Powiat wyrzyski
Powiat wyrzyski – powiat istniejący w latach 1920–1939 oraz 1945–1975, najpierw w II Rzeczypospolitej, a następnie w PRL.
| powiat | |||||
| do 1975 | |||||
 Mapa powiatu, 1838 (ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu) | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Data likwidacji |
1975 | ||||
| Siedziba | |||||
| Powierzchnia |
1041 km² | ||||
| Populacja (1973) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
71 os./km² | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Historia edytuj
Powiat powstał na terenie należącym do niemieckiego powiatu Wirsitz. Początkowo należał do woj. poznańskiego, 1 kwietnia 1938 został przyłączony do województwa pomorskiego[1]. 26 października 1939 teren powiatu został ponownie włączony do Niemiec pod nazwą powiat Wirsitz. W roku 1945 ponownie w granicach Polski. W 1950 przemianowanego na bydgoskie (do 1975). Ostateczny zasięg powiatu obejmował tereny obecnych powiatów nakielskiego (woj. kujawsko-pomorskie) i pilskiego (woj. wielkopolskie). Jego ośrodkiem administracyjnym był Wyrzysk. Oprócz Wyrzyska na terenie powiatu istniały miasta: Nakło nad Notecią, Łobżenica, Miasteczko Krajeńskie, Mrocza i Wysoka.
Po reformie administracyjnej w 1975 roku terytorium powiatu zostało podzielone pomiędzy nowe (mniejsze) województwo bydgoskie oraz województwo pilskie. Powiatu nie przywrócono w roku 1999, a sam Wyrzysk włączono do powiatu pilskiego w woj. wielkopolskim.
1 sierpnia 1934 r. dokonano nowego podziału powiatu na gminy wiejskie[2].