Nocek amerykański[19] (Myotis lucifugus) – gatunek ssaka z podrodziny nocków (Myotinae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Nocek amerykański
Myotis lucifugus[1]
(Le Conte, 1831)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

mroczkokształtne

Nadrodzina

Vespertilionoidea

Rodzina

mroczkowate

Podrodzina

nocki

Rodzaj

nocek

Podrodzaj

Pizonyx

(bez rangi) grupa gatunkowa lucifugus
Gatunek

nocek amerykański

Podgatunki
  • M. l. lucifugus (Le Conte, 1831)
  • M. l. alascensis G.S. Miller, 1897[16]
  • M. l. carissimus O. Thomas, 1904
  • M. l. pernox Hollister, 1911
  • M. l. relictus A.H. Harris, 1974[17]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[18]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1831 roku amerykański przyrodnik John Eatton Le Conte nadając mu nazwę Vespertilio lucifugus[20]. Holotyp pochodził prawdopodobnie z plantacji Le Conte, niedaleko Riceboro, w Harbstwie Liberty, w Georgii, w Stanach Zjednoczonych[21].

Myotis lucifugus należy do podrodzaju Pizonyx i grupy gatunkowej lucifugus[22]. Analizy filogenetyczne i przepływu genów z wykorzystaniem genów mitochondrialnych i jądrowych dostarczają dowodów, że podgatunki M. lucifugusparafiletyczne, wymieniają allele z innymi gatunkami z rodzaju Myotis w regionach kontaktu wtórnego i powinny być uważane za niezależne linie ewolucyjne pomimo ich podobieństwa morfologicznego[22]. Te kwestie wciąż pozostają nierozwiązane[22]. M. lucifugus (w szczególności podgatunki carissimus i pernox) wydaje się być najbliżej spokrewniony z M. evotis, M. thysanodes, M. keenii i M. occultus chociaż związki między tymi gatunkami i kladem obejmującym M. sodalis, M. volans i podgatunki M. lucifugus, M. l. relictus i M. l. alascensis, nie są dobrze wyjaśnione[22]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają pięć podgatunków[22]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek Oryginalna nazwa Autor i rok opisu Miejsce typowe
M. l. alascensis Myotis lucifugus alascensis G.S. Miller, 1897 Sitka, Alaska, Stany Zjednoczone[23].
M. l. carissimus Myotis (Leuconoë) carissima O. Thomas, 1904 Lake Hotel, Park Narodowy Yellowstone, Wyoming, Stany Zjednoczone[23].
M. l. pernox Myotis pernox Hollister, 1911 Henry House, Alberta, Kanada[23].
M. l. relictus Myotis lucifugus relictus A.H. Harris, 1974 Keeler, na wysokości 3600 ft (1097 m), Hrabstwo Inyo, Kalifornia, Stany Zjednoczone[23].

Etymologia edytuj

  • Myotis: gr. μυς mus, μυός muos „mysz”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[24].
  • lucifugus: łac. lucifugus „unikający swiatła”, od lux, lucis „światło”; fugere „unikać, uciekać”[25].
  • alascensis: Alaska (ros. Аля́ска Aliaska „Alaska”, od aleuc. alyeska „wielki ląd”), Stany Zjednoczone[26].
  • carissimus: łac. carissimus „najdroższy, bardzo ukochany”, od carus „kochany”[10].
  • pernox: łac. pernox „trwanie przez całą noc”[27].
  • relictus: łac. relictus „relikt, odosobniony, izolowany”, od relinquere „zostawić w tyle, pozostać w tyle”[28].

Zasięg występowania edytuj

Nocek amerykański występuje w Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[22]:

  • M. lucifugus lucifugusTerytoria Północno-Zachodnie (Kanada) od wschodniego wybrzeża do północnej Florydy (Stany Zjednoczone), gdzie inne podgatunki nie występują.
  • M. lucifugus alascensis – Alaska przez Kolumbię Brytyjską i na południe do północno-zachodnich pacyficznych wybrzeży Stanów Zjednoczonych.
  • M. lucifugus carissimus – zachodnie i środkowe Stany Zjednoczone, z wyjątkiem regionów przybrzeżnych.
  • M. lucifugus pernox – środkowa granica między Kolumbią Brytyjską a Albertą (zachodnia Kanada)
  • M. lucifugus relictus – góry Kalifornii (południowo-zachodnie Stany Zjednoczone).

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) około 32–53 mm, długość ogona 28–49 mm, długość ucha 11–15 mm, długość tylnej stopy 8–10 mm, długość przedramienia 33,1–41,4 mm; masa ciała 5–12 g[29]. Wzór zębowy: I   C   P   M   = 38[29]. Kariotyp wynosi 2n = 44 i FN = 50 z czterema metacentrycznymi lub submetacentrycznymi i siedemnastoma akrocentrycznymi parami autosomów[29]. Chromosomy X i Y są submetacentryczne[29].

Tryb życia edytuj

Nocek amerykański jest rozpowszechniony w niemal całej Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Potrafi równie dobrze przystosować się do zimnego jak i gorącego klimatu. Żywi się przede wszystkim tymi owadami, które w miejscu jego pobytu występują szczególnie licznie. W cieplejszych rejonach obszaru, gdzie występuje nocek myszouchy nie zapadają w sen zimowy, natomiast często się zdarza, że osobniki mieszkające dalej na północ przez bardzo długi czas szukają odpowiedniego miejsca na przezimowanie. Nocek myszouchy dzierży tytuł najdłużej śpiącego zwierzęcia, z całego królestwa zwierząt. Zaliczają one oszałamiające 19 godzin snu na dobę.

Rozmnażanie edytuj

Wiosną, po opuszczeniu zimowiska, samice tworzą kolonie rozrodcze, aby po trwającej 60 dni ciąży urodzić w maju lub czerwcu zwykle 1, rzadko 2 młode. Dojrzałość płciową osiągają w drugim roku życia.

Uwagi edytuj

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Myotis baileyi Hollister, 1909.

Przypisy edytuj

  1. Myotis lucifugus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Cuvier 1832 ↓, s. 15.
  3. a b Cuvier 1832 ↓, s. 18.
  4. J. Green. Notes of a naturalist. „The Cabinet of natural history and American rural sports, with illustrations”. 2, s. 290, 1832. (ang.). 
  5. M. zu Wied-Neuwied: Reise in das innere Nord-America in den Jahren 1832 bis 1834. Cz. 1. Coblenz: Bei J. Hœlscher, 1839, s. 364. (niem.).
  6. C.J. Temminck: Monographies de mammalogie, ou Description de quelques genres de mammifères, dont les espèces ont été observées dans les d1fférens Musées de l’Europe. T. 2. Leiden: C. C. van der Hoek, 1835–1841, s. 237. (fr.).
  7. J.J. Audubon & J. Bachman. Descriptions of new species of quadrupeds inhabiting North America. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 1 (7), s. 93, 1843. (ang.). 
  8. M. zu Wied-Neuwied. Verzeichniss der auf meiner Reise in Nordamerika beobachteten Säugethiere. „Archiv für Naturgeschichte”. 27 (1), s. 195, 1861. (niem.). 
  9. H. Allen. Monograph of the Bats of North America. „Smithsonian Miscellaneous Collection”. 7 (1), s. 53, 1864. (ang.). 
  10. a b O. Thomas. A new bat from the United States, representing the European Myotis (Leuconoe) Daubentoni. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 13 (77), s. 383, 1904. (ang.). 
  11. N. Hollister. Two new bats from the southwestern United States. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 22, s. 44, 1909. (ang.). 
  12. N. Hollister. Four new mammals from the Canadian Rockies. „Smithsonian miscellaneous collections”. 56 (26), s. 4, 1911. (ang.). 
  13. R. Lydekker. XVIII. Mammalia. „The Zoological record”. 46 (2), s. 59, 1913. (ang.). 
  14. H.W. Grinnell. A new bat of the genus Myotis from the high Sierra Nevada of California. „University of California publications in zoology”. 17 (2), s. 9, 1916. (ang.). 
  15. G.M. Allen. Bats from Mount Whitney, California. „Journal of Mammalogy”. 1 (1), s. 2, 1919. DOI: 10.2307/1373713. (ang.). 
  16. G.S. Miller. Revision of the North American bats of the family Vespertilionidæ. „North American Fauna”. 13, s. 63, 1897. (ang.). 
  17. A.H. Harris. Myotis yumanensis in interior southwestern North America, with comments on Myotis lucifugus. „Journal of Mammalogy”. 55 (3), s. 598, 1974. DOI: 10.2307/1379548. (ang.). 
  18. S. Solari, Myotis brandtii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-07] (ang.).
  19. Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 128. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  20. J.L. Le Conte: Appendix. W: G. Cuvier & H. McMurtrie (tłum.): The animal kingdom arranged in conformity with its organization. Wyd. 2. Cz. 1. New York: G. & C. & H. Carvil, 1831, s. 431. (ang.).
  21. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Myotis lucifugus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-07].
  22. a b c d e f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 262. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  23. a b c d M.B. Fenton & R.M.R. Barclay. Myotis lucifugus. „Mammalian Species”. 142, s. 1, 1980. DOI: 10.2307/3503792. (ang.). 
  24. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 442, 1904. (ang.). 
  25. The Key to Scientific Names, lucifugus [dostęp 2022-08-07].
  26. The Key to Scientific Names, alascensis [dostęp 2022-08-07].
  27. Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 167, OCLC 637083062 (ang.).
  28. The Key to Scientific Names, relictus [dostęp 2022-08-07].
  29. a b c d R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 927–928. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

Bibliografia edytuj