Rezerwat przyrody Stawy Siedleckie
Rezerwat przyrody Stawy Siedleckie – faunistyczny rezerwat przyrody[2] w województwie mazowieckim położony na terenie gminy Siedlce na gruntach wsi Topórek, przy północnej granicy Siedlec.
| |
| rezerwat faunistyczny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Data utworzenia |
24 października 2008 |
| Akt prawny |
Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego nr 194/2008 poz. 7018[1] |
| Powierzchnia |
242,3038 ha |
| Powierzchnia otuliny |
432,81 ha |
Położenie na mapie gminy Siedlce  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu siedleckiego  | |
 52°11′38″N 22°17′32″E/52,193889 22,292222
| |
Charakterystyka
edytujRezerwat zajmuje powierzchnię 242,3038 ha[2]. Wokół rezerwatu utworzono otulinę o powierzchni 432,81 ha[2].
W skład rezerwatu wchodzi 10 akwenów, rozdzielonych groblami o szerokości kilku metrów. Hodowane są tu z różną intensywnością ryby. Jedna kwatera porośnięta jest około 50-letnim zadrzewieniem (przewaga olszy czarnej). Lustro wody zajmuje około 30% powierzchni akwenów. 50% to szuwar trzcinowy i pałkowy, jak również niewielkie płaty turzycowiska. Pozostałą część pokrywają zarośla wierzbowe i zadrzewienia liściaste[3]. Wzdłuż północno-wschodniej granicy rezerwatu przepływa Helenka.
Cel ochrony i przyroda
edytujCelem ochrony rezerwatu jest zachowanie cennego biotopu lęgowego, żerowisk i miejsc odpoczynku rzadkich gatunków ptaków oraz siedlisk rzadkich gatunków roślin chronionych i bezkręgowców. Rezerwat znajduje się na terenie dwóch obszarów Natura 2000 – ostoi ptasiej Dolina Liwca oraz siedliskowej Ostoi Nadliwieckiej.
W latach 90. XX w. kolonia lęgowa mewy śmieszki na terenie rezerwatu liczyła około 10 tys. gniazd[4]. Inne ptaki występujące w rezerwacie to: wąsatka, zimorodek, remiz, perkoz dwuczuby, duże stada łysek oraz kormoranów[4]. Spotkać można także czaplę białą, gęś gęgawę i różne gatunki siewek, zwłaszcza na mieliznach powstających w wyniku zimowego spuszczania wody ze stawów. Stawy Siedleckie to obręb hodowlany, który można zwiedzać po powiadomieniu gospodarza[4]. W latach 2012-2013 w rezerwacie stwierdzono występowanie 35 gatunków ssaków należących do 7 rzędów i 12 rodzin. Stanowiło to 57,4% taksonów podawanych dla Mazowsza. Odnotowano wówczas 9 gatunków ssaków drapieżnych, dziewięć taksonów gryzoni i osiem nietoperzy[3].
Spośród ssaków parzystokopytnych obserwowano na terenie rezerwatu trzy gatunki: dzika, sarnę i łosia, a także osiem gatunków nietoperzy. Były to: borowiec wielki (najczęstszy), karlik większy, mroczek późny, karlik malutki, karlik drobny, mroczak posrebrzany, nocek rudy i nocek Natterera (cztery ostatnie rzadko). Odnotowano 17 osobników należących do 3 gatunków ryjówkokształtnych. Były to: ryjówka aksamitna, ryjówka malutka i rzęsorek rzeczny. Na groblach bytował kret europejski. Z gryzoni stwierdzono mysz polną i nornicę rudą, a także (znacznie rzadziej) nornika północnego, badylarkę, nornika zwyczajnego, a także mysz leśną. Obecne były też karczowniki i piżmaki oraz bobry europejskie. Stwierdzono następujące drapieżniki: lisa, borsuka, norkę amerykańską (głównie w pobliżu rowów okalających stawy) i jenota. Mieszka tu również wydra. Na podstawie tropów zidentyfikowano łasicę, gronostaja, tchórza zwyczajnego i kunę domową. Oprócz tego stwierdzono występowanie zająca szaraka i jeża wschodniego[3].
Rezerwat jest miejscem o znacznej różnorodności gatunkowej ssaków, w tej części kraju. Wynika to ze znacznego zróżnicowania siedlisk. Rezerwat jest ważny dla wielu grup zwierząt oraz roślin w tej części Polski[3].
Zarządzanie terenem
edytujKontrowersje wzbudził komunikowany[5][6] przez władze samorządowe miasta oraz gminy Siedlce w latach 2011–2012 plan przejęcia od Agencji Nieruchomości Rolnych działek wchodzących w skład rezerwatu oraz zmiany planu ich przeznaczenia z rolnego na rekreacyjny. Plan ten spotkał się z protestami ekologów[7]. W przetargu agencji na zakup stawów w dniu 12 września 2012 prywatny inwestor przelicytował ofertę miasta[8][9], jednak do końca 2012 nie sfinalizował transakcji[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Rozporządzenie Nr 57 Wojewody Mazowieckiego z dnia 24 października 2008 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Stawy Siedleckie”. [w:] Dz. Urz. Województwa Mazowieckiego Nr 194, poz. 7018 [on-line]. 2008-11-14. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-24)].
- ↑ a b c Rezerwat przyrody Stawy Siedleckie. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-03-15].
- ↑ a b c d Mrtyna Paczuska, Artur Goławski, Mammals of the “Stawy Siedleckie” nature reserve [online].
- ↑ a b c Dolina Liwca. ptaki.info. [dostęp 2013-03-05]. (pol.).
- ↑ Potrzebny gospodarz. „Tygodnik Siedlecki”, 2012-02-24.
- ↑ Siedlce chcą zrekultywować stawy. Podlasie24.pl, 2012-08-20.
- ↑ Mirosław Rzępała: Stawy siedleckie – zagrożona ostoja przyrody. Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”, 6 marca 2012. [dostęp 2013-03-05]. (pol.).
- ↑ Sławomir Kindziuk: Stawy siedleckie sprzedane. TV Siedlce, 2012-09-14.
- ↑ Stawy sprzedane. Oficjalna strona miasta Siedlce, 2012-09-13.
- ↑ Siedlce nadal zainteresowane nabyciem stawów. Podlasie24.pl, 2012-11-29.
Bibliografia
edytuj- Michał Falkowski, Michał Solis. Roślinność wodna i szuwarowa oraz fitoplankton w wybranych zbiornikach projektowanego rezerwatu „Stawy Siedleckie”. „Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody”. 22 (1), s. 19-34, 2003. Białowieski Park Narodowy.
- Michał Falkowski, J. Krechowski, K. Nowicka-Falkowska. Rośliny naczyniowe projektowanego rezerwatu ornitologicznego „Stawy Siedleckie” koło Siedlec. „Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody”. 19, s. 11–20, 2000. Białowieski Park Narodowy.
- Henryk Kot. Awifauna lęgowa i przeloty wiosenne na stawach rybnych koło Siedlec. „Notatki Ornitologiczne”. 22, s. 159–183, 1986.