Rudawka (województwo podkarpackie)
Rudawka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza[5][6]. Leży na terenie Pogórza Przemyskiego, nad potokiem Rudawka dopływem Stupnicy.
| wieś | |
-widok.jpg) Panorama Rudawki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-740[4] |
| Tablice rejestracyjne |
RPR |
| SIMC |
0599586[5] |
Położenie na mapie gminy Bircza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przemyskiego  | |
 49°42′27″N 22°26′49″E/49,707500 22,446944[1]
| |
.jpg)
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0599592 | Zabrzeskie | część wsi |
Historia
edytujWieś powstała w połowie XV wieku, wchodziła w skład dóbr birczańskich. Istniała przed 1464 roku. Wieś prawa wołoskiego, położona była w drugiej połowie XV wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego[7]. Pierwsza wzmianka (o intensywnej gospodarce pasterskiej) pochodzi z 1485 r.
W spisie z 1510 r. wykazano podatki płacone od 5 łanów, młyna i 100 owiec.
W latach 1517–1521 występują wzmianki o providus Ivanus Munkacz scultetus hereditarius de Rudawka.
W XVII wieku wieś była własnością Stanisława Stadnickiego, zwanego "Diabłem łańcuckim" – w tych czasach była siedzibą rozbójników napadających na sąsiednie miejscowości. Później była własnością jego syna – Zygmunta Stadnickiego.
W XVIII i XIX wieku działała w miejscowości huta szkła. Na początku XIX wieku wieś należała do austriackiej rodziny Schmid.
Na przełomie XIX i XX wieku właścicielami Rudawki oraz pobliskiego Kotowa była rodzina Porembalskich. W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej w Rudawce byli Jerzy i Wiktora Podembalscy[8]. Później dobra posiadał Henryk Kapiszewski.
W II Rzeczypospolitej wieś położona powiecie dobromilskim województwa lwowskiego. W latach 1944–1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 21 Polaków i 3 Ukraińców oraz spalili część gospodarstw[9].
Demografia
edytuj- 1796 – 185 unitów, 34 łacinników i 15 żydów (powierzchnia wsi: 10,48 km²)
- 1840 - 374 unitów
- 1859 - 385
- 1879 - 432
- 1899 - 507
- 1926 - 539
- 1929 - 840 mieszkańców
- 1938 - 843 unitów
- 2011 - 212 mieszkańców
Informacje o miejscowości z 1929:
- właściciel ziemski: Eljasz Leon (330 ha),
- drzewo: Bezem A.,
- kołodziej: Mliczek J.,
- kowal: Gąska J.,
- różne towary: Bezem E. i L.,
- stolarz: Pleśniak J.,
- tartak parowy: Eljasz Leon,
- tytoniowe wyroby: Mezem M.
29 listopada 1945 wieś została spalona przez UPA.
Etymologia nazwy wsi
edytujNazwa wsi Rudawka i potoku Rudawka pochodzi prawdopodobnie od "rudych" gleb bagiennych w dolinie potoku – są to darniowe rudy żelaza.
Zabytki
edytuj- Cerkiew św. Sawy w Rudawce – zbudowana w 1796, obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 117868
- ↑ Wieś Rudawka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-04-07], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1097 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 212, 223.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 186.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Wydawnictwo Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 140-141, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
Linki zewnętrzne
edytuj- Rudawka (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 905.