Piła Główna

dworzec kolejowy w Pile, woj. wielkopolskie

Piła Główna – pasażerska i towarowa stacja kolejowa w Pile, jedna z największych na terenie województwa wielkopolskiego. Jest to stacja węzłowa; krzyżuje się tu pięć linii kolejowych (18, 203, 354, 374, 405). Dodatkowo, tor łączący nr 999 zapewnia dodatkowy wjazd na stację od strony północnej i połączenie z linią 403 w kierunku Wałcza.

Piła Główna
Obiekt zabytkowy nr rej. 616 (gminna ewidencja zabytków)
Ilustracja
Budynek dworca po remoncie
Państwo  Polska
Województwo  wielkopolskie
Miejscowość Piła
Lokalizacja Śródmieście / Staszyce
Data otwarcia 27 lipca 1851
Poprzednie nazwy Schneidemühl
Dane techniczne
Liczba peronów 6
Liczba krawędzi
peronowych 		10
Kasy T
Linie kolejowe
Położenie na mapie Piły
Mapa konturowa Piły, w centrum znajduje się punkt z opisem „Piła Główna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Piła Główna”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Piła Główna”
Położenie na mapie powiatu pilskiego
Mapa konturowa powiatu pilskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Piła Główna”
Ziemia53°08′35″N 16°44′39″E/53,143056 16,744167
Multimedia w Wikimedia Commons
Portal Transport szynowy
Widok na perony i budynek dworca przed remontem
Peron 1 po modernizacji

W roku 2018 stacja obsługiwała ok. 3200 pasażerów na dobę[1].

Obiekty służące do odprawy podróżnych znajdują się we wschodniej części stacji i są rozplanowane wyspowo – dworzec znajduje się na poszerzonym peronie 1/5 i jest połączony z pozostałymi peronami oraz z centrum miasta systemem przejść podziemnych. Dalej na wschód znajdują się zabudowania byłej lokomotywowni. Zachodnia część stacji przeznaczona jest do obsługi ruchu towarowego; można tam także znaleźć zabudowania zlikwidowanych w początkach lat 90. XX wieku Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego.

Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca regionalnego[2]. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi pasażerskie.

Położenie i infrastrukturaEdytuj

Stacja położona jest w południowej części centrum Piły, przy ulicy Zygmunta Starego 1. Stacja pasażerska posiada sześć peronów i dziesięć krawędzi peronowych. Tory stacyjne zostały zelektryfikowane w latach 1989-1990. Wszystkie semafory zostały wymienione na świetlne. Nad torami w 1975 przerzucono wiadukt o długości 230 m łączący północną i południową część miasta.

Między stacją pasażerską a Gwdą znajdują się zabudowania nieczynnej lokomotywowni z unikatowym, zabytkowym budynkiem parowozowni. Obecnie na jej terenie działa firma „Interlok”, zajmująca się renowacją zabytkowych parowozów. Samym budynkiem zajmuje się stowarzyszenie Parowozownia Pilska OKRĄGLAK. W 2015 wojewódzki konserwator zabytków nakazał przeprowadzenie przy obiekcie prac zabezpieczających[3].

Stacja towarowa i sąsiadujące z nią budynki zlikwidowanych już budynków Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego położone są na zachód od stacji pasażerskiej, między ulicami Warsztatową i Zatorską. Dalej na zachód, nad linią kolejową nr 203, został przerzucony wiadukt linii nr 405, ale dzięki torowi łączącemu nr 999, prowadzącemu do posterunku odgałęźnego Piła Północ, pociągi jadące w stronę Pomorza Zachodniego mogą w nagłych wypadkach go ominąć.

HistoriaEdytuj

Pierwsze połączenie kolejowe ze strony Krzyża Wielkopolskiego i Berlina, przedłużone w kierunku Bydgoszczy, otrzymała Piła 27 lipca 1851. Dwa lata później rozpoczęła się budowa dworca kolejowego, oddanego do użytku w roku 1876, a później jeszcze wielokrotnie przebudowywanego. Kolejne połączenia otwierano: w styczniu 1871 do Złotowa, w maju 1879 do Poznania i Szczecinka, w listopadzie 1881 do Wałcza. 1 października 1907 roku otwarto Królewski Warsztat Lokomotywowy (Königliche Lokomitivwerkstatt), późniejsze ZNTK[4]. W ciągu trzydziestu lat Piła stała się istotnym węzłem kolejowym; w 1913 roku odprawiono tu 575 tysięcy pasażerów[5]. W okresie międzywojennym miasto zostało w granicach Niemiec; nie uruchomiono połączeń międzynarodowych w kierunku Poznania i rozebrano fragment torów między obecnym przystankiem osobowym Piła Kalina a stacją Dziembówko. Odcinek został odtworzony po II wojnie światowej, gdy Piła przeszła pod administrację polską.

19 maja 1988 roku na terenie stacji miała miejsce katastrofa kolejowa transportu wojskowego, w wyniku której zginęło 10 żołnierzy, a 28 zostało rannych[6].

W latach 1989-1990 tory stacyjne zostały zelektryfikowane. W roku 1993 zlikwidowano Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, a 25 maja 1994 stację rozrządową. 1 września 2012 roku, po dwunastoletniej przerwie, wznowione zostały przewozy pasażerskie na trasie Piła Główna – Szczecin Główny przez Wałcz, Kalisz Pomorski i Stargard.

Od lat 90. na stacji zatrzymują się pociągi specjalne prowadzone trakcją parową – Pirat i Blues Express. Odbywa się tu smarowanie i uzupełnianie wody z wozu straży pożarnej, a w przypadku Blues Expressu także jego obracanie na obrotnicy dawnej lokomotywowni.

W lipcu 2010 roku dworzec oraz parowozownia zostały wpisane na listę zabytków[7][8].

16 maja 2014 przedsiębiorstwo SKB rozpoczęło remont dworca na zlecenie PKP[9]. Remont objął m.in. wymianę posadzek i tynków, malowanie, montaż nowych instalacji, wymianę pokrycia dachu wraz z konstrukcją oraz wykonanie nowych stropów. Dworzec został dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zmienił się również teren wokół dworca, zamontowano małą architekturę – kosze i ławki – oraz stworzono parking dla samochodów na 70 miejsc. 26 października 2015 dworzec został ponownie otwarty[10].

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r.. 2020-01-27. [dostęp 2020-01-30].
  2. ↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 326
  3. ↑ Minister odmawia interwencji w sprawie Okrąglaka
  4. ↑ Dominika Łoboda: Jak doszło do upadku ZNTK?. 2008-26-11. [dostęp 2012-05-03].
  5. ↑ Kolejowe Schneidemühl
  6. ↑ Artykuł o katastrofie w portalu tygodniknowy.pl. [dostęp 2008-03-08].
  7. ↑ Seweryn Lipoński: Dworzec w Pile zabytkowy – kolejarze narzekają. 2010-27-07. [dostęp 2012-05-03].
  8. ↑ Michał Nicpoń: Dworzec PKP – zabytek oficjalny. 2010-27-07. [dostęp 2012-05-03].
  9. ↑ Ruszył remont dworca w Pile. 2014-06-03. [dostęp 2015-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-04)].
  10. ↑ Dworzec Piła Główna już po remoncie (zdjęcia). 2015-10-26. [dostęp 2015-10-27].

Linki zewnętrzneEdytuj

Piła Główna
Linia 18 Kutno – Piła Główna (247,181 km)
   
Kaczory
odległość: 10,381 km
  
Linia 203 Tczew – Küstrin Kietz (179,542 km)
   
Piła Podlasie
odległość: 3,502 km
  
   Stobno
odległość: 8,742 km
Linia 354 Poznań POD – Piła Główna (92,538 km)
   
Piła Leszków
odległość: 3,958 km
  
Linia 374 Mirosław Ujski – Piła Główna (43,087 km)
   
Sosnówka 		 
Linia 405 Piła Główna – Ustka (0,252 km)
 
odległość: 13,838 km
Linia 999 Piła Główna – Piła Północ
 
   Piła Północ (podg)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piła_Główna&oldid=61797471”