Sichów (województwo dolnośląskie)
Sichów (niem. Seichau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Męcinka[4].
| wieś | |
_ID_591391.jpg) Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Sichowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
353[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-424[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DJA |
| SIMC |
0365718 |
Położenie na mapie gminy Męcinka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jaworskiego  | |
 51°05′49″N 16°03′10″E/51,096944 16,052778[1]
| |
Podział administracyjny edytuj
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Położenie edytuj
Miejscowość położona jest na Nizinie Śląsko-Łużyckiej, na Równinie Chojnowskiej, u podnóża Pogórza Kaczawskiego (Pogórza Złotoryjskiego), nad potokiem Gajką i jego dopływem Sichowianką[5].
Południowa część wsi leży w Parku Krajobrazowym "Chełmy", a północna w jego otulinie[5].
Budowa geologiczna edytuj
Pod względem budowy geologicznej miejscowość położona jest na bloku przedsudeckim, częściowo w Sudetach[6].
Podłoże zbudowane jest ze skał metamorficznych należących do strefy kaczawskiej, głównie fyllitów oraz zieleńców i łupków zieleńcowych. Wokół wsi licznie występują trzeciorzędowe bazalty. Na bloku przedsudeckim (Równinie Chojnowskiej) zalegają również trzeciorzędowe piaski, żwiry i mułki z wkładkami węgli brunatnych. Starsze utwory przykryte są plejstoceńskimi glinami i lessami, a w dolinach potoków piaskami i żwirami oraz namułami[6].
Nazwa edytuj
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi ze średniowiecznego dokumentu z 1217 roku gdzie wymieniona jest jako „Sichovici”. Wieś wzmiankowana także w łacińskim dokumencie z 1228 roku wydanym przez Henryka Brodatego, gdzie zanotowana została w zlatynizowanej, staropolskiej formie „Sichova”[7]. W 1323 notowana jako „Sichowe”[8].
Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy zalicza nazwę miejscowości do grupy nazw patronomicznych wywodząc ją od imienia pierwszego założyciela lub właściciela Sycha, Sychowa lub Zycha[9]. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on jako najstarszą zanotowaną po łacinie nazwę miejscowości Sychovici podając jej znaczenie "Dorf des Sychow" czyli po polsku "Wieś Sychowa lub Sycha"[9]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Seichau[9] i utraciła swoje pierwotne brzmienie.
Historia edytuj
Zakupiona w roku 1249 przez klasztor cystersów w Lubiążu pozostaje w jego własności do XV w. Ponownie wraca na własność klasztoru w roku 1734 aż do kasacji zakonu w roku 1810. W XVII w. okolice wsi są terenem powstań chłopskich. W okolicy wydobywano węgiel brunatny oraz bazalty. W XIX w. w okolicy Sichowa wydobywano rudę miedzi w kopalniach „Albert Loranz” i „Hirsch”, o których niewiele więcej wiadomo.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[10]:
- kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, z XV–XVIII w.
- cmentarz przykościelny, z drugiej połowy XIII w.
- park pałacowy, z połowy XIX w.
inne:
- pałac w Sichowie, dziś będący tylko ruiną; miał służyć za miejsce przechowania dzieł sztuki (m. in. "Damy z Łasiczką" Leonarda da Vinci) zrabowanych przez III Rzeszę na rozkaz Hansa Franka.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 121692
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1153 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-02].
- ↑ a b Park Krajobrazowy Chełmy, mapa turystyczna, skala 1:50 000, PPWK, Warszawa – Wrocław, wydanie II, 1999
- ↑ a b Park Krajobrazowy Chełmy, mapa geologiczna dla turystów, skala 1:50 000, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1995, ISBN 83-903704-1-7
- ↑ Grünhagen 1866 ↓, s. 145.
- ↑ Stanisław Jastrzębski: Jawor i okolice, Ossolineum, Wrocław 1973, s. 143.
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 24, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 32. [dostęp 2012-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia edytuj
- Colmar Grünhagen, Regesten zur Schlesischen Geschichte, Breslau: Josef Max & KOMP., 1866 (niem.).
- Stanisław Jastrzębski: Jawor i okolice, Ossolineum, Wrocław 1973, s. 143-144
- Edward Wiśniewski, Tomasz Horoszko: Park Krajobrazowy Chełmy, Myślibórz, Wrocław 2013, ISBN 978-83-63166-06-9
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 2002, ISBN 83-85773-49-9, s. 502-507
- Park Krajobrazowy Chełmy, mapa turystyczna, skala 1:50 000, PPWK, Warszawa – Wrocław, wydanie II, 1999
- Park Krajobrazowy Chełmy, mapa geologiczna dla turystów, skala 1:50 000, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1995, ISBN 83-903704-1-7