Piła Główna

	Piła Główna
	; Budynek dworca po remoncie
Państwo	Polska
Miejscowość	Piła
Lokalizacja	Śródmieście / Staszyce
Data otwarcia	27 lipca 1851
Poprzednie nazwy	Schneidemühl
	Dane techniczne
Liczba peronów	6
Liczba krawędzi; peronowych	10
Kasy
	Linie kolejowe
	18 Kutno – Piła Główna; 203 Tczew – Küstrin Kietz; 354 Poznań POD – Piła Główna; 374 Bzowo Goraj – Piła Główna; 405 Piła Główna – Ustka; 999 Piła Główna – Piła Północ;
	Położenie na mapie Piły Piła Główna
	Położenie na mapie Polski Piła Główna
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Piła Główna
	Położenie na mapie powiatu pilskiego Piła Główna
	53°08′35″N 16°44′39″E/53,143056 16,744167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Portal Transport szynowy

Piła Główna – pasażerska i towarowa stacja kolejowa w Pile, jedna z największych na terenie województwa wielkopolskiego. Jest to stacja węzłowa, krzyżuje się tu pięć linii kolejowych (18, 203, 354, 374, 405). Dodatkowo, tor łączący nr 999 zapewnia dodatkowy wjazd na stację od strony północnej i połączenie z linią 403 w kierunku Wałcza.

Widok na perony i budynek dworca przed remontem

Peron 1 po modernizacji

Obiekty służące do odprawy podróżnych znajdują się we wschodniej części stacji i są rozplanowane wyspowo – dworzec znajduje się na poszerzonym peronie 1/5 i jest połączony z pozostałymi peronami oraz z centrum miasta systemem przejść podziemnych. Dalej na wschód znajdują się zabudowania byłej lokomotywowni. Zachodnia część stacji przeznaczona jest do obsługi ruchu towarowego, można tam także znaleźć zabudowania zlikwidowanych w początkach lat 90. XX wieku Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego.

Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca regionalnego^[1]. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi pasażerskie.

Spis treści

Położenie i infrastrukturaEdytuj

Stacja położona jest w południowej części centrum Piły, przy ulicy Zygmunta Starego 1. Dworzec położony jest na poszerzonym peronie 1/5 i jest dostępny z poziomu centrum miasta dzięki systemowi przejść podziemnych. Stacja pasażerska posiada sześć peronów i dziesięć krawędzi peronowych. Tory stacyjne zostały zelektryfikowane w latach 1989-1990. Wszystkie semafory zostały wymienione na świetlne. Nad torami w 1975 przerzucono wiadukt o długości 230 m, łączący północną i południową część miasta.

Między stacją pasażerską a Gwdą znajdują się zabudowania nieczynnej lokomotywowni z unikatowym, zabytkowym budynkiem parowozowni. Obecnie na jej terenie działa firma „Interlok”, zajmująca się renowacją zabytkowych parowozów. Samym budynkiem zajmuje się stowarzyszenie Parowozownia Pilska OKRĄGLAK. W 2015 wojewódzki konserwator zabytków nakazał przeprowadzenie przy obiekcie prac zabezpieczających^[2].

Stacja towarowa i sąsiadujące z nią budynki zlikwidowanych już budynków Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego położone są na zachód od stacji pasażerskiej, między ulicami Warsztatową i Zatorską. Dalej na zachód, nad linią kolejową nr 203 został przerzucony wiadukt linii nr 405, ale dzięki torowi łączącemu nr 999, prowadzącemu do posterunku odgałęźnego Piła Północ, pociągi jadące w stronę Pomorza Zachodniego mogą w nagłych wypadkach go ominąć.

HistoriaEdytuj

Pierwsze połączenie kolejowe, ze strony Krzyża Wielkopolskiego i Berlina, przedłużone w kierunku Bydgoszczy, otrzymała Piła 27 lipca 1851. Dwa lata później rozpoczęła się budowa dworca kolejowego, oddanego do użytku w roku 1876, a później jeszcze wielokrotnie przebudowywanego. Kolejne połączenia otwierano: w styczniu 1871 do Złotowa, w maju 1879 do Poznania i Szczecinka, w listopadzie 1881 do Wałcza. 1 października 1907 roku otwarto Królewski Warsztat Lokomotywowy (Königliche Lokomitivwerkstatt), późniejsze ZNTK.^[3] W ciągu trzydziestu lat Piła stała się istotnym węzłem kolejowym; w 1913 roku odprawiono tu 575 tysięcy pasażerów^[4]. W okresie międzywojennym miasto zostało w granicach Niemiec; nie uruchomiono połączeń międzynarodowych w kierunku Poznania i rozebrano fragment torów między obecnym przystankiem osobowym Piła Kalina a stacją Dziembówko. Odcinek został odtworzony po II wojnie światowej, gdy Piła przeszła pod administrację polską.

19 maja 1988 roku na terenie stacji miała miejsce katastrofa kolejowa transportu wojskowego, w wyniku której zginęło 10 żołnierzy, a 28 zostało rannych^[5].

W latach 1989-1990 tory stacyjne zostały zelektryfikowane. W roku 1993 zlikwidowano Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, a 25 maja 1994 – stację rozrządową. 1 września 2012 roku, po dwunastoletniej przerwie, wznowione zostały przewozy pasażerskie na trasie Piła Główna – Szczecin Główny przez Wałcz, Kalisz Pomorski i Stargard.

Od lat 90., na stacji zatrzymują się na trasie przejazdu pociągi specjalne prowadzone trakcją parową Pirat i Blues Express. Odbywa się tu smarowanie i uzupełnianie wody z wozu straży pożarnej, a w przypadku Blues Expressu także jego obracanie na obrotnicy dawnej lokomotywowni.

W lipcu 2010 roku dworzec oraz parowozownia zostały wpisane na listę zabytków^[6]^[7].

16 maja 2014 przedsiębiorstwo SKB rozpoczęło remont dworca na zlecenie PKP^[8]. Remont objął m.in. wymianę posadzek i tynków, malowanie, montaż nowych instalacji, wymianę pokrycia dachu wraz z konstrukcją oraz wykonanie nowych stropów. Dworzec został dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zmienił się również teren wokół dworca, zamontowano małą architekturę – kosze i ławki oraz stworzono parking dla samochodów na 70 miejsc. 26 października 2015 dworzec został ponownie otwarty^[9].

PołączeniaEdytuj

Bielsko-Biała Główna (TLK)
Bydgoszcz Główna (Regio, TLK)
Chojnice (Regio)
Gdynia Główna (TLK)
Gorzów Wielkopolski (TLK)
Katowice (TLK)
Kołobrzeg (Regio, TLK, IC)
Kostrzyn (Regio)
Koszalin (Regio, TLK, IC)
Kraków Główny (TLK)
Krzyż (Regio, TLK)
Lublin (TLK)
Olsztyn Główny (Regio)
Poznań Główny (Regio, TLK, IC)
Przemyśl Główny (IC)
Słupsk (Regio, TLK, IC)
Stargard (Regio)
Szczecin Główny (Regio, TLK)
Szczecinek (Regio, TLK, IC)

Stan połączeń na dzień 11.06.2017^[10]

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 326
↑ Minister odmawia interwencji w sprawie Okrąglaka
↑ Dominika Łoboda: Jak doszło do upadku ZNTK?. 2008-26-11. [dostęp 2012-05-03].
↑ Kolejowe Schneidemühl
↑ Artykuł o katastrofie w portalu tygodniknowy.pl. [dostęp 2008-03-08].
↑ Seweryn Lipoński: Dworzec w Pile zabytkowy – kolejarze narzekają. 2010-27-07. [dostęp 2012-05-03].
↑ Michał Nicpoń: Dworzec PKP – zabytek oficjalny. 2010-27-07. [dostęp 2012-05-03].
↑ Ruszył remont dworca w Pile. 2014-06-03. [dostęp 2015-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-04)].
↑ Dworzec Piła Główna już po remoncie (zdjęcia). 2015-10-26. [dostęp 2015-10-27].
↑ https://portalpasazera.pl/Plakaty .

Linki zewnętrzneEdytuj

Piła Główna w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
Piła Główna w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl

Piła Główna
Linia 18 Kutno – Piła Główna (247,181 km)
Kaczory odległość: 10,381 km
Linia 203 Tczew – Küstrin Kietz (179,542 km)
Piła Podlasie odległość: 3,502 km		Stobno odległość: 8,742 km
Linia 354 Poznań POD – Piła Główna (92,538 km)
Piła Leszków odległość: 3,958 km
Linia 374 Bzowo Goraj – Piła Główna (43,087 km)
Sosnówka
Linia 405 Piła Główna – Ustka (0,252 km)
		Stara Łubianka odległość: 13,838 km
Linia 999 Piła Główna – Piła Północ
		Piła Północ (p.odg.)

[pkp-1] Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 326

[2] Minister odmawia interwencji w sprawie Okrąglaka

[3] Dominika Łoboda: Jak doszło do upadku ZNTK?. 2008-26-11. [dostęp 2012-05-03].

[4] Kolejowe Schneidemühl

[5] Artykuł o katastrofie w portalu tygodniknowy.pl. [dostęp 2008-03-08].

[6] Seweryn Lipoński: Dworzec w Pile zabytkowy – kolejarze narzekają. 2010-27-07. [dostęp 2012-05-03].

[7] Michał Nicpoń: Dworzec PKP – zabytek oficjalny. 2010-27-07. [dostęp 2012-05-03].

[8] Ruszył remont dworca w Pile. 2014-06-03. [dostęp 2015-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-04)].

[9] Dworzec Piła Główna już po remoncie (zdjęcia). 2015-10-26. [dostęp 2015-10-27].

[10] https://portalpasazera.pl/Plakaty .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]