Rytele Święckie
Rytele Święckie – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Kosów Lacki[6][5].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-330[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WSK |
| SIMC |
0676312[5] |
Położenie na mapie gminy Kosów Lacki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu sokołowskiego  | |
 52°40′31″N 22°05′05″E/52,675278 22,084722[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Zaścianek szlachecki Świeckie należący do okolicy zaściankowej Rytele położony był w drugiej połowie XVII wieku w ziemi drohickiej województwa podlaskiego[7].
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej i św. Anny w Prostyni[8].
Położenie edytuj
W podziale fizjogeograficznym Rytele Święckie znajdują się na wschodnich krańcach Niziny Środkowo Mazowieckiej w regionie fizycznogeograficznym zwanym Doliną Dolnego Bugu.
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0676329 | Boreczek | część wsi |
| 0676335 | Borek | część wsi |
Historia edytuj
Rytele to gniazdo polskiej gałęzi niemieckiego rodu Rytelów. Najstarsza wzmianka o miejscowości występuje w księgach drohickich gdzie widnieją bracia rodzeni Piotr i Mikołaj Rytelowie. Owa wzmianka pochodzi z 1450 roku. Istnieją jednak poszlaki wskazujące na wcześniejsze istnienie miejscowości w latach 1435-1440.
W sierpniu 1944 wycofujące się oddziały niemieckie spaliły doszczętnie 87 domów, ocalały tylko niektóre znajdujące się na koloniach. Był to odwet za ukrywanie Żydów i stawianie oporu okupantom.
Nazwa miejscowości (toponimia) edytuj
Dawniej zwane także Rytele Lubicze, Rytele Stara Wieś (łac. Rithelie Villa antiqua, rus. Ritelie Staroie Sjeło). Nazwa Rytele pochodzi zapewne od rycerzy, którzy się tam osiedlili w okresie od XIV do XVI wieku. W tym okresie licznie przybywali na te tereny rycerze z Mazowsza, Prus i Litwy.
Walory turystyczne edytuj
Rytele Święckie leżą na terenie jednego z największych parków krajobrazowych w Polsce – Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, w sąsiedztwie rzeki Bug wraz z jej dopływami (Kosówka) oraz liczne jeziora, m.in.: Borkowskie, Przesmyc.
W roku 1958 i 1979 miejscowość borykała się ze skutkami powodzi, w związku z tym w latach 80. i 90. wybudowano wały przeciwpowodziowe. Wokół nich poprowadzone zostały utwardzone drogi, które służą zarówno komunikacji samochodowej jak i rowerowej.
Najważniejsze obiekty edytuj
Do najważniejszych obiektów na terenie miejscowości należą: Publiczna Szkoła Podstawowa (powstała po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku), Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej (wybudowana w latach 1981–1983) oraz Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej.
Gwara edytuj
Ludność zamieszkała na terenie Rytel Święckich posługuje się różnymi odmianami gwar podlaskich, takich jak: gwara białostocka (np. rozbuwaj się - zdejmij buty, łachy - ubrania)
Parafia rzymskokatolicka edytuj
Wierni wyznania rzymskokatolickiego zamieszkali w miejscowości należą do parafii Prostyń (dekanat łochowski diecezji drohiczyńskiej) tam znajduje się bazylika Trójcy Przenajświętszej i św. Anny.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119453
- ↑ Wieś Rytele Święckie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-13], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1114 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 91.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
Linki zewnętrzne edytuj
- Rytele (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 117.
- Oficjalna strona internetowa rodu Rytelów