Skulik sosnowiec
Skulik sosnowiec[1] (Scymnus suturalis) – gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych. Naturalnie występuje w Palearktyce; introdukowany został do Nearktyki.
| Scymnus suturalis | |||||
| Thunberg, 1795 | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Plemię | |||||
| Rodzaj | |||||
| Podrodzaj |
Scymnus (Pullus) | ||||
| Gatunek |
Scymnus (Pullus) suturalis | ||||
| |||||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1795 roku przez Carla Petera Thunberga. Jako miejsce typowe wskazano Szwecję[2][3].
Morfologia edytuj
Chrząszcz o owalnym, wypukłym ciele długości od 1,5 do 2 mm. Głowę ma zwykle ubarwioną czarno[4]. Czułki buduje 11 członów. Przedplecze jest czarne, często w kątach przednich z czerwonobrunatnym rozjaśnieniem. Tarczka jest czarna. Pokrywy mają kolor brunatnożółty z brunatnymi do czarnych: nasadą, smugą wzdłuż szwu i liniami przy krawędziach bocznych. W przeciwieństwie do podobnego S. limbatus ciemna barwa na pokrywach sięga ich wierzchołka[4]. Guzy barkowe pokryw są dobrze zaznaczone[5]. Powierzchnia pokryw ma równomiernie rozmieszczone, nieułożone w skupiska punkty duże. Odnóża mają czarne uda, brunatne golenie i żółtobrunatne stopy. Przedpiersie ma na wyrostku międzybiodrowym dwa żeberka[4]. Na pierwszym z widocznych sternitów odwłoka (pierwszym wentrycie) występują pełne, półokrągłe linie udowe, sięgające łukiem do ⅔ jego długości, a zewnętrznymi końcami do przedniej jego krawędzi[5][4].
Jaja są ubarwione pomarańczowo, podłużne, długości około 0,5 mm i średnicy około 0,2 mm[6].
Ekologia i występowanie edytuj
Owad stenotopowy, preferujący lasy iglaste i mieszane, ale spotykany też na bagnach, w parkach i ogrodach[7]. Bytuje głównie na sosnach, w tym na kosodrzewinie[8][7], rzadziej na świerkach, choinach[6], brzozach i ligustrach. Zarówno larwy jak i owady dorosłe są drapieżnikami żerującymi na mszycach (afidofagia) i czerwcach (kokcydofagia), w tym na ochojnikowatych i Chionaspis salicis[7]. Postacie dorosłe zimują pod odstającą korą, w porastającym pnie mchu oraz wśród opadłego listowia u podstawy pni[8][7]. Nierzadko zimują gromadnie, tworząc liczące setki osobników agregacje[8].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Malty, Danii, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy[9], Mołdawii[7], Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji[9]. Występuje także w kontynentalnej Afryce Północnej i Makaronezji (na Azorach i Maderze)[9][7]. W Azji zamieszkuje Kaukaz, Zakaukazie, Azję Zachodnią, Mongolię, Syberię i Rosyjski Daleki Wschód[7]. W XX wieku zawleczony został ponadto do Stanów Zjednoczonych[7][6]. W latach 80' występował już w Pensylwanii, Nowym Jorku, Connecticut, Maryland, Michigan i Wirginii. W 1992 roku po raz pierwszy odnotowano go w Kanadzie (w Quebecu)[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Scymnus suturalis – Skulik sosnowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-01-09].
- ↑ C.P. Thunberg: Dissertatio entomologica, sistens Insecta Svecica. Upsaliae: 1795.
- ↑ R.D. Pope. The Coccinellidae (Coleoptera) described by C. P. Thunberg. „Entomologica scandinavica”. 18, s. 51-66, 1987. ISSN 0013-8711.
- ↑ a b c d Ryszard Bielawski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 76 Biedronki - Coccinellidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1959.
- ↑ a b Andrzej O. Bieńkowski. Key for identification of the ladybirds (Coleoptera: Coccinellidae) of European Russia and the Russian Caucasus (native and alien species). „Zootaxa”. 4472 (2), s. 233–260, 2018. Magnolia Press. DOI: 10.11646/zootaxa.4472.2.2.
- ↑ a b c d S.M. Lyon, M.E. Montgomery. Scymnus (Pullus) suturalis Thunberg (Coleoptera:Coccinellidae): New Locality Record and Report on Feeding on Hemlock Woolly Adelgid, Adelgis tsugae Annand (Homoptera: Adelgidae). „The Coleopterists Bulletin”. 49 (2), s. 118, 1995.
- ↑ a b c d e f g h N.B. Nikitsky, А.S. Ukrainsky. The Ladybird Beetles (Coleoptera, Coccinellidae) of Moscow Province. „Entomological Review”. 96 (6), s. 710–735, 2016. ISSN 0013-8738.
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 2. „Katalog Fauny Polski”. 23 (13), 1986.
- ↑ a b c Scymnus (Pullus) auritus Thunberg, 1795. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-01-07].