Rhabdodendraceaemonotypowa rodzina roślin okrytonasiennych obejmująca rodzaj Rhabdodendron z trzema gatunkami występującymi w tropikalnej części Ameryki Południowej – w rejonie Gujany i północno-wschodniej Brazylii. Jeden z gatunków (R. gardnerianum) uznawany jest za już wymarły, pozostałe dwa są rzadko spotykane[5].

Rhabdodendraceae
Ilustracja
Rhabdodendron amazonicum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

Rhabdodendraceae

Nazwa systematyczna
Rhabdodendraceae Prance
Bull. Jard. Bot. Etat 38: 141. 30 Jun 1968[3]
Typ nomenklatoryczny

Rhabdodendron Gilg & Pilg. (1905)
R. columnare Gilg et Pilger[4]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Zimozielone drzewa i krzewy[5].
Liście
Skrętoległe, bez przylistków, choć czasem z przypominającymi je nasadami liści[5]. Blaszki są okazałe i całobrzegie[2], na powierzchni gruczołowato punktowane, od spodu i na krawędziach pokryte podzielonymi włoskami[5].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostany groniaste, wyrastające w kątach liści, z łuskowatymi przysadkami. Kwiaty są obupłciowe i promieniste, z szerokim i płytkim hypancjum. Pięć działek kielicha rozwija się na krawędzi hypancjum w postaci krótkich ząbków lub pierścienia. Płatki korony są wolne i zwykle mięsiste. Jest ich pięć, rzadziej cztery. Pręciki są liczne (30–50) z charakterystycznymi, bardzo krótkimi i rozszerzonymi nitkami i długimi pylnikami. Słupek pojedynczy, wpół dolny, powstaje z jednego owocolistka, znamię jest wydłużone[2][5].
Owoce
Drobne pestkowce z zachowanym, trwałym kielichem rozwijające się na mięśniejącym i wydłużającym się dnie kwiatowym[2][5].

Systematyka

edytuj

Miejsce tej rodziny w systematyce okrytonasiennych długi czas było niejasne. Jeszcze w systemie Takhtajana z 1997 była umieszczana w obrębie rzędu rutowców Rutales[2].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina bazalna dla kladu obejmującego większość rodzin goździkowców (dla grupy caryophylloids)[2]:

caryophylloids

Rhabdodendraceae




Simmondsiaceaesimondsjowate





Asteropeiaceae



Physenaceae





Macarthuriaceae




Microteaceae





Caryophyllaceaegoździkowate




Achatocarpaceae



Amaranthaceaeszarłatowate






Stegnospermataceae




Limeaceaelibawowate





Lophiocarpaceae




Kewaceae




Barbeuiaceae




Gisekiaceae




Aizoaceaepryszczyrnicowate





Phytolaccaceaeszkarłatkowate



Sarcobataceae





Nyctaginaceaenocnicowate



Petiveriaceae











Molluginaceaeugłastowate




Montiaceaezdrojkowate





Halophytaceae




Basellaceaewyćwiklinkowate



Didiereaceae






Talinaceaeporwinkowate




Anacampserotaceae




Portulacaceaeportulakowate



Cactaceaekaktusowate

















Podział rodziny[6]

rodzaj: Rhabdodendron Gilg et Pilger, Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg 47: 152. 1905

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b c d e f Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-05-27]. (ang.).
  4. Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural Sciences. [dostęp 2011-05-26]. (ang.).
  5. a b c d e f Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 442-443. ISBN 978-1-84246-634-6.
  6. Rhabdodendron. [w:] The Plant List [on-line]. Kew Royal Botanic Garden. [dostęp 2011-05-27]. (ang.).