Wikipedia

Posłonek

Posłonek (Helianthemum Mill.) – rodzaj roślin należący do rodziny czystkowatych (posłonkowatych). Należy do niego około 110 gatunków[4][5]. Występują one w Europie, północnej Afryce i w Azji zachodniej i środkowej oraz na obu kontynentach amerykańskich[4], w ich zachodnich częściach[6]. Największe zróżnicowanie rodzaju występuje w obszarze śródziemnomorskim[6]. W Polsce rosną dziko dwa gatunki – posłonek rozesłany (H. nummularium) i alpejski (H. oelandicum subsp. alpestris, syn.: H. alpestre)[7]. Rośliny z tego rodzaju zasiedlają głównie tereny suche, otwarte. Wiele gatunków to rośliny ozdobne, polecane zwłaszcza do upraw w ogrodach na obszarach o niedostatkach wilgoci. Mają efektowne, ale krótkotrwałe (jednodniowe) kwiaty[6].

Posłonek
Ilustracja
Morfologia (posłonek rozesłany)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

czystkowate

Rodzaj

posłonek

Nazwa systematyczna
Helianthemum Mill.
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3]
Typ nomenklatoryczny

Helianthemum nummularium L.[3]

Multimedia w Wikimedia Commons
Posłonek rozesłany

Morfologia

edytuj
 
Posłonek apeniński
Pokrój
Krótkowieczne krzewy, półkrzewy lub krzewinki, częściowo zimozielone[8], rzadko byliny i rośliny jednoroczne[4]. Zwykle mają pędy rozpościerające się na gruncie. Osiągają do 1 m wysokości[6].
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe, tylko w górnej części pędu skrętoległe. Liście siedzące lub ogonkowe[4]. Blaszka jajowata do równowąskiej[6], w kolorze od srebrzystego do zielonego[8].
Kwiaty
Kwiaty promieniste, pięciokrotne. Wyrastają pojedynczo w kątach liści lub skupione po kilka lub wiele w kwiatostany wierzchotkowe, groniaste lub główkowate[4]. Kielich tworzony jest przez 5 działek, z czego dwie zewnętrzne są mniejsze od trzech wewnętrznych. Płatków korony jest 5 i zwykle mają one kształt okrągławy, a barwę od białej, przez żółtą do jasnoróżowej, rzadko czerwonej. Zwykle o średnicy do 25 mm (u form uprawnych bywają większe)[8]. Pręciki liczne, na cienkich nitkach. Zalążnia górna, powstaje z trzech owocolistków, ale z jedną, krótką szyjką słupka[6], zwieńczoną dużym, główkowatym znamieniem[4].
Owoce
Torebki trójkanciaste, otwierające się trzema klapami, wewnątrz jednokomorowe lub z trzema niepełnymi przegrodami. Zawierają liczne nasiona[4].

Systematyka

edytuj

Rodzaj z rodziny czystkowatych Cistaceae[2][9].

Wykaz gatunków[5]

Zastosowanie

edytuj

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. Uprawiane odmiany ozdobne mają większe kwiaty od typowych, dziko rosnących form, a niektóre także kwiaty pełne.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-11] (ang.).
  3. ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-04].
  4. ↑ a b c d e f g Helianthemum Miller. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-11-08].
  5. ↑ a b Helianthemum Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-20].
  6. ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 182. ISBN 0-333-74890-5.
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 91-92, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  9. ↑ United States Department of Agriculture Agricultural Research Service: Family: Malvaceae Juss.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-19]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Posłonek&oldid=73016785”