Murad IV
Murad IV (arab. مراد رابع, ur. 27 lipca[1] 1612, zm. 9 lutego 1640[2]) – sułtan z dynastii Osmanów, panował w latach 1623–1640. Syn Ahmeda I i Kösem, władzę otrzymał po abdykacji swego stryja, Mustafy I Szalonego, który był niedorozwinięty umysłowo lub chory psychicznie. Brat Osmana II i Ibrahima I.
| ||||
| ||||
![]() | ||||
![]() Tugra Murada IV | ||||
![]() | ||||
Sułtan Imperium Osmańskiego | ||||
Okres | od 1623 do 9 lutego 1640 | |||
Poprzednik | Mustafa I Szalony | |||
Następca | Ibrahim I | |||
Dane biograficzne | ||||
Dynastia | Osmanowie | |||
Data urodzenia | 27 lipca 1612 | |||
Data śmierci | 9 lutego 1640 | |||
Ojciec | Ahmed I | |||
Matka | Kösem | |||
Rodzeństwo | Osman II, Ibrahim I | |||
Żona | Haseki Ayşe Sultan Şemsperi Sultan Huriçehre Hatun Sanevber Kadin Şemsişah Kadin Ayşe Mahziba Sultan<br | |||
Dzieci | Sulejman Ahmed Mehmed Alaaddin Ismihan Kaya<br |
Murad IV przez długi czas pozostawał pod wpływem matki, Kösem, i kliki dworskiej. Uniezależnił się w 1632 roku, nakazał ściąć wielkiego wezyra i objął panowanie. Przywrócił świetność imperium osmańskiego; przeprowadził reformy wewnętrzne, skonfiskował część wielkich majątków ziemskich, zakazał (pod groźbą kary śmierci) palenia tytoniu, spożywania alkoholu i kawy (choć sam był alkoholikiem); walczył z korupcją w administracji państwowej, zreorganizował armię, ograniczając potęgę janczarów i spahisów.
Kontynuował wojny z Persją, która w 1622 zajęła Bagdad, a następnie obszar Wanu i Mosulu. W toku dwóch kampanii zbrojnych (1623-39) zabezpieczył swą władzę we wschodniej Anatolii, okupował Tebriz, a w 1638 roku zdobył Bagdad. Dowodził wyprawą na Półwysep Arabski, wykazując się talentem strategicznym i umiejętnościami dowódczymi. Wojna przeciw Persji zakończyła się w maju 1639 roku traktatem w Kasr-e Szirin, który przyznawał Mezopotamię i wschodnią Anatolię Osmanom, w zamian za zrzeczenie się na rzecz Persji Azerbejdżanu.
W okresie jego panowania stosunki dyplomatyczne z Polską były napięte, w roku 1632 próbował zawrzeć antypolską koalicję z Rosją, dwa lata później szykował wyprawę przeciwko Polsce, która jednak nie doszła do skutku.
Był znany z okrucieństwa. Był ostatnim sułtanem, który dowodził osobiście wojskiem w polu.
Władca zmarł z powodu marskości wątroby. Na łożu śmierci nakazał egzekucję swojego brata Ibrahima, lecz rozkazu nie wykonano z obawy o chaos jaki spowodowałoby wygaśnięcie rodu osmańskiego. Ibrahim został następcą Murada IV na tronie osmańskim.
W kulturzeEdytuj
W serialu Wspaniałe stulecie: Sułtanka Kösem zagrali go Cağan Efe Ak jako dziecko i Metin Akdülger jako dorosłego.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Britannica.com.
- ↑ Słownik Władców Świata. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan. Wyd. Zielona Sowa – 2005 r.
BibliografiaEdytuj
- Słownik Władców Świata. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan. Wyd. Zielona Sowa – 2005 r.