Nowe Ostrowite

wieś w województwie pomorskim


Nowe Ostrowite (od 1986 do 1990 Ostrowite PGR, od 1990 do 31.12.2009 Ostrowite ZR) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Chojnice. Została wydzielona z sołectwa Ostrowite w 1986, a pełną odrębność prawną i obecną nazwę uzyskała 1 stycznia 2010.

Nowe Ostrowite
wieś
Ilustracja
Domy wielorodzinne w Nowym Ostrowitem
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

chojnicki

Gmina

Chojnice

Liczba ludności (2018)

300[2]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

89-620[3]

Tablice rejestracyjne

GCH

SIMC

1063072

Położenie na mapie gminy wiejskiej Chojnice
Mapa konturowa gminy wiejskiej Chojnice, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowe Ostrowite”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowe Ostrowite”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowe Ostrowite”
Położenie na mapie powiatu chojnickiego
Mapa konturowa powiatu chojnickiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowe Ostrowite”
Ziemia53°37′32″N 17°37′24″E/53,625556 17,623333[1]

W latach 1986–1998 miejscowość obejmowało województwo bydgoskie.

Wieś położona jest w krajobrazie rolniczym i w gospodarce miejscowości dominuje rolnictwo. Dzieci dojeżdżają do szkoły w Lichnowach, a katolicy zamieszkali we wsi należą do parafii św. Jakuba Apostoła w Ostrowitem.

Geneza wsi

edytuj

Około 1950 w sołectwie Ostrowite w jego zachodniej części utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, które dla swoich pracowników wybudowało osiedle domów wielorodzinnych. Od centrum wsi dzieliły je 3 kilometry drogi polnej, a odległość drogą utwardzoną rosła do 8 kilometrów. Powodowało to odrębność PGR od wsi. Konsekwencją tego stały się starania mieszkańców osiedla o oddzielenie się od Ostrowitego, co zostało uwieńczone uchwałą Gminnej Rady Narodowej w Chojnicach z 30 czerwca 1986, która podzieliła dotychczasowe sołectwo Ostrowite na dwa: sołectwo Ostrowite i sołectwo funkcjonujące pod nazwą Ostrowite PGR lub PGR Ostrowite. To drugie, po przemianach ustrojowych i utworzeniu na bazie dotychczasowego PGR Zakładu Rolnego Ostrowite, zaczęto od 1990 nazywać Ostrowite ZR[4].

Jak się okazało, błędy proceduralne spowodowały, że nowe sołectwo formalnie w Krajowym Rejestrze Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju TERYT cały czas miało status osady Ostrowite, a nie odrębnej wsi. W nieświadomości tego stanu rzeczy lokalne władze wytwarzały i wydawały obywatelom dokumenty zawierające nieistniejącą oficjalnie nazwę wsi, w pierwszym okresie Ostrowite PGR, a później także Ostrowite ZR. Dotyczyło to aktów stanu cywilnego, dowodów osobistych i decyzji administracyjnych[4].

Po odkryciu tej sytuacji, w 2008 Rada Gminy Chojnice na drodze uchwały wystąpiła, za pośrednictwem Wojewody Pomorskiego, do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o ustalenie dla oddzielonego sołectwa wybranej przez mieszkańców nazwy Nowe Ostrowite[4][a].

Minister dokonał tego w rozporządzeniu z 16 grudnia 2009, ustalając nazwę zgodnie z wnioskiem jako obowiązującą od dnia 1 stycznia 2010, kończąc w ten sposób trwający bez mała ćwierć wieku proces rozdzielania sołectw[5].

W dniu wejścia rozporządzenia w życie mieszkańcy uroczyście odsłonili tablicę z nową nazwą miejscowości[6], a kilka miesięcy później Rada Gminy Chojnice nadała sołectwu Nowe Ostrowite statut[7].

Geografia

edytuj

Geologia i ukształtowanie terenu

edytuj

Obszar wsi Nowe Ostrowite leży na terenie wysoczyzny morenowej Pojezierza Krajeńskiego, zbudowanej z glin zwałowych, ich zwietrzelin oraz piasków i żwirów lodowcowych[8]. Pod nią zalegają warstwy pochodzące z górnej kredy (z mastrychtu; ok. 65-70 mln lat temu). Na głębokości 5000 m p.p.m. zalegają sfałdowane utwory, pochodzące z ordowiku i syluru. Utwory te znajdują się w niecce pomorskiej[9].

Gleby w południowej części gminy Chojnice, w której leżą Nowe Ostrowite, to gleby brunatne wyługowane i brunatne wytworzone z glin spiaszczonych oraz piasków gliniastych na glinie. W obniżeniach terenu spotyka się czarne ziemie. Występuje zjawisko erozji gleb na skutek gospodarki rolniczej, w tym wymywanie gleby i przesuszanie gleby na terenach zmeliorowanych[8]. Gleby te są bardzo urodzajne i od czasów średniowiecza w krajobrazie dominuje rolnictwo[10].

Klimat

edytuj

Wieś jest położona w pomorskim regionie klimatycznym, który charakteryzuje się dużym wpływem czynników oceanicznych z racji położenia w niedalekiej odległości od Morza Bałtyckiego. Wpływa to zwłaszcza na temperaturę powietrza latem i zimą, a także na okres wegetacyjny[11].

Średnie roczne temperatury wynoszą około 6,5-7,0 °C. W roku są średnio 123 dni z temperaturą minimalną poniżej 0 °C, 44 dni z temperaturą maksymalną poniżej 0 °C oraz 2 dni z temperaturą maksymalną poniżej -10 °C. Średnio w roku są 22 dni o temperaturze maksymalnej co najmniej 25 °C[8]. Najcieplejszym miesiącem w wieloleciu 1971-2000 był lipiec, w którym temperatura w omawianym okresie wynosiła 16 °C, natomiast w najzimniejszym miesiącu – styczniu, temperatura średnio nie przekraczała -2 °C[12].

Roczna suma opadów wynosi 600-650 mm. Największe opady występują w miesiącach letnich i zimowych, najmniejsze wiosną i jesienią. Przeważają wiatry południowo-zachodnie i zachodnie[8]. Okres wegetacyjny ma około 205-210 dni, czyli jest relatywnie krótki, a średni opad w tym okresie wynosi około 320-380 mm[8].

Hydrografia

edytuj

Nowe Ostrowite jest położone w zlewni Ciechocińskiej Strugi. Jest ona dopływem Brdy, która wpływa do Wisły. Sieć hydrograficzna wsi jest uboga, natomiast z racji położenia Nowego Ostrowitego we wschodniej części Pojezierza Pomorskiego charakteryzuje się dużą liczbą małych akwenów[13].

Gospodarka i infrastruktura

edytuj

Powierzchnia sołectwa wynosi 628,75 hektara. W 2008 wyodrębnionych w nim było 86 lokali mieszkalnych i użytkowych, które zamieszkiwało 356 osób[4]. Nowe Ostrowite ma inny charakter niż sąsiednie Ostrowite, m.in. posiada zabudowę wielorodzinną[4].

 
PRHU Agra w Nowym Ostrowitem

Wodę do wsi dostarcza ujęcie w Lichnowach o wydajności 80 m³/h, do którego podłączone są także inne miejscowości[8].

Zgodnie z przyjętą w 2002 koncepcją uporządkowania gospodarki ściekowej w Gminie Chojnice, planowano skanalizowanie Ostrowitego, przy czym kanalizacją były już wówczas objęte budynki po byłym PGR, czyli dzisiejsze Nowe Ostrowite[8]. Zakład Rolny (dzisiejsze Przedsiębiorstwo Rolno-Handlowo-Usługowe „Agra” Sp. z o.o.) dysponował oczyszczalnią ścieków o wydajności 20 m³ na dobę w technologii mechaniczno-biologicznej, której odbiornikiem był rów melioracyjny w zlewni jeziora Piastoszyn[8].

W miejscowości działa od 2003 Ochotnicza Straż Pożarna[4][14].

W miejscowości prowadzi działalność Przedsiębiorstwo Rolno-Handlowo-Usługowe „Agra” Spółka z o.o.[15], które przejęło majątek po Państwowym Gospodarstwie Rolnym i kontynuuje działalność związaną z produkcją i przetwórstwem rolnym, a także magazynowaniem zboża, dysponując w tym celu silosami[16]. W 2008 „Agra” gospodarowała na obszarze 1000 hektarów[4], a w 2011 zbierała zboże z co najmniej 700 hektarów[17][15].

Na terenie gminy Chojnice, do której należy Ostrowite, nie ma znacznych źródeł zanieczyszczeń powietrza[8].

Kultura, sport i edukacja

edytuj

We wsi znajduje się świetlica wiejska[18]. Rejonowa szkoła podstawowa dla dzieci z Nowego Ostrowitego znajduje się w Lichnowach[19].

Wierni Kościoła katolickiego z miejscowości należą do parafii św. Jakuba Apostoła w Ostrowitem, dekanat Rytel, diecezja pelplińska. We wsi od 1991 znajduje się kaplica Bożego Miłosierdzia, w której w niedziele i święta odprawiane są msze[20].

W miejscowości działa klub piłkarski „Agra Ostrowite” występujący w różnych sezonach w klasach A i B[21][22].

  1. Mieszkańcy wsi w pierwszym kroku procedury zgłaszali propozycje. Najczęściej powtarzające się nazwy miały szyk rzeczownik-przymiotnik, jednak Rada Sołecka zdecydowała, że nowa nazwa powinna zaczynać się od przymiotnika. W związku z tym przed drugą turą wyboru odwrócono kolejność słów w trzech najczęstszych propozycjach, otrzymując Nowe Ostrowite, Agra Ostrowite i Małe Ostrowite. Te warianty poddano pod głosowanie na zebraniu wiejskim, które wybrało nazwę Nowe Ostrowite.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 190227
  2. Aktualności z gminy Chojnice 2018/2019, Urząd Gminy w Chojnicach, s. 14.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 835 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c d e f g Uchwała numer XVI/275/08 Rady Gminy Chojnice z dnia 12 września 2008 roku. BIP gminy Chojnice. [dostęp 2013-09-01].
  5. MSWiA: Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości. [w:] Dz.U. 2009 nr 220 poz.1730 [on-line]. 16.12.2009. [dostęp 2013-09-01].
  6. Aleksander Knitter: Nowe Ostrowite. Stara wioska z nową nazwą. Portal Gazety Pomorskiej. [dostęp 2013-09-01].
  7. Statut i mapa sołectwa Nowe Ostrowite. BIP gminy Chojnice. [dostęp 2013-09-01].
  8. a b c d e f g h i Strategia ekorozwoju gminy Chojnice. BIP gminy Chojnice. s. 7. [dostęp 2013-08-30].
  9. Centralna Baza Danych Geologicznych. Geoportal. Państwowy Instytut Geologiczny. [dostęp 2014-04-28]. (pol.).
  10. Program opieki nad zabytkami gminy Chojnice na lata 2010–2014. BIP gminy Chojnice. [dostęp 2012-08-10].
  11. Klimat w Polsce. www.wiking.edu.pl. [dostęp 2014-04-28]. (pol.).
  12. Klimat. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. [dostęp 2014-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-09)]. (pol.).
  13. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Geoportal. [dostęp 2014-04-28]. (pol.).
  14. Baza osób i podmiotów gospodarczych KRS. wyborcza.biz. [dostęp 2013-12-11].
  15. a b Baza osób i podmiotów gospodarczych KRS. wyborcza.biz. [dostęp 2013-12-11].
  16. Skąd pochodzimy?. Gimnazjum w Sławęcinie. [dostęp 2013-09-01].
  17. Michał Rytlewski: Ktoś chce spalić zakład i jego prezesa?. Czas Chojnic, 27 czerwca 2011. [dostęp 2013-12-11].
  18. Świetlica wiejska Nowe Ostrowite. Gminny Ośrodek Kultury w Chojnicach. [dostęp 2013-09-01].
  19. Uchwała NR XXX/373/2013 Rady Gminy w Chojnicach z dnia 29 stycznia 2013 r.. BIP gminy Chojnice. [dostęp 2013-09-01].
  20. Parafia Jakuba Apostoła w Ostrowitem. naszemiasto.pl, serwis Polskapresse sp. z o.o.. [dostęp 2013-12-11].
  21. KS Agra Nowe Ostrowite. [dostęp 2013-12-29].
  22. Klub Sportowy Agra Ostrowite. 90minut.pl. [dostęp 2013-12-29].