Wikipedia

Dirk Bogarde

brytyjski aktor (1922-1999)

Dirk Bogarde, właśc. Derek Jules Gaspard Ulric Niven van den Bogaerde[1] (ur. 28 marca 1921 w Londynie, zm. 8 maja 1999 tamże) – brytyjski aktor, pisarz i scenarzysta.

Dirk Bogarde
Ilustracja
Imię i nazwisko

Derek Jules Gaspard Ulric Niven van den Bogaerde

Data i miejsce urodzenia

28 marca 1921
Londyn

Data i miejsce śmierci

8 maja 1999
Londyn

Zawód

aktor, pisarz, scenarzysta

Lata aktywności

1939–1990

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Początkowo był idolem poranka w filmach dla organizacji Rank, później występował w filmach artystycznych. Napisał siedem najlepiej sprzedających się tomów wspomnień, sześć powieści i artykułów w „The Daily Telegraph”.

Życiorys edytuj

Był najstarszym z trójki dzieci Margaret Niven (1898–1980) i Ulrica van den Bogaerde (1892–1972). Jego ojciec urodził się w Perry Barr w Birmingham, był pochodzenia flamandzkiego i pełnił funkcję dyrektora artystycznego tygodnika „The Times”. Jego matka pochodziła z Glasgow w Szkocji i była aktorką. Bogarde spędził większość dzieciństwa w Sussex, wychowywany przez starszą siostrę Elizabeth i ukochaną nianię Lally[2]. Uczęszczał do Allen Glen’s School w Glasgow, zanim ukończył University College School w Londynie i Allan Glens College w Glasgow[3]. Uczęszczał także do Chelsea School of Art[3].

Zaczynał w teatrze od drobnych prac pomocniczych; był gońcem, rekwizytorem i dekoratorem. W 1937 rozpoczął studia w Royal College of Art. W 1939 w wieku 19 lat zadebiutował na scenie z Amersham Repertory Company i na ekranie w niewielkiej roli w komedii Chodź, George![4] u boku George’a Formby’ego. W 1941 wstąpił do wojska. Brał udział w walkach na Pacyfiku, walczył na frontach Europy i Azji, pełniąc też służbę komentatora radia BBC na Jawie[5].

Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do aktorstwa. Sukcesem scenicznym był występ w sztuce Johna Boyntona Priestleya Kiedy się pobierzemy. W 1950 podpisał kontrakt z wytwórnią Arthura Ranka. Wystąpił w szeregu popularnych filmów i zyskał status gwiazdy filmowej, jednak pod względem artystycznym najlepszym okresem w jego karierze były lata 60. i początek następnej dekady.

W dramacie Ofiara (1961) wystąpił jako szanowany prawnik szantażowany z powodu swej homoseksualnej orientacji. Współpracował z Josephem Loseyem, amerykańskim reżyserem realizującym swe filmy w Anglii – zagrał w dramatach psychologicznych Służący (1963) i Wypadek (1967). Najwybitniejsze kreacje stworzył w dziełach Luchino Viscontiego – Zmierzchu bogów (1969) i Śmierci w Wenecji (1971). Inne znaczące pozycje filmowe, w których wystąpił to Darling (1965), Żyd Jakow (1968), Nocny portier (1974) i O jeden most za daleko (1977).

Przewodniczył jury konkursu głównego na 37. MFF w Cannes (1984)[6].

Bogarde był także utalentowanym pisarzem, autorem wspomnień i powieści. W 1992 królowa Elżbieta II nadała mu tytuł szlachecki (za osiągnięcia aktorskie).

Życie prywatne edytuj

Był homoseksualistą[7]. W latach 1938–1988 był partnerem aktora Anthony’ego Forwooda[8].

Śmierć edytuj

Bogarde zmarł 8 maja 1999 w Londynie na atak serca w wieku 78 lat[9]. Prochy artysty zostały rozsypane przy jego byłej posiadłości „Le Haut Clermont” w Grasse w południowej Francji.

Filmografia edytuj

Nagrody edytuj

Rok Nagroda Kategoria Film
1964 Nagroda BAFTA Najlepszy aktor brytyjski[10] Służący (1963)
1966 Darling (1965)
1987 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej[10] – –
1990 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Valladolid Najlepszy aktor[10] Daddy Nostalgie (1990)

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dirk Bogarde. Listal. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
  2. ↑ Jason Buchanan: Dirk Bogarde Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
  3. ↑ a b Dirk Bogarde Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
  4. ↑ Dirk Bogarde. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
  5. ↑ J.Y. Smith: Dirk Bogarde, 78, Dies. „The Washington Post”, 1999-05-09. [dostęp 2009-09-04]. (ang.).
  6. ↑ Dirk Bogarde Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
  7. ↑ Louise Jury: The private world of Dirk Bogarde. „The Independent”, 2007-03-28. [dostęp 2009-09-04]. (ang.).
  8. ↑ Dirk Bogarde Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).
  9. ↑ Aljean Harmetz: Dirk Bogarde, 78, Masterful Portrayer of the Complex, Dies. „The New York Times”, 1999-05-10. [dostęp 2009-09-04]. (ang.).
  10. ↑ a b c Dirk Bogarde Awards. AllMovie. [dostęp 2022-05-03]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dirk_Bogarde&oldid=70073588”