymstoku

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (front wschodni)

Odznaczenia
Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1950–1986)

Życiorys

edytuj
 
Grobowiec rodziny Killar w Sanoku

Urodził się 3 czerwca 1918 w Samborze[1][2][3][a]. Był synem Karoliny (1886–1943) i Jana (1884–1939, nauczyciel i działacz społeczny[4])[3][1][5]. W 1936 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jerzy Albert, Zbigniew Jara, Stanisław Koń)[6][7][8][9].

Podczas II wojny światowej ukończył studia medyczne w 1941 na Lwowskim Instytucie Medycznym[10]. Uzyskał tytuł naukowy doktora. Pracował we Lwowie[10]. Był zatrudniony na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[11]. Później trafił do Sanoka, gdzie pracował w szpitalu przy ulicy Stanisława Konarskiego w Sanoku[12]. W trakcie okupacji niemieckiej był członkiem konspiracyjnej służby zdrowia w Sanoku, działając w strukturze Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej[13]. Został aresztowany przez Niemców, po czym odzyskał wolność[14]. Po nadejściu frontu wschodniego i wkroczeniu 3 sierpnia 1944 Armii Czerwonej do Sanoka tego dnia w szpitalu został przyjęty radziecki batalion sanitarny[15][16][17], zaś po odbiciu miasta przez Niemców 4 sierpnia 1944 Marian Killar pozostawał w szpitalu jako jedyny polski lekarz i udzielał pomocy przyjętym do szpitala rannym żołnierzom radzieckim[18][15][19][20][21]. Podczas walk w sierpniu 1944 wraz z kilkoma pracownicami schronił się w piwnicy szpitala (wśród nich była pielęgniarka Salomea Zielińska)[22][23].

W drugiej połowie 1944 został uznany przynależnym do gminy Sanok[3]. Następnie pracował w służbie medycznej 2 Armii Wojska Polskiego[24]. Po wojnie pozostawał przez wiele lat oficerem ludowego Wojska Polskiego[24]

Został awansowany do stopnia pułkownika[25][26]. Po wojnie został profesorem[25] i wykładowcą na Akademii Medycznej w Białymstoku. Sprawował stanowisko kierownika Katedry Medycyny Wojskowej w Akademii Medycznej w Białymstoku od 1 grudnia 1954 do 1 listopada 1977[27][28][29][30]

Pracował w I Klinice Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Białymstoku[31]. Był autorem publikacji z dziedziny medycyny, także w powiązaniu z wojskowością[32]. Pełnił funkcję lekarza sądowego na terenie województwa białostockiego[33].

Po latach, w 1972 Marian Killar spotkał się z uczestnikiem wojennych wydarzeń w Sanoku z sierpnia 1944, Emilem Kardinem, który opisał jego wspomnienia w swojej książce pt. Odsłonięte skrzydło[34]. Zamieszkiwał przy ulicy Lipowej 43/4 w Białymstoku[35][36][1]. Zmarł 30 października 1982 w szpitalu w Białymstoku[37][38]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 4 listopada 1982[38][1][39][5]. Był żonaty z Mieczysławą (1917-1998)[1][40].

Biogram Mariana Killara wydano w publikacji pt. Ci, którzy odeszli. Biografie profesorów i zasłużonych pracowników. 40 lat AMB 1950-1990[41].

Publikacje

edytuj
  • Studium medyczne przy Akademii Medycznej w latach 1952-1960 (w: „Roczniki Akademii Medycznej w Białymstoku”, R. 6, 1960)[42]
  • Służba zdrowia w II wojnie światowej. Praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Urwanowicza (1985, opracowanie dotyczące odbudowy służby zdrowia na Białostocczyźnie po 1945; wraz z M. Pankiem)[43]

Odznaczenie

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Do 1919 jego ojciec Jan Killar pracował w Samborze.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 76 (poz. 77).
  2. ↑ Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Białymstoku (1944) 1983-1990. Marian Killar. inwentarz.ipn.gov.pl. [dostęp 2016-03-04].
  3. ↑ a b c Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 257 (poz. 454).
  4. ↑ Z żałobnej karty. Ś. p. Jan Killar. „Przegląd Pedagogiczny”, s. 87, Nr 5 z 15 marca 1939. 
  5. ↑ a b 6. Cmentarz, Epilog. [dostęp 2015-04-27].
  6. ↑ Wykaz absolwentów, którzy złożyli egz. dojrz. w latach szk. od 1887/88 do 1937/38. W: Sprawozdanie Jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888-1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu wychowawców i wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Sanok: 1938, s. 58.
  7. ↑ Zdzisław Peszkowski: Z grodu nad krętym Sanem w szeroki świat. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 43. ISBN 83-919305-3-X.
  8. ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne. Państwowe Gimnazjum Męskie im. Królowej Zofii w Sanoku, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 577.
  9. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2015-04-27]. (pol.).
  10. ↑ a b Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 298.
  11. ↑ Początki AMB 1950–1955. „Medyk Białostocki”, s. 22, Nr 2-3 (61-62) z 2008. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. ISSN 1643-3734. 
  12. ↑ Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. zozsanok.pl. s. 61. [dostęp 2015-04-27].
  13. ↑ Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. zozsanok.pl. s. 76. [dostęp 2015-12-31].
  14. ↑ Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. zozsanok.pl. s. 75. [dostęp 2015-04-27].
  15. ↑ a b Witold Szymczyk. Powrót lejtnantów. „Nowiny”. Nr 37, s. 7, 17-18 lutego 1979. 
  16. ↑ Józef Ząbkiewicz. Pierwszy dzień wolności. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 22 (279), s. 4, 10-20 sierpnia 1983. 
  17. ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 184, 198.
  18. ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 184, 198, 229-233, 235, 261, 301.
  19. ↑ Wiesław Koszela. W uśmiechu dziecka odnaleźć swoje powołanie. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 12 (447) z 20-30 kwietnia 1988. 
  20. ↑ Bogumiła Koszela. E. W. Kardin: Całym sercem jestem z Sanokiem związany. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 16 (181) z 1-10 czerwca 1980. 
  21. ↑ Witold Szymczyk. Powrót lejtnantów. „Nowiny”, s. 7, Nr 37 z 17-18 lutego 1979. 
  22. ↑ Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. zozsanok.pl. s. 77. [dostęp 2016-02-03].
  23. ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 228.
  24. ↑ a b Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 299.
  25. ↑ a b Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 235.
  26. ↑ Przodownicy nauki. „Medyk Białostocki”. Nr 11 (34), s. 8, 2005. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. ISSN 1643-3734. 
  27. ↑ Maciej Andrzej Zarębski: Z Klerykowa w świat. [dostęp 2015-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-12)].
  28. ↑ Tadeusz Kielanowski. Powstanie i organizacja Akademii Medycznej w Białymstoku. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, s. 316, Nr 25/2 z 1980. 
  29. ↑ Obsada jednostek dydaktyczno‑naukowych w latach 1950 – 1955. „Medyk Białostocki”, s. 21, Nr 2-3 (61-62) z 2008. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. ISSN 1643-3734. 
  30. ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 300.
  31. ↑ Ryszard Grabowski: Historia medycyny. I Klinika Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Białymstoku. 1953 – 1970. [dostęp 2015-04-27].
  32. ↑ Bibliografia publikacji pracowników Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. [dostęp 2015-04-27].
  33. ↑ Wykaz lekarzy sądowych na terenie województwa. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku”, s. 10, Nr 11 z 6 sierpnia 1973. 
  34. ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 184, 198, 229-233, 235, 261, 267, 280, 291, 298-307.
  35. ↑ Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 129.
  36. ↑ Kardin. Odsłonięte skrzydło 1978 ↓, s. 291.
  37. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. Rok 1982 (pod. 77).
  38. ↑ a b Księga cmentarna nr 1. Matejki Rymanowska od 1973 do 2004 (stare cmentarze), Sanok, (poz. 691).
  39. ↑ Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: 1991, s. 15.
  40. ↑ Mieczysława Killar. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dostęp 2021-11-24].
  41. ↑ Ci, którzy odeszli. Biografie profesorów i zasłużonych pracowników. 40 lat AMB 1950-1990. Białystok: Akademia Medyczna w Białymstoku, 1990, s. 165, 281.
  42. ↑ Studia i materiały do dziejów miasta Białegostoku. T. 3. Białostok: Białostockie Towarzystwo Naukowe, 1972, s. 376.
  43. ↑ Józef Kaja. Kronika życia naukowego. Służba zdrowia w II wojnie światowej. „Białostocczyzna”. Nr 2, s. 41, 1986. Białostockie Towarzystwo Naukowe. 
  44. ↑ M.P. z 1954 r. nr 32, poz. 472

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Killar&oldid=71909726”