Europa Wschodnia

	Informacje w projektach siostrzanych
	<img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/13px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="13" height="17" class="mw-file-element" data-file-width="1024" data-file-height="1376"> Multimedia w Wikimedia Commons
	<img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" data-file-width="300" data-file-height="355"> Cytaty w Wikicytatach
	<img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/15px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="15" height="14" class="mw-file-element" data-file-width="122" data-file-height="117"> Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Europa Wschodnia – termin określający wschodnią część kontynentu europejskiego. Region ten jest różnie definiowany.

Definicje edytuj

Według ONZ edytuj

Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych edytuj

Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych, wchodząca w skład Wydziału Statystycznego Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ, została założona w celu rozpatrzenia technicznych problemów standaryzacji nazw geograficznych. Grupa ta składa się z ekspertów wchodzących w skład różnych sekcji geograficznych i językowych, powołanych podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Standaryzacji Nazw Geograficznych.

W skład sekcji „Europa Wschodnia oraz Azja Północna i Środkowa” wchodzą przedstawiciele następujących państw europejskich^[1]:

– państwa bezwzględnie zaliczane do Europy Wschodniej

– państwa czasami zaliczane do Europy Wschodniej

Sekcję tę tworzą również następujące państwa azjatyckie: Armenia, Azerbejdżan, Mongolia, Uzbekistan i Kirgistan.

Ponieważ poszczególne państwa mają pełną dowolność w wyborze sekcji regionalnej, do której będą należeć, podział taki nie jest formalny.

Wydział Statystyczny ONZ edytuj

Wielkie regiony Europy według klasyfikacji statystycznej ONZ. Legenda:

Europa Wschodnia

Europa wschodnia według bazy danych The World Factbook CIA

Dwa wielkie regiony kulturowe Europy: cywilizacji wschodniej (oznaczony na szaro) i cywilizacji zachodniej (oznaczony na czerwono)

Mapa głównych cywilizacji według Huntingtona. Cywilizacja bizantyjsko-prawosławna oznaczona jest kolorem błękitnym

Europa Środkowo-Wschodnia w koncepcji Międzymorza (kolor jasnozielony to tereny białoruskie i ukraińskie, od 1921 r. należące do ZSRR)

Według podziału używanego przez Wydział Statystyczny Organizacji Narodów Zjednoczonych do własnych celów^[2] w skład Europy Wschodniej wchodzą:

Zakwalifikowanie konkretnych państw lub obszarów do danego regionu ma na celu ułatwienie badań statystycznych i nie jest wyrazem uznania przez Organizację Narodów Zjednoczonych przynależności politycznej lub innej danego państwa lub obszaru^[3].

Grupa regionalna w ONZ edytuj

Państwa członkowskie ONZ samodzielnie decydują o swojej przynależności do poszczególnej grupy regionalnej ONZ. W ONZ do Eastern European Group przystąpiły^[4]:

Turcja jednocześnie przystąpiła i do Asia-Pacific Group.

Według klasyfikacji CIA edytuj

Amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza, w swoim corocznym raporcie The World Factbook^[5], do państw Europy Wschodniej zalicza:

Natomiast do państw Europy Południowo-Wschodniej CIA zalicza:

Albania
Bułgaria
Bośnia i Hercegowina
Chorwacja
Czarnogóra
Serbia
Macedonia Północna
Rumunia
Turcja jednocześnie zaliczana do Azji Południowo-Zachodniej

Rosja zaklasyfikowana jest jako państwo transkontynentalne.

Klasyfikacja polityczna edytuj

Klasyfikacja polityczna podczas zimnej wojny edytuj

Podczas zimnej wojny termin ten określał państwa Europy które, po opanowaniu przez ZSRR, pozostały pod wpływem Związku Radzieckiego lub przynależały do tzw. bloku wschodniego (np. kraje bałtyckie czy Polska).

Klasyfikacja kulturowa edytuj

Europa Wschodnia według Grupy Ekspertów ds. Nazw Geograficznych.

Europa Wschodnia, w znaczeniu kulturowym, należy do bizantyjsko-prawosławnego (bizantyjsko-słowiańskiego) kręgu kulturowego – pod względem kulturowym zalicza się do niej następujące państwa:

Ponadto, do kręgu tego należą następujące państwa Europy Południowo-Wschodniej:

Albania
Bułgaria
Czarnogóra
Grecja
Macedonia Północna
Serbia (poza Wojwodiną i Belgradem – Europa Środkowa)

Rumunia przynależy częściowo do Europy Wschodniej (Mołdawia zachodnia), Południowo-Wschodniej (Wołoszczyzna) i Środkowej (Siedmiogród, Banat, Bukowina).

Wspólnota Niepodległych Państw (CSTO i GUAM)
Kraje CISFTA
.
Związek Rosji i Białorusi
Unia Euroazjatycka: członkowie i kraje kandydujące

Największe miasta Europy Wschodniej edytuj


Nr.	Miasto	Liczba ludności	Gęstość zaludnienia (os./km)	Państwo
1.	Moskwa	12 655 050	4940	Rosja
2.	Petersburg	5 384 342	3838	Rosja
3.	Kijów	2 967 360	3545	Ukraina
4.	Mińsk	2 020 600	5792	Białoruś
5.	Bukareszt	1 716 983	7154	Rumunia
6.	Charków	1 433 886	4096	Ukraina
7.	Kazań	1 257 341	2135	Rosja
8.	Niżny Nowogród	1 244 254	3030	Rosja
9.	Sofia	1 221 785	885	Bułgaria
10.	Samara	1 156 659	2136	Rosja
11.	Rostów nad Donem	1 137 904	3265	Rosja
12.	Ufa	1 128 787	1594	Rosja
13.	Woroneż	1 058 261	1768	Rosja
14.	Perm	1 055 397	1320	Rosja
15.	Odessa	1 010 537	6200	Ukraina

Definicja kulturowa edytuj

Naukowcy zajmujący się podziałami Europy wyraźnie odróżniają, w ujęciu kulturowym, Europę Południowo-Wschodnią: dawne bizantyjskie cesarstwo wschodnie i państwa stworzone przez Słowian na Półwyspie Bałkańskim – terytorium niegdyś podbite przez Imperium Osmańskie, od Europy Wschodniej, której centrum kulturowym jest Rosja, mająca za sobą doświadczenie wieloletniego jarzma tatarskiego i która wykształciła swój specyficzny model kulturowy^[7].

Dystrybucja cyrylicy.
Państwa, gdzie język wschodniosłowiański jest językiem urzędowym

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ United Nations Statistics Division – Geographical Names and Information Systems. unstats.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-24)]..
↑ ONZ: Composition of macro geographical (continental) regions [...]. United Nations Statistics Division, 2008-01-31. [dostęp 2008-08-22]. (ang.).
↑ http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49.htm
↑ UNITED NATIONS DGACM [online], www.un.org [dostęp 2020-08-10] (ang.).
↑ CIA: The World Factbook. [dostęp 2008-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-12)]. (ang.).
↑ Według CIA factbook Estonia pod względem geograficznym sklasyfikowana jest w Europie Wschodniej, zaś pod względem ekonomicznym w Europie Środkowej.
↑ O. Halecki, Historia Europy – jej granice i podziały, Lublin 2002, rozdział VII i przywołana tam literatura (tytuł oryginału: The Limits and Divisions of European History, London and New York 1950).

Linki zewnętrzne edytuj

Grupa Ekspercka ONZ ds. Nazw Geograficznych – grupy robocze. unstats.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-24)].
Europa w podziale statystycznym ONZ

[1] United Nations Statistics Division – Geographical Names and Information Systems. unstats.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-24)]..

[2] ONZ: Composition of macro geographical (continental) regions [...]. United Nations Statistics Division, 2008-01-31. [dostęp 2008-08-22]. (ang.).

[3] ttp://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49.htm

[4] UNITED NATIONS DGACM [online], www.un.org [dostęp 2020-08-10] (ang.).

[5] CIA: The World Factbook. [dostęp 2008-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-12)]. (ang.).

[6] Według CIA factbook Estonia pod względem geograficznym sklasyfikowana jest w Europie Wschodniej, zaś pod względem ekonomicznym w Europie Środkowej.

[7] O. Halecki, Historia Europy – jej granice i podziały, Lublin 2002, rozdział VII i przywołana tam literatura (tytuł oryginału: The Limits and Divisions of European History, London and New York 1950).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]