Powiatowa Komenda Uzupełnień Lubicz
Powiatowa Komenda Uzupełnień Lubicz (PKU Lubicz) – władza wojskowa właściwa w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym jej okręgu[1].
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1921 |
| Rozformowanie |
1927 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
PKU Lipno |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Paweł Kozubek |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Podległość | |
Historia komendy
edytuj9 stycznia 1923 roku Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz O. I. Szt. Gen. 11320.Org. w sprawie przeniesienia Powiatowej Komendy Uzupełnień Lipno do Lubicza i zmiany nazwy PKU Lipno na PKU Lubicz[2].
PKU Lubicz w sprawach należących do zakresu jej działania podlegała dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII, a w najwyższej instancji ministrowi spraw wojskowych[1]. Okręg poborowy obejmował powiaty: lipnowski i rypiński ówczesnego województwa warszawskiego[3].
18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[1], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[3]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[4][5]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[6]. Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[4]. W skład PKU Lubicz wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy[4]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[7][8][9].
12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[10].
Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU … normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[11]
Z dniem 10 stycznia 1927 roku PKU Lubicz została zlikwidowana. Powiat lipnowski został przydzielony PKU Włocławek, a powiat rypiński PKU Toruń[12].
Obsada personalna
edytujPoniżej przedstawiono obsadę personalną PKU Lipno i PKU Lubicz, z uwzględnieniem najważniejszej zmiany organizacyjnej przeprowadzonej w 1926 roku.
| Obsada w latach 1921–1925[13][14] | |||
|---|---|---|---|
| stanowisko etatowe | stopień, imię i nazwisko | okres pełnienia funkcji | kolejne stanowisko (dalsze losy) |
| komendant Powiatowej Komendy Uzupełnień | płk piech. Paweł Kozubek | był w 1923[15][16] – II 1926 | komendant PKU |
| I referent | urzędnik wojsk. XI rangi Stanisław Babak | do VII 1923[17] | OE Lipno |
| kpt. piech. Paweł I Bielecki | VII 1923[17] – IV 1924[18] | 64 pp | |
| kpt. piech. Paweł Filar | IV 1924[19] – II 1926[20] | 20 pp | |
| II referent | urzędnik wojskowy XI rangi Michał Hübner | do 1 XI 1922[21] | OE Lipno |
| urzędnik wojsk. XI rangi Teodor Zeń | 1 XI 1922[21] – IV 1924[22] | OE Rypin | |
| por. kanc. Władysław Marian Dorożański | IV[22] – X 1924[23] | OE Brody PKU Kamionka Strumiłowa | |
| por. kanc. Stanisław Babak | III 1925 – II 1926 | kierownik II referatu | |
| oficer instrukcyjny | por. piech. Henryk Rudnicki | 1923 – 1924 | |
| oficer ewidencyjny na powiat lipnowski | urzędnik wojskowy XI rangi Michał Hübner | 1 XI 1922 – VII 1923[17] | OE Strzelno PKU Inowrocław |
| urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Stanisław Babak | VII 1923 – III 1925[24] | II referent | |
| oficer ewidencyjny na powiat rypiński | urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Władysław Marian Dorożański | 1 VI 1923[25] – IV 1924 | II referent |
| urzędnik wojsk. XI rangi Teodor Zeń[a] | IV – 31 XII 1924[26] | stan spoczynku | |
| Obsada w latach 1926–1927[27] | |||
| komendant Powiatowej Komendy Uzupełnień | płk piech. Paweł Kozubek[b] | II 1926 – I 1927[30] | dyspozycja dowódcy OK VIII |
| kierownik I referatu administracji rezerw
i zastępca komendanta |
kpt. tab. Czesław Sław-Góralik | II 1926 – I 1927[31] | DOK VIII |
| kierownik II referatu poborowego | por. kanc. Stanisław Babak[c] | II 1926 – I 1927 | stan spoczynku |
| referent | por. kanc. Aleksander Kiszakiewicz[d] | II 1926 – I 1927[35] | dyspozycja dowódcy OK VIII |
Uwagi
edytuj- ↑ Urzędnik wojsk. XI rangi Teodor Zeń (ur. 14 grudnia 1887) z dniem 31 grudnia 1924 roku został zatwierdzony w stopniu podporucznika z równoczesnym przeniesieniem w stan spoczynku. Mieszkał w Przemyślu przy ul. Hensera 4.
- ↑ Płk piech. Paweł Kozubek (ur. 6 stycznia 1873) był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i francuskim Krzyżem Wojennym. Od 14 września 1919 roku do 11 kwietnia 1920 roku dowodził 47 pp. Z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku[28]. Na emeryturze mieszkał w Kielcach[29].
- ↑ Por. kanc. Stanisław Babak (ur. 2 lutego 1877) z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku[32]. W 1928 roku mieszkał w Lipnie[33].
- ↑ Por. kanc. Aleksander Kiszakiewicz (ur. 17 sierpnia 1883) w 1928 roku był w stanie spoczynku i mieszkał w Przemyślu[34].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 1 z 9 stycznia 1923 roku, poz. 5.
- ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1469, 1553, 1556, 1571.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1338.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 251, 396, 1469.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 232, 339, 1338.
- ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 10 lipca 1923 roku, s. 457.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 183.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 184.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 18 listopada 1922 roku, s. 835.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 19 kwietnia 1924 roku, s. 229.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 110 z 15 października 1924 roku, s. 613.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 20 marca 1925 roku, s. 159.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 1 kwietnia 1925 roku, s. 181.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 17.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 37, 44.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 885.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 22 stycznia 1927 roku, s. 10.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1927 roku, s. 22.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 42, 44.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 909.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 912.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 11 lutego 1927 roku, s. 50.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Henryk Moczyński: Służba poborowa. W: Dziesięciolecie Odrodzenia Polskiej Siły Zbrojnej 1918–1928. Henryk Stanisław Mościcki (red.) Włodzimierz Dzwonkowski (red.) Tadeusz Bałaban (red.). Warszawa: Tadeusz Złotnicki, 1928, s. 391–394.