Wikipedia

Bronisław Huberman

polski skrzypek, pedagog

Bronisław Huberman (ur. 19 grudnia 1882 w Częstochowie, zm. 16 czerwca 1947[1] w Corsier-sur-Vevey) – polski skrzypek i pedagog żydowskiego pochodzenia. Należy do grona najwybitniejszych polskich skrzypków XX wieku.

Bronisław Huberman
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1882
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

16 czerwca 1947
Corsier-sur-Vevey

Instrumenty

skrzypce

Zawód

skrzypek

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Życiorys edytuj

Był synem zasymilowanych Żydów Jankiela (Jakuba) i Etli (Aleksandry) z domu Goldman (ur. 1863 we Włodawie). Naukę gry na skrzypcach rozpoczął pod kierunkiem M. Michałowicza i J. Rozena. Szybko zyskał opinię „cudownego dziecka” i rozpoczął błyskotliwą karierę. W 1892 r. podjął naukę gry na skrzypcach w Berlinie, pod kierunkiem światowej sławy pedagoga i skrzypka, Józefa Joachima. Już wtedy koncertował m.in. w Wiedniu, a rok później w Niemczech, Holandii, Belgii i Francji. Od swojego protektora i opiekuna, Jana hr. Zamoyskiego otrzymał skrzypce Gibson wykonane przez Stradivariusa.

W 1896 r. Huberman wykonał w Wiedniu koncert Brahmsa w obecności kompozytora. Rok później, po zagraniu serii koncertów w Europie, wyjechał do USA. Wkrótce stał się jednym z najbardziej znanych wirtuozów skrzypiec. Podejmował współpracę artystyczną m.in. z wiolonczelistą Pablo Casalsem i pianistą Ignacym Friedmanem. Wspólnie wykonali w 1927 r. komplet triów L. van Beethovena w ramach obchodów 100-lecia śmierci tego kompozytora.

Huberman był inicjatorem powołania Israel Philharmonic Orchestra w Tel Awiwie. Był także propagatorem idei Zjednoczonej Europy. Wygłaszał na ten temat odczyty i publikował artykuły. Zajmował się także działalnością pedagogiczną. Jego uczennicą była m.in. Irena Dubiska. Prowadził klasę mistrzowską w Akademie für Musik w Wiedniu.

Hubermanowi skradziono w roku 1936 skrzypce Stradivariusa Gibson ex Huberman z roku 1713 z garderoby artystów nowojorskiej Carnegie Hall. Złodziej, z zawodu wędrowny muzyk, zachował skradzione skrzypce do końca życia i dopiero na łożu śmierci przyznał się żonie do kradzieży. Skrzypce nabył w roku 2001 amerykański skrzypek Joshua Bell.

Rodzina edytuj

Jego żoną od 1910 była aktorka Elza Małgorzata Galafres (1879–1977), z którą miał syna Jana Bronisława (ur. 1911 w Wiedniu), oboje wyznania ewangelicko-reformowanego[2].

Ordery i odznaczenia edytuj

Upamiętnienie edytuj

W Częstochowie odbywa się Międzynarodowy Festiwal Wiolinistyczny im. Bronisława Hubermana.

Jego imieniem jest również nazwana Filharmonia Częstochowska.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dziennik Łódzki, 18 czerwca 1947 r., rok III, nr 164 (714).
  2. ↑ http://zamosc.ap.gov.pl/images/pliki/archiwariusz/2002/6-K%C4%99d-wirtuoz.pdf
  3. ↑ M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 294 „za zasługi, położone na polu sztuki”.
  4. ↑ Polonia Restituta. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 101 z 6 maja 1926. 
  5. ↑ Kronika Muzyczna, „Śpiewak” (R. 12, Nr 2), 1931, s. 24.

Bibliografia edytuj

  • Jan Prosnak, Huberman Bronisław (hasło), [w:] Słownik Muzyków Polskich, tom 1, red. J. M. Chomiński, PWM, Kraków 1964, s. 187–188.
  • Zofia Helman, Huberman Bronisław (hasło), [w:] Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna, tom 4. - hij, red. E. Dziębowska, PWM, Kraków 1993, s. 312–313.
  • Piotr Szalsza, Bronisław Huberman czyli pasje i namiętności zapomnianego geniusza, Muzeum Częstochowskie, Częstochowa 2001.
  • Marian Fuks, Księga sławnych muzyków pochodzenia żydowskiego, Wydawnictwo „Sorus”, Żydowski Instytut Historyczny, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań – Warszawa 2003, s. 152–154.
  • Polski Słownik Judaistyczny. Dzieje. Kultura. Religia. Ludzie, tom 1, red. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, wyd. Prószyński i Spółka, Warszawa 2003, s. 620.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bronisław_Huberman&oldid=73222222”