Drzymałowo
Drzymałowo (do 13 marca 1939 Podgradowice[4][5]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Rakoniewice. Położona jest przy drodze krajowej nr 32 Poznań – Zielona Góra oraz linii kolejowej Poznań – Wolsztyn (przystanek Drzymałowo).
| wieś | |
 Gościniec „U Michała” w Drzymałowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
194[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-067[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PGO |
| SIMC |
0593566 |
Położenie na mapie gminy Rakoniewice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego  | |
 52°08′56″N 16°18′07″E/52,148889 16,301944[1]
| |
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0593572 | Zamieście | część wsi |
Nazwa miejscowości edytuj
Miejscowość pierwotnie nazywała się Podgradowice o czym świadczy zapis z dokumentu datowanego na 1583 Podgradowicze. Nazwa została utworzona od nazwy sąsiedniej wsi Gradowice i określała jej położenie względem niej[4]. Tę pierwotną nazwę miejscowość nosiła w okresie przed II rozbiorem Polski w 1793 i w latach międzywojennych (1918–1939).
W okresie Rzeszy Niemieckiej 1871–1919, podczas germanizacji nazewnictwa i Kulturkampfu zaborca pruski wprowadził nazwę niemiecką Kaisertreu[8]. W okresie II RP w 1939 nazwę zmieniono na Drzymałowo, na cześć mieszkającego tutaj Michała Drzymały – polskiego chłopa, wsławionego walką z germanizacją W 1939 po podbiciu Polski przez nazistowskie Niemcy zmieniono nazwę wsi na Kaisertreu (Wartheland); w okresie okupacji niemieckiej Polski (1940–1945) obowiązywała nazwa Volkstreu. Po o zakończeniu II wojny światowej przywrócono polską nazwę Drzymałowo.
Historia edytuj
Wieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Nie są znane wcześniejsze zapisy o niej niż z XVI wieku. Po raz pierwszy wieś wymieniana w dokumencie z 1583 pod nazwą Podgradowicze. Historycy nie wykluczają jednak wcześniejszej metryki miejscowości[4].
Miejscowość była własnością szlachecką należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej z rodu Ossowskich. W XVI wieku wieś leżała w powiecie kościańskim Korony Królestwa Polskiego[4].
W 1583 właściciel wsi Stanisław Ossowski zapisał oprawę wdowią swojej żonie Barbarze Gułtowskiej w postaci posagu oraz wiana na częściach Rakoniewic i Podgradowic w powiecie kościańskim, a w 1595 na całych Rakoniewicach oraz wsiach Podgradowice oraz Gnin, należących wówczas do majątku Rakoniewice[4].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Podgradowice należała do wsi większych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej[9]. Podgradowice należały do rakoniewickiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowiły część majątku Rakoniewice, który należał wówczas do Czarneckiego[9]. Według spisu urzędowego z 1837 Podgradowice liczyły 125 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 21 dymów (domostw)[9].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie poznańskim.
Odniesienia w kulturze edytuj
We wsi, przy drodze krajowej nr 32, znajduje się gościniec „U Michała”. Obiekt, jako „Zajazd w Świebodzinie”, występuje w 12 odcinku pt. Obywatel Monte Christo polskiego serialu telewizyjnego z 1986 w reżyserii Stanisława Barei Zmiennicy (postój w trakcie przejazdu z Warszawy do Świecka). Sceny wewnątrz kręcone były w Warszawie, w restauracji TVP przy ul. Jana Pawła Woronicza.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 26680
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 236 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c d e Gąsiorowski 1999 ↓, s. 709.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 59, poz. 112
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Amtsbezirk Woytbezirk Rakwitz in: Territoriale Veränderungen in Deutschland und deutsch verwalteten Gebieten 1874–1945: Rolf Jehke, Herdecke, 2006.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 189.
Bibliografia edytuj
- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III (L – Q), zeszyt 4, hasło „Podgradowice”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1999, s. 709.