Mień (rzeka)

Mień
Mienia, Lipianka
	; Bulwar Poli Negri nad Mieniem w Lipnie
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Lokalizacja	Pojezierze Dobrzyńskie (górny bieg), Kotlina Toruńska
	Rzeka
Długość	56,3 km
Spadek	1,8‰
Średni przepływ	1,03 m³/s (w środkowym biegu)
	Źródło
Miejsce	Jezioro Likieckie
Wysokość	130 m n.p.m.
Współrzędne	52°55′51,3″N 19°25′42,3″E/52,930917 19,428417
	Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	703,6 km rzeki Wisły
Wysokość	40 m n.p.m.
Współrzędne	52°50′36,6″N 18°54′39,2″E/52,843500 18,910889
	Położenie na mapie powiatu lipnowskiego źródło ujście
	Położenie na mapie Polski źródło ujście
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego źródło ujście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mień (Mienia, Lipianka^[2]^[4]) – rzeka, prawy dopływ Wisły^[2] (w jej dolnym biegu) o długości 56,3 km^[1].

Rzeka wypływa z Jeziora Likieckiego, po czym przepływa przez wiele jezior i stawów, ostatecznie uchodząc do Wisły (po prawej stronie) w jej 703,6 km, poniżej Nieszawy^[5], znajdującej się na przeciwległym brzegu. Około 96% koryta rzeki znajduje się na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Jedynie krótki, liczący ok. 2 km odcinek, położony jest na terenie województwa mazowieckiego. Rzeka przepływa przez Pojezierze Dobrzyńskie (jest jego główną rzeką) oraz Kotlinę Toruńską (jedynie dolny odcinek Mieni). W górnym i środkowym biegu płynie głównie przez tereny rolnicze, natomiast w dolnym biegu przez lasy iglaste^[1]. Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski (MPHP) Mień ma długość 60,3 km. Jej identyfikator to 2794^[6]. W planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły z 2011 wydzielone są następujące jednolite części wód powierzchniowych: Mień od wypływu z jez. Likieckiego do wypływu z jez. Skępskiego Małego (PLRW20002327943), Mień od wypływu z jez. Małego do dopł. z Głodowa (PLRW200017279476), Mień od dopł. z Głodowa do dopł. spod Jankowa (PLRW200024279493), Mień od dopł. spod Jankowa do ujścia (PLRW200019279499). Według typologii wód przyjętej w tym planie są to odpowiednio: typ 23 (potok lub strumień na obszarze będącym pod wpływem procesów torfotwórczych), 17 (potok nizinny piaszczysty), 24 (mała i średnia rzeka na obszarze będącym pod wpływem procesów torfotwórczych) i 19 (rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta)^[7].

Niewielki fragment rzeki (wraz z otaczającym go obszarem) jest objęty ochroną czynną i krajobrazową, stanowiąc rezerwat Przełom Mieni.

W wykazie hydronimów przygotowanym dla administracji rządowej nazwa „Mień” ma rodzaj gramatyczny męski, a jej dopełniacz to „Mnia”^[8]. W różnych opracowaniach nazwa jednak jest traktowana jak żeńska, z dopełniaczem „Mieni”^[1].

Charakterystyka hydrograficzna rzeki Mień edytuj

Bieg rzeki Mień edytuj

Jezioro Likieckie (początek biegu)
Likiec
Blinno (województwo mazowieckie)
Stawy „Chałacie” i Chałacie
Jezioro Patana^[5]
Jezioro Mielne^[5]
Jezioro Święte
Skępe
Jezioro Skępskie Małe^[3]^[5]
Jezioro Skępskie Wielkie^[3]^[5]
Józefkowo
Żuchowo
Stawy hodowlane w Żuchowie
Rezerwat przyrody Przełom Mieni
Lipno
Maliszewo
Brzeźno
Zieleńszczyzna
Jezioro Mień
Wąkole
ujście do Wisły (po prawej stronie) na wysokości Nieszawy (położonej po lewej stronie Wisły)

Charakterystyka hydrologiczna rzeki Mień edytuj

Rzeka Mień odznacza się nieregularnym odpływem, a w okresach suchych wysycha. W górnym biegu, powyżej jezior skępskich, ciek funkcjonuje okresowo^[3].

Rzeka jest uboga w zasoby wodne. Wielkość przepływów jest związana z sezonową zmiennością zasilania i warunkami klimatycznymi. Zauważalne jest zróżnicowanie przepływów w poszczególnych miesiącach. Najwyższy miesięczny średni przepływ jest notowany w marcu (średnio 1,57 m³/s), najniższy – w sierpniu (0,69 m³/s). W badaniach wieloletnich stanów wody zauważalne są wezbrania wiosenne i letnie oraz głębokie „niżówki” w okresie letnim i jesiennym. Średni przepływ roczny z wielolecia w środkowym biegu rzeki w przekroju wodowskazowym oblicza się na 1,03 m³/s^[3].

Charakterystyka hydrograficzna zlewni rzeki Mień edytuj

Zlewnia rzeki Mień jest położona w obszarze dorzecza Wisły, w regionie wodnym Dolnej Wisły. Powierzchnia zlewni wynosi 386 km²^[1]^[3] (według innych danych: 374,7 386 km²^[5]). Zlewnia rzeki w przeważającej części jest położona w powiecie lipnowskim, w niewielkim procencie w powiecie toruńskim, rypińskim i sierpeckim^[3].

W zlewni Mieni w Gminie Skępe jest zlokalizowanych 3 głównych użytkowników wód powierzchniowych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w oparciu o pozwolenia wodno–prawne:

Gospodarstwo rolno–rybackie w przysiółku Chałacie,
Gospodarstwo Rybackie Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w Żuchowie
Zajazd „Kama Kowalski” we wsi Rumunki Skępskie^[3].

Największe dopływy prawostronne Mieni edytuj

Dopływ z jeziora Łąkie – 2,9 km długości^[1] (na MPHP – kanał Łąkie^[6])
Dopływ z Jeziora Lubówieckiego – 6,7 km^[1]
Młynarka – 12,6 km^[1]
Dopływ z jeziora Konotopskiego – 6 km^[1]
Dopływ spod Jankowa – 5,1 km^[1]

Największe dopływy lewostronne Mieni edytuj

Dopływ z Suradowa – 6,6 km długości^[1] (na MPHP – Mień Lewy^[6])
Dopływ z Głodowa – 5,7 km^[1]
Dopływ spod Kłokocka – 9,3 km^[1] (na MPHP – Biskupianka^[6])

Charakterystyka hydrologiczna zlewni rzeki Mień edytuj

W zlewni Mieni zauważalny jest wzrost przepływów w półroczu zimowym niż w półroczu letnim (najwyższe przepływy na wiosnę, ubogie w miesiącach: czerwiec, sierpień i wrzesień)^[3].

Jakość wód edytuj

Według danych z lat 2016–2019 stan lub potencjał ekologiczny odcinka bliskiego źródła był słaby, a kolejnych odcinków umiarkowany. O tej klasyfikacji zadecydował słaby lub umiarkowany stan bezkręgowców bentosowych, podczas gdy stan pozostałych biologicznych elementów oceny z reguły był lepszy. Stan ichtiofauny w pobliżu ujścia do Wisły był bardzo dobry, ale w odcinku źródłowym umiarkowany. W dolnym biegu stwierdzono przekroczenia norm stanu dobrego dla substancji biogennych – azotu i fosforu. Spośród substancji priorytetowych badanych w 2016 r. stwierdzono przekroczenia – głównie substancji podlegających akumulacji w tkankach zwierząt wodnych: PBDE, rtęci i haptachloru^[9].

Jednostki administracyjne w zlewni rzeki Mień edytuj

Lipno, powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Bobrowniki, powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Chrostkowo, powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Kikół, powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Lipno (gmina wiejska), powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Skępe, powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Skępe (gmina wiejska), powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Wielgie, powiat lipnowski, województwo kujawsko-pomorskie
Rogowo, powiat rypiński, województwo kujawsko-pomorskie
Czernikowo, powiat toruński, województwo kujawsko-pomorskie
Szczutowo, powiat sierpecki, województwo kujawsko-pomorskie^[10]

Turystyka edytuj

Część rzeki (odcinek zaczynający się od jezior skępskich) jest wykorzystywana do spływów kajakowych. Tor wodny charakteryzuje się malowniczością, znacznym urozmaiceniem (odcinki o charakterze górskim, liczne przeszkody w postaci zwalonych drzew i jazów). Jest to szlak określany w skali trudności jako nieco trudny (ZWC), do Brzeźna – uciążliwy, poniżej – nadzwyczaj uciążliwy (zwłaszcza przy niskim stanie wody)^[2].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Warunki korzystania z wód zlewni rzeki Mień – etap 1 – bilans ilościowy zasobów wodnych. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. [dostęp 2021-08-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Mień – opis szczegółowy. Włocławski Klub Wodniaków PTTK. [dostęp 2021-08-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Prognoza oddziaływania ns środowiska sporządzona na potrzeby zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przesprzennego Gminy Skępe. Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) Gminy Skępe. [dostęp 2021-08-20].
↑ Regina Danysz-Fleszarowa: Polska. Informator geograficzny. T. 1, cz. 1: Fizjografia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne, 1951, s. 35.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych, etap II: Mienia. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. [dostęp 2021-08-20].
↑ ^a ^b ^c ^d Mapa Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000, 2014 .
↑ Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły M.P. z 2011 r. nr 49, poz. 549.
↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 90, ISBN 83-239-9607-5 .
↑ Ocena stanu jednolitych części wód rzek i zbiorników zaporowych w latach 2014–2019 na podstawie monitoringu – tabela [xlsx] .
↑ Jednostki administracyjne w zlewni rzeki Mień. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. [dostęp 2021-08-19].

[RZGW-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Warunki korzystania z wód zlewni rzeki Mień – etap 1 – bilans ilościowy zasobów wodnych. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. [dostęp 2021-08-19].

[WKW-2] Mień – opis szczegółowy. Włocławski Klub Wodniaków PTTK. [dostęp 2021-08-19].

[BIPS-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Prognoza oddziaływania ns środowiska sporządzona na potrzeby zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przesprzennego Gminy Skępe. Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) Gminy Skępe. [dostęp 2021-08-20].

[RF-4] Regina Danysz-Fleszarowa: Polska. Informator geograficzny. T. 1, cz. 1: Fizjografia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne, 1951, s. 35.

[RZGW3-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych, etap II: Mienia. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. [dostęp 2021-08-20].

[mphp-6] Mapa Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000, 2014 .

[7] Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły M.P. z 2011 r. nr 49, poz. 549.

[hydronimy1-8] Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 90, ISBN 83-239-9607-5 .

[9] Ocena stanu jednolitych części wód rzek i zbiorników zaporowych w latach 2014–2019 na podstawie monitoringu – tabela [xlsx] .

[RZGW2-10] Jednostki administracyjne w zlewni rzeki Mień. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. [dostęp 2021-08-19].

[2]

[4]

[1]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]