Wikipedia

Ray Bradbury

amerykański pisarz

Raymond Douglas Bradbury (ur. 22 sierpnia 1920 w Waukegan, zm. 5 czerwca 2012 w Los Angeles) – amerykański pisarz, należący do czołówki światowych twórców fantastyki. Używał pseudonimów: Edward Banks, William Elliot, D.R. Banat, Leonard Douglas, Leonard Spaulding. Publikował pod nimi głównie w pismach głównego nurtu.

Ray Bradbury
Edward Banks, William Elliot, D.R. Banat, Leonard Douglas, Leonard Spaulding
Ilustracja
Ray Bradbury (1975)
Imię i nazwisko

Raymond Douglas Bradbury

Data i miejsce urodzenia

22 sierpnia 1920
Waukegan

Data i miejsce śmierci

5 czerwca 2012
Los Angeles

Dziedzina sztuki

fantastyka naukowa, fantasy, horror

Ważne dzieła
podpis
Odznaczenia
Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Urodził się w Waukegan w stanie Illinois. Jego rodzina przenosiła się kilka razy, by osiąść w 1934 roku w Los Angeles w Kalifornii. Jego dziadek i pradziadek byli wydawcami gazet, więc nic dziwnego w tym, że Bradbury jako dziecko wiele czytał i pisał. Ukończył liceum w Los Angeles, ale z powodów finansowych nie mógł pozwolić sobie na studia. By mieć za co żyć, sprzedawał gazety. Uczył się sam w bibliotece. Pod wpływem bohaterów science fiction takich jak Flash Gordon czy Buck Rogers, Bradbury zaczął publikować opowiadania fantastyczne. W 1939 roku zaczął wydawać swój fanzin „Futuria Fantasia”. W 1941 roku wspólnie z Henrym Hasse napisał swoje pierwsze opowiadanie „Pendulum”. Opublikował je w piśmie „Super Science Stories”. Pierwsza książka (zbiór opowiadań napisanych w latach 1943–1947) Dark Carnival, została wydana w 1947. Większość tych opowiadań ukazała się wcześniej, głównie w magazynie „Weird Tales”. Drugi zbiór opowiadań, Październikowa kraina, został wydany w 1955 roku. Znajdowały się w nim tylko cztery nowe utwory. Resztę stanowiły przerobione teksty z Dark Carnival. W 1950 roku Bradbury wydał zbiór Kroniki marsjańskie, który przyniósł mu sławę i uznanie krytyki. Kroniki marsjańskie to zbiór luźno ze sobą powiązanych opowiastek, w specyficzny, oniryczny sposób opowiadających o historii kolonizacji Marsa. W roku 1951 opublikował zbiór Człowiek ilustrowany. W 1953 r. wydał swoją najsłynniejszą powieść – 451 stopni Fahrenheita.

W 1947 ożenił się z Marguerite McClure (zmarła w 2003). Mieli cztery córki: Susan, Ramonę, Bettinę i Aleksandrę[1]. Zmarł 5 czerwca 2012 roku w Los Angeles[2]

Adaptacje

edytuj

Kilka jego powieści zostało przeniesionych na duży ekran. Jedną z najbardziej znanych jest filmowa adaptacja książki 451 stopni Fahrenheita w reżyserii François Truffauta z 1966 roku[3]. W 1979 roku na podstawie Kronik marsjańskich stworzono miniserial, w którym występował Rock Hudson. Kilka jego opowiadań zostało adaptowane na komiksy przez EC Comics.

Wyróżnienia i nagrody

edytuj
 
Ray Bradbury odbiera National Medal of Arts w 2004 r. z rąk prezydenta George’a W. Busha, z prawej strony pierwsza dama, Laura Bush

451 stopni Fahrenheita zostało w 1954 nagrodzone nagrodą Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury oraz w 2004 nagrodą Retro Hugo.

Otrzymał Nagrodę World Fantasy i Nagrodę Brama Stokera, obydwie za całokształt twórczości. W 1989 roku został uhonorowany, również za całokształt twórczości, nagrodą Damon Knight Memorial Grand Master. W 1984 został wprowadzony do Hall of Fame Nagrody Prometeusza za 451 stopni Fahrenheita. Otrzymał również nagrody SF Hall of Fame Living Inductee, oraz Pierwszą Nagrodę Fandomu.

W 2004 został odznaczony amerykańskim Narodowym Medalem Sztuki[4], a w 2007 francuskim Orderem Sztuki i Literatury. W 2007 otrzymał specjalne wyróżnienie jury Nagrody Pulitzera „za wybitną, płodną i głęboko wpływową karierę jako niezrównanego autora science fiction i fantasy”[5].

Jest patronem Nagrody za Wyjątkową Prezentację Dramatyczną za scenariusz filmowej bądź telewizyjnej produkcji z dziedziny fantastyki[6]. W 1994 otrzymał Nagrodę Daytime Emmy za scenariusz filmu The Halloween Tree[7]. Za wkład w rozwój przemysłu filmowego w 2002 otrzymał gwiazdę na hollywoodzkiej Alei Gwiazd[8].

Na cześć pisarza jedna z planetoid została nazwana (9766) Bradbury. Z kolei krater na Księżycu otrzymał nazwę „Krater Dandelion” od tytułu powieści Dandelion Wine. W 2012 miejsce, gdzie wylądował łazik NASA Curiosity Rover (4.5895°S 137.4417°E) na Marsie zostało nazwane „Bradbury Landing”[9].

Twórczość

edytuj

Powieści

edytuj

Zbiory opowiadań

edytuj

Inne

edytuj
  • 1985 The Art of Playboy
  • 1989 Zen in the Art of Writing
  • 1990 Folon’s Folons
  • 1991 Yestermorrow: Obvious Answers to Impossible Futures
  • 2000 Rod Steiger: Memoirs of a Friendship
  • 2001 Imagining Space: Achievements, Predictions, Possibilities: 1950-2050 (razem z Rogerem D. Launiusem)
  • 2001 60 Greatest Science Fiction Shows Selected By Ray Bradbury
  • 2004 Conversations with Ray Bradbury (razem ze Stevenem L. Aggelisem)
  • 2005 Bradbury Speaks: Too Soon from the Cave, Too Far from the Stars
  • 2006 Match to Flame: The Fictional Paths to Fahrenheit 451
  • 2010 Listen to the Echoes (razem z Samem Wellerem)

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Telegraph obituary. The Daily Telegraph, 6 czerwca 2012. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).
  2. ↑ Author Ray Bradbury dies, aged 91. BBC.co.uk. [dostęp 2012-06-06].
  3. ↑ Fahrenheit 451 (1966). IMDB. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).
  4. ↑ Lifetime Honors National Medal of Arts. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).
  5. ↑ 2007 Pulitzer Prizes. Pulitzer.org. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).
  6. ↑ Ray Bradbury Award. Science Fiction Awards Database. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).
  7. ↑ Daytime Emmy Awards USA 1994 Awards. IMDB. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).
  8. ↑ About Ray Bradbury. raybradbury.com. [dostęp 2018-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 kwietnia 2016)]. (ang.).
  9. ↑ Dwayne Brown, Steve Cole, Guy Webster, D.C. Agle: NASA Mars Rover Begins Driving at Bradbury Landing. NASA.gov, 22 sierpnia 2012. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ray_Bradbury&oldid=75178171”