Nadwodnik trójpręcikowy

Nadwodnik trójpręcikowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	nadwodnikowate
Rodzaj	nadwodnik
Gatunek	nadwodnik trójpręcikowy
	Nazwa systematyczna
	Elatine triandra Schkuhr; Botanisches Handbuch 1 1791
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nadwodnik trójpręcikowy (Elatine triandra Schkuhr) – gatunek rośliny z rodziny nadwodnikowatych.

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Występuje w Europie, północnej Azji, północnej Ameryce Północnej i południowo-zachodniej Afryce. W Polsce znany z około 50 stanowisk, z czego połowa wyginęła. Najwięcej stanowisk znajduje się w Kotlinie Oświęcimskiej.

Morfologia edytuj

Łodyga: Długa do 8 cm, wiotka, płożąca się lub podnosząca, w węzłach zakorzeniająca się, silnie rozgałęziona.
Liście: Naprzeciwległe, eliptyczne lub równowąskie, długości do 10 mm i szerokości 1–2 mm, z bardzo krótkim ogonkiem lub prawie siedzące, z drobnymi przylistkami.
Kwiaty: Drobniutkie, siedzące pojedynczo w kątach liści. Kielich dwu-, rzadziej trójdzielny. Płatki korony trzy, białe lub jasnoróżowe, dłuższe od działek. Pręciki trzy, słupek górny z trzema szyjkami.
Owoce: Siedząca, kulistawa torebka, otwierająca się trzema klapami. Nasiona liczne, do 2 mm długości.

Owocujący pęd
Pęd z liśćmi i pąkiem kwiatowym
Liść i kwiat
Kwiaty
Owoce

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do września. Rozprzestrzenia się za pośrednictwem ptaków (ornitochoria). Rośnie głównie na dnie wysychających stawów, a także na ich obrzeżach, w kałużach, rowach i w wilgotnych zagłębieniach na drogach leśnych. Gatunek charakterystyczny zespołu Eleocharetum ovatae^[4].

Zagrożenia i ochrona edytuj

Roślina od 2014 roku jest objęta w Polsce ochroną częściową^[5]. W latach 2004–2014 gatunek podlegał ochronie ścisłej^[6]. Umieszczony jest w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin (2001) w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria VU). W wydaniu z 2014 roku otrzymał kategorię EN (zagrożony)^[7]. Tę samą kategorię posiada na polskiej czerwonej liście^[8]. Źródłem zagrożeń jest niszczenie i zanikanie jego siedlisk z powodu zanieczyszczenia wód i intensywnej gospodarki hodowlanej w stawach^[9].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-18] (ang.).
↑ Elatine triandra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 48, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-444-8.

Bibliografia edytuj

Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. 2. Warszawa: Multico, 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-18] (ang.).

[iucn-3] Elatine triandra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[matuszkiewicz-4] W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[rozp2014-5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[rozp2004-6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).

[7] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[mirkowa-9] Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 48, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-444-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]