Wikipedia

Mroczek brunatny

Mroczek brunatny[25] (Eptesicus fuscus) – gatunek ssaka z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Mroczek brunatny
Eptesicus fuscus[1]
(Palisot de Beauvois, 1796)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Nadrodzina

Vespertilionoidea

Rodzina

mroczkowate

Podrodzina

mroczki

Plemię

mroczki

Rodzaj

Eptesicus
Rafinesque, 1820

Gatunek

mroczek brunatny

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[24]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1796 roku francuski przyrodnik Palisot de Beauvois nadając mu nazwę Vespertilio fuscus[2]. Holotyp pochodził z Filadelfii, w Pensylwanii, w Stanach Zjednoczonych[26]. Jedyny przedstawiciel rodzaju mroczek (Eptesicus).

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają jedenaście podgatunków[27]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek Oryginalna nazwa Autor i rok opisu Miejsce typowe
E. f. bahamensis Vespertilio fuscus bahamensis G.S. Miller, 1897 Nassau, New Providence, Bahamy[28].
E. f. bernardinus Eptesicus fuscus bernardinus Rhoads, 1902 „Dolina San Bernardino”, w pobliżu San Bernardino, Kalifornia, Stany Zjednoczone[28].
E. f. dutertreus Vespertilio dutertreus P. Gervais, 1837 Kuba[28].
E. f. hispaniolae Eptesicus hispaniolae G.S. Miller, 1918 Constanza, na wysokości 5000 ft (1524 m), Dominikana[28].
E. f. miradorensis Scotophilus miradorensis H. Allen, 1866 Mirador, Veracruz, Meksyk[28].
E. f. osceola Eptesicus fuscus osceola Rhoads, 1902 Tarpon Springs, Hrabstwo Pinellas, Floryda, Stany Zjednoczone[28].
E. f. pallidus Eptesicus pallidus Young, 1908 Boulder, Hrabstwo Boulder, Kolorado, Stany Zjednoczone[28].
E. f. peninsulae Vespertilio fuscus peninsulae O. Thomas, 1908 Sierra de la Laguna, Kalifornia Dolna, Meksyk[28].
E. f. petersoni Eptesicus fuscus petersoni Silva-Taboada, 1974 jaskinia Lagos, Cerro de las Guanábanas, Isla de la Juventud, Kuba[28].
E. f. wetmorei Eptesicus wetmorei H.H.T. Jackson, 1916 Maricao, na wysokości 1375 ft (419 m), Portoryko[28].

Etymologia edytuj

  • Eptesicus: gr. επτην eptēn „latać”; οικος oikos „dom”[29].
  • fuscus: łac. fuscus „brązowy, ciemny, czarny”[30].
  • bahamensis: Bahamy (hiszp. baja mar „płytkie morze”)[31].
  • bernardinus: San Bernardino, Kalifornia, Stany Zjednoczone[21].
  • dutertreus: gr. δυτης dutēs „nurek”, od δυω duō „nurkować, zanurzać się”[32]; τρεω treō „uciec ze strachu”[33].
  • hispaniolae: fr. Hispaniola „Haiti”[18].
  • miradorensis: Mirador, Veracruz, Meksyk[12].
  • osceola: Osceola (1804–1838), północnoamerykański Indianin, wódz Seminolów podczas ich drugiej wojny z białymi Amerykanami[22].
  • pallidus: łac. pallidus „blady”, od pallere „być bladym”[34].
  • peninsulae: łac. paeninsulae lub peninsulae „półwyspowy”, od paeninsula lub peninsula „półwysep”, od paene „prawie, niemal”; insula „wyspa”[35].
  • petersoni: Randolph L. Peterson (1920–1989), kanadyjski teriolog[23].
  • wetmorei: dr Frank Alexander Wetmore (1886–1978), amerykański ornitolog[17][36].

Zasięg występowania edytuj

Mroczek brunatny występuje w Ameryce zamieszkując w zależności od podgatunku[27]:

  • E. fuscus fuscus – południowo-wschodnia Kanada i wschodnie Stany Zjednoczone.
  • E. fuscus bahamensis – Bahamy (wyspy New Providence i San Salvador).
  • E. fuscus bernardinus – południowo-zachodnia Kanada (Kolumbia Brytyjska) i zachodnie Stany Zjednoczone.
  • E. fuscus dutertreus – Bahamy (wyspy Andros, Exumas, Long, Crooked i Acklins), Kuba i Kajmany (Cayman Brac).
  • E. fuscus hispaniolae – Jamajka i Haiti.
  • E. fuscus miradorensis – większość Meksyku, Ameryka Środkowa i Andy w zachodniej Wenezueli, północnej Kolumbii i północnym Ekwadorze.
  • E. fuscus osceola – Floryda, południowo-wschodnie Stany Zjednoczone.
  • E. fuscus pallidus – zachodnio-środkowa Kanada, środkowe, zachodnio-środkowe i południowo-zachodnie Stany Zjednoczone oraz północno-zachodni i północno-środkowy Meksyk.
  • E. fuscus peninsulae – Kalifornia Dolna Południowa, północno-zachodni Meksyk.
  • E. fuscus petersoni – Isla de la Juventud (Kuba).
  • E. fuscus wetmorei – Portoryko, Dominika i Barbados.

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 53–82 mm, długość ogona 34–56 mm, długość ucha 10–20 mm, długość tylnej stopy 8–14 mm, długość przedramienia 39–54 mm; masa ciała 11–23 g[37]. Wzór zębowy: I   C   P   M   = 32[37]. Kariotyp wynosi 2n = 50 i FN = 48 z akrocentrycznymi autosomami i chromosomem Y oraz submetacentrycznym chromosomem X[37].

Ekologia edytuj

Środowisko edytuj

Mroczki brunatne dawniej żyły w lasach. Stopniowo przyzwyczajały się do obecności ludzi i dziś spędzają najczęściej lato w pobliżu ich siedzib. Sypiają najczęściej na strychach domów, lub w stodołach, choć również obecnie część z nich wykorzystuje kryjówki naturalne, głównie dziuple drzew.

Śpiące mroczki trzymają się podłoża nogami, w pozycji głową w dół. Niekiedy wiszą samotnie, kiedy indziej w niewielkich skupieniach. W ciągu dnia mogą zawieszać się na korze drzew lub, w regionach pustynnych, na wielkich kaktusach saguaro. Zimą spotkać je można w opuszczonych sztolniach lub tunelach.

Nietoperze te odpoczywają w ciemnych, chłodnych i niezbyt wilgotnych miejscach. Nie lubią mrozów ani temperatur przekraczających 33 °C.

Pożywienie edytuj

Pokarm mroczka brunatnego składa się wyłącznie z owadów, chwytanych niemal wyłącznie w powietrzu.

Uwagi edytuj

  1. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Vespertilio carolinensis É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1806.
  2. ↑ Nomen nudum.
  3. ↑ Nie Vesperus melanopterus Jentink, 1904.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Eptesicus fuscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b A.M.F.J. Palisot de Beauvois: Catalogue raisonné du museum, de Mr. C. W. Peale, membre de la société philosophique de Pensylvanie. Philadelphia: De l’imprimerie de Parent, 1796, s. 18. (fr.).
  3. ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire. Memoire sur le genre et les espèces de Vespertilion, l’un des genres de famille de Chauve-souris. „Annales du Muséum d’histoire naturelle”. 8, s. 193, 1806. (fr.). 
  4. ↑ C.S. Rafinesque. Further discoveries in natural history made during a journey through the western region of the United States. „The American Monthly Magazine and Critical Review”. 3, s. 445, 1820. (ang.). 
  5. ↑ C.S. Rafinesque. Animals, I class. Mastosia. — The Sucklers. „Annals of Nature”. 1, s. 2, 1820. (ang.). 
  6. ↑ A.G. Desmarest: Mammalogie, ou, Description des espèces de mammifères. Cz. 1. Paris: Chez Mme. Veuve Agasse, imprimeur-libraire, 1820, s. 136, seria: Encyclopédie méthodique. (fr.).
  7. ↑ T. Say: Chapter IX. Animals — Sioux and Omawhaw Indians — Winter residence at Engineer Cantonment. W: J. Edwin: Account of an expedition from Pittsburgh to the Rocky Mountains, performed in the years 1819 and '20. Cz. 1. Philadelphia: H.C. Carey and I. Lea, 1823, s. 167 (przypis). (ang.).
  8. ↑ P. Gervais. Note sur les Mammifères des Antilles. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Seconde série. 8, s. 61, 1837. (fr.). 
  9. ↑ J.E. Gray. Descriptions of some Mammalia discovered in Cuba by W. S. MacLeay, Esq. „Annals of Natural History”. 4, s. 4, 1840. (ang.). 
  10. ↑ C.J. Temminck: Monographies de mammalogie, ou Description de quelques genres de mammifères, dont les espèces ont été observées dans les d1fférens Musées de l’Europe. T. 2. Leiden: C. C. van der Hoek, 1835–1841, s. 235. (fr.).
  11. ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 30. (ang.).
  12. ↑ a b H. Allen. Notes on the Vespertilionidae of Tropical America. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 18, s. 287, 1866. (ang.). 
  13. ↑ G.S. Miller. Revision of the North American bats of the family Vespertilionidæ. „North American Fauna”. 13, s. 101, 1897. (ang.). 
  14. ↑ O. Thomas. On new mammals from western Mexico and Lower California. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 1, s. 43, 1898. (ang.). 
  15. ↑ W. Stone. Notes on a collection of Californian mammals. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 56, s. 590, 1904. (ang.). 
  16. ↑ R.T. Young. Notes on the distribution of Colorado mammals, with a description of a new species of bat (Eptesicus pallidus) from Boulder. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 60, s. 408, 1908. (ang.). 
  17. ↑ a b H.H.T. Jackson. A new bat from Porto Rico. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 29, s. 37, 1916. (ang.). 
  18. ↑ a b G.S. Miller. Three new bats from Haiti and Santo Domingo. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 31, s. 39, 1918. (ang.). 
  19. ↑ O. Thomas. On Neotropical bats of the genus Eptesicus. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 5 (28), s. 361, 1920. (ang.). 
  20. ↑ H.H. Shamel. A new Eptesicus from Jamaica. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 58, s. 107, 1945. (ang.). 
  21. ↑ a b Rhoads 1902 ↓, s. 619.
  22. ↑ a b Rhoads 1902 ↓, s. 618.
  23. ↑ a b G. Silva-Taboada. Nueva subespecie de Eptesicus fuscus (Chiroptera: Vespertilionidae) para Isla de Pinos. „Poeyana”. 128, s. 1–5, 1974. (hiszp.). 
  24. ↑ B. Miller i inni, Eptesicus fuscus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2022-1 [dostęp 2022-07-30] (ang.).
  25. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 116. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  26. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Eptesicus (Eptesicus) fuscus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-07-30].
  27. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 236. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  28. ↑ a b c d e f g h i j A. Kurta & R.H. Baker. Eptesicus fuscus. „Mammalian Species”. 356, s. 1, 1990. DOI: 10.2307/3504258. (ang.). 
  29. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 268, 1904. (ang.). 
  30. ↑ The Key to Scientific Names ↓, fuscus [dostęp 2022-07-30].
  31. ↑ The Key to Scientific Names ↓, bahamensis [dostęp 2022-07-30].
  32. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 77.
  33. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 241.
  34. ↑ The Key to Scientific Names ↓, pallidus [dostęp 2022-07-30].
  35. ↑ The Key to Scientific Names ↓, peninsulae [dostęp 2022-07-30].
  36. ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 442–443. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  37. ↑ a b c R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 843. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mroczek_brunatny&oldid=72432161”