Formacja Morrison
Morrison – formacja skalna rozciągająca się na zachodzie Ameryki Północnej od Kanady na północy po Arizonę, Nowy Meksyk i Teksas w Stanach Zjednoczonych na południu i od Idaho na zachodzie do Nebraski na wschodzie na powierzchni około 1,5 mln km². Nazwa pochodzi od miasta Morrison w stanie Kolorado, w pobliżu którego w 1877 po raz pierwszy znaleziono skamieniałości pochodzące z warstw tej formacji. Wiek formacji Morrison jest datowany na późną jurę (kimeryd-tyton), 155–148 mln lat temu. Reprezentuje ona osady słodkowodne, tworzące się na nizinie pozostałej po wycofaniu się płytkiego morza epikontynentalnego, zwanego Morzem Sundance. Na terenie stanów Kolorado, Nowy Meksyk i Utah znajdują się duże złoża uranu.
Klimat w okresie późnej jury edytuj
Na terenie dzisiejszej Montany klimat był wilgotny, liczne były bagna, moczary i mokradła, na co wskazuje tworzenie się tam pokładów węgla. W kierunku współczesnego stanu Kolorado ciągnęły się równiny zalewowe wielkich meandrujących rzek oraz okresowe jeziora. W tej okolicy skamieniałości występują najliczniej, gdyż w trakcie pory deszczowej woda zalewała niżej położone tereny. Na zachodzie, w Utah i Arizonie znajdowały się tereny wyżynne porośnięte lasami sekwojowymi. Od południa formacja Morrison była prawdopodobnie ograniczona pustynią, na co wskazują znacznie suchsze niż na północy warunki.
Stanowiska edytuj
- Bone Cabin (Wyoming)
- Cleveland-Lloyd Quarry (Utah)
- Como Bluff (Wyoming)
- Dinosaur National Monument (Utah)
- Hanksville-Burpee Quarry (Utah)
- Dry Mesa Quarry (Kolorado)
- Fruita Paleontological Resource Area (Kolorado)
Skamieniałości edytuj
Przykłady rodzajów zwierząt, których skamieniałości odnaleziono w formacji Morrison:
Ryby edytujPłazy edytujZauropsydy edytujŻółwie Sfenodonty |
Łuskonośne Choristodera Krokodylomorfy Pterozaury |
Teropody
Zauropody |
Dinozaury ptasiomiedniczne
Ssaki edytujTrykonodonty Wieloguzkowce |
Inne |
Przypisy edytuj
- ↑ Scott Hartman, Mickey Mortimer, William R. Wahl, Dean R. Lomax, Jessica Lippincott i David M. Lovelace. A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight. „PeerJ”. 7: e7247, 2019. DOI: 10.7717/peerj.7247. PMID: 31333906. PMCID: PMC6626525. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Czas tytanów. W: Tim Haines: Wędrówki z dinozaurami. Warszawa: MUZA SA, 2000, s. 108. ISBN 83-7200-579-6.