Wikipedia

Gwiazdy położone najbliżej Ziemi

lista w projekcie Wikimedia

Gwiazdy położone najbliżej Ziemi. Lista gwiazd obejmuje wszystkie znane gwiazdy i brązowe karły położone nie dalej niż 5 parseków (16,31 lat świetlnych) od Ziemi. Jest to równoważne paralaksie nie mniejszej niż 0,200 sekundy kątowej.

Najbliższą Ziemi i jedyną widoczną w ciągu dnia gwiazdą jest Słońce. Jest ono gwiazdą pojedynczą, żółtym karłem ciągu głównego ewolucji gwiazd. W jego otoczeniu pod względem liczby dominują czerwone karły, gwiazdy o małej masie i niewielkiej jasności, niewidoczne gołym okiem.

Poniższa lista zawiera dane dotyczące najbliższych gwiazd, uszeregowane w kolejności od najbliższego układu gwiezdnego do coraz dalszych. Gwiazdy posiadające jasność widomą mniejszą niż 6,5 mag ukazane są na szarym tle (nie można ich dostrzec gołym okiem). Brązowe karły są wskazane przez jasnobrązowe tło; żaden z nich nie jest widoczny gołym okiem. Tło, na jakim prezentowane są w tym zestawieniu typy widmowe, nie odpowiada rzeczywistym kolorom gwiazd. Wartości paralaksy i odległości niektórych najsłabszych obiektów, odkrytych na początku XXI wieku, są wstępne i mogą ulec zmianie w toku dalszych obserwacji.

Legenda edytuj

Gwiazdy widoczne gołym okiem
Gwiazdy niewidoczne gołym okiem
Brązowe karły

Lista edytuj

Nr Oznaczenie Typ widmowy m M[a] Rektascensja Deklinacja Paralaksa
(sekundy łuku) 		Odległość od Ziemi[b]
(lata świetlne) 		Rok
odkrycia 		Towarzysze
System Gwiazda
0 Układ Słoneczny Słońce G2V −26,72 4,85 – – – 0,000 016
(8,3 minut świetlnych) 		– 8 planet
1 Alfa Centauri Proxima Centauri (V645 Centauri) M5,5Ve 11,13[1] 15,56 14h 29m 42,945s −62° 40′ 46,17″ 0,769″[1] 4,24 1915 1 planeta: b[2], 1 możliwa planeta: d[3], 1 kontrowersyjna planeta: c[4]
Alfa Centauri A (Rigil Kentaurus) G2V 0,01[5] 4,40 14h 39m 36,494s −60° 50′ 02,37″ 0,755″[5] 4,32 – 1 możliwa planeta: b[6]
Alfa Centauri B (Toliman) K1V 1,33[7] 5,84 14h 39m 35,063s −60° 50′ 15,10″ 1689 odwołane odkrycie 1 planety: b[8]
2 Gwiazda Barnarda (GJ 699) M4V 9,51[9] 13,20 17h 57m 48,500s +04° 41′ 36,11″ 0,547″[9] 5,96 1916 1 kontrowersyjna planeta: b[10]
3 WISE 1049-5319 (Luhman 16) WISE 1049-5319 A L7,5 11,53 (J)[11] 10h 49m 18,915s −53° 19′ 10,08″ 0,495″ 6,59[12] 2013
WISE 1049-5319 B T0,5 11,22 (J)[13]
4 WISE 0855-0714 Y2 25,0 (J)[14] 08h 55m 10,83s −07° 14′ 42,5″ 0,449″[14] 7,26 2014
5 Wolf 359 (CN Leonis) M6V 13,51[15] 16,59 10h 56m 28,865s +07° 00′ 52,77″ 0,413″[15] 7,89 1919 1 planeta: b[16], 1 wątpliwa planeta: c[17]
6 Lalande 21185 (HD 95735, Gliese 411) M5,5e 7,52[18] 10,49 11h 03m 20,194s +35° 58′ 11,57″ 0,393″[18] 8,31 1801 2 planety: b[19], c[20]
7 Alfa Canis Majoris Syriusz (Alfa Canis Majoris A) A1V −1,46[21] 1,43 06h 45m 08,917s −16° 42′ 58,02″ 0,379″ 8,60 –
Alfa Canis Majoris B DA1,9 8,44[22] 11,32 1844
8 Luyten 726-8 (Gliese 65) BL Ceti (Gl 65 A) M5,5V 12,7[23] 15,54 01h 39m 01,201s +17° 57′ 02,66″ 0,370″[23] 8,82 1949
UV Ceti (Gl 65 B) M6V 13,2[24] 16,05
9 Ross 154 (V1216 Sagittarii) M3,5Ve 10,50[25] 13,13 18h 49m 49,363s +23° 50′ 10,45″ 0,336″[25] 9,70 1949
10 Ross 248 (HH Andromedae) M5,0V 12,28[26] 14,79 23h 41m 55,036s +44° 10′ 38,83″ 0,317″[26] 10,29 1949
11 Epsilon Eridani (Ran) K2V 3,73[27] 6,19 03h 32m 55,845s −09° 27′ 29,73″ 0,311″ 10,49 – 1 planeta: b[28] (AEgir), dysk pyłowy
12 Lacaille 9352 (GJ 887) M2V 7,34[29] 9,76 23h 05m 52,035s −35° 51′ 11,06″ 0,304″[29] 10,72 1753 2 planety: b[30], c[31], możliwa trzecia[32]
13 Ross 128 (FI Virginis) M4,0Vn 11,15[33] 13,51 11h 47m 44,397s +00° 48′ 16,40″ 0,296″ 11,01 1925 1 planeta: b[34]
14 EZ Aquarii (GJ 866) EZ Aquarii A M5V 12,36[35] 14,70 22h 38m 33,728s −15° 17′ 57,33″ 0,294″[35] 11,11 1937
EZ Aquarii B M? 13,27 15,58
EZ Aquarii C M? 14,03 16,34 1995
15 61 Cygni 61 Cygni A K5V 5,21[36] 7,49 21h 06m 53,940s +38° 44′ 57,90″ 0,286″[36] 11,41 –
61 Cygni B K7V 6,03[37] 8,31 21h 06m 55,264s +38° 44′ 31,36″ 0,286″[37] 11,40
16 Alfa Canis Minoris Procjon (Alfa Canis Minoris A) F5IV-V 0,37[38] 2,64 07h 39m 18,120s +05° 13′ 29,96″ 0,285″[38] 11,46 –
Alfa Canis Minoris B DQZ 10,92[39] 13,19 1844
17 Struve 2398 Struve 2398 A (HD 173739) M3V 8,91[40] 11,18 18h 42m 46,705s +59° 37′ 49,41″ 0,284″[40] 11,49 1835
Struve 2398 B (HD 173740) M3,5V 9,69[41] 11,96 18h 42m 46,894s +59° 37′ 36,72″ 2 planety?[42]
18 Groombridge 34 (Gliese 15) Gliese 15 A (GX Andromedae) M2V 8,13[43] 10,37 00h 18m 22,885s +44° 01′ 22,64″ 0,281″[44] 11,62 1813 2 planety: b, c[45]
Gliese 15 B (GQ Andromedae) M3,5Ve 11,04[44] 13,28 00h 18m 25,824s +44° 01′ 38,09″
19 DX Cancri (GJ 1111) M6,5Ve 14,81[46] 17,04 08h 29m 49,35s +26° 46′ 33,63″ 0,279″[46] 11,68 1972
20 Tau Ceti (HD 10700) G8V 3,5[47] 5,72 01h 44m 04,091s −15° 56′ 14,93″ 0,278″[47] 11,75 – dysk pyłowy, co najmniej 4 planety: e[48], f[49], g[50], h[51]
21 Epsilon Indi (HD 209100) Epsilon Indi A K5V 4,69[52] 6,89 22h 03m 21,654s −56° 47′ 09,54″ 0,275″[52] 11,87 1597 1 planeta: b[53]
Epsilon Indi Ba T1V 24,12[54] 26,32 22h 04m 10,5s −56° 46′ 58″ 2003
Epsilon Indi Bb T6V
22 GJ 1061 (LHS 1565) M5,5V 13,07[55] 15,24 03h 35m 59,700s −44° 30′ 45,73″ 0,272″[55] 11,98 1995 3 planety: b[56], c[57], d[58]
23 YZ Ceti (LHS 138) M4,0Ve 12,07[59] 14,23 01h 12m 30,637s −16° 59′ 56,36″ 0,269″[59] 12,11 1961 3 planety: b[60], c[61], d[62]
24 Gwiazda Luytena (GJ 273) M3,5V 9,87[63] 11,97 07h 27m 24,500s +05° 13′ 32,83″ 0,263″ 12,40 1935 2 planety: b[64], c[65], 2 prawdopodobne planety[66]: d[67], e[68]
25 Gwiazda Teegardena M7,0V 15,08[69] 17,16 02h 53m 00,891s +16° 52′ 52,64″ 0,261″[70] 12,50 2003 2 planety: b[69], c[71]
26 Gwiazda Kapteyna (GJ 191) M1VIp 8,85[72] 10,88 05h 11m 40,589s −45° 01′ 06,35″ 0,254″[72] 12,83 1898 odwołane odkrycia 2 planet: b[73], c[74]
27 Lacaille 8760 (AX Microscopii) M0Ve 6,68[75] 8,69 21h 17m 15,268s −38° 52′ 02,51″ 0,252″[75] 12,95 1753
28 SCR 1845-6357 SCR 1845-6357 A M8,5V 17,40[76] 19,39 18h 45m 05,251s −63° 57′ 47,46″ 0,250″[76] 13,05 2004
SCR 1845-6357 B T6 13,29 (J)[77] 18h 45m 05,47s −63° 57′ 46,3″ 2006
29 Kruger 60 (HD 239960) Kruger 60 B (DO Cephei) M4V 22h 27m 59,796s +57° 41′ 49,75″ 0,250″[78] 13,05 1890
Kruger 60 A M2V 11,41[79] 13,39 22h 27m 59,558s +57° 41′ 42,08″ 0,249″[79] 13,08 1880
30 DEN 1048-3956 M8,5V 17,53[80] 19,50 10h 48m 14,573s −39° 56′ 06,84″ 0,247″[80] 13,19 2001
31 Ross 614 (GJ 234, V577 Monocerotis) Ross 614 A M4,5V 11,07[81] 13,00 06h 29m 23,392s −02° 48′ 48,80″ 0,243″[81] 13,42 1927
Ross 614 B M5,5V 14,23[82] 16,16 1936
32 UGPS 0722-05 T9 16,52 (J)[83] 7h 22m 27,87s −05° 40′ 31,1″ 0,243″[83] 13,43 2010
33 Wolf 1061 (GJ 628) M3V 10,07[84] 11,90 16h 30m 18,058s −12° 39′ 45,32″ 0,232″[84] 14,05 1919 3 planety: b[85], c[86], d[87]
34 Gwiazda van Maanena (GJ 35, Wolf 28) DZ7,5 12,37[88] 14,20 00h 49m 09,898s +05° 23′ 18,99″ 0,232″[88] 14,07 1896
35 Gliese 1 (HD 225213) M2V 8,56[89] 10,37 00h 05m 24,428s −37° 21′ 26,50″ 0,230″[89] 14,17 1884
36 WISE 1639-6847 Y0pec 20,626 (J)[90] 16h 39m 40,83s −68° 47′ 38,6″ 0,228″[90] 14,30 2012
37 Wolf 424 (FL Virginis) Wolf 424 A M5,5V 12,47[91] 14,26 12h 33m 17,383s +09° 01′ 15,77″ 0,228″[91] 14,31 1919
Wolf 424 B 1941
38 TZ Arietis (GJ 9066) M4,5V 12,30[92] 14,05 02h 00m 12,956s +13° 03′ 07,02″ 0,224″[92] 14,58 1955? 1 planeta: b[93]
39 Gliese 674 M3V 9,41[94] 11,12 17h 28m 39,946s −46° 53′ 42,69″ 0,220″[94] 14,84 1930 1 planeta: b[95]
40 Gliese 687 M3,0V 9,15[96] 10,86 17h 36m 25,899s +68° 20′ 20,90″ 0,220″[96] 14,84 1862 2 planety: b[97], c[98]
41 LHS 292 (GJ 3622) M6,5V 15,78[99] 17,49 10h 48m 12,614s −11° 20′ 09,61″ 0,219″[99] 14,88 ~1960?
42 GJ 440 (HIP 57367) DQ 11,51[100] 13,18 11h 45m 42,917s −64° 50′ 29,46″ 0,216″[100] 15,12 1917
43 GJ 1245 GJ 1245 B M6V 13,99[101] 15,65 19h 53m 55,139s −44° 24′ 54,14″ 0,215″[101] 15,20 1984
GJ 1245 A (V1581 Cygni) M5,5Ve 13,13[102] 14,77 19h 53m 54,482s −44° 24′ 51,34″ 0,213″[102] 15,30 1967
GJ 1245 C M?
44 Gliese 876 (IL Aquarii) M3,5V 10,19[103] 11,84 22h 53m 16,732s −14° 15′ 49,30″ 0,214″ 15,25 1928 4 planety: b[104], c[105], d[106], e[107]
45 LHS 288 (GJ 3618) M5,0V 13,92[108] 15,50 10h 44m 21,233s −61° 12′ 35,26″ 0,207″[108] 15,77 1955?
46 GJ 1002 M5,5V 13,84[109] 15,41 00h 06m 43,197s −07° 32′ 17,02″ 0,206″[109] 15,82 1964
47 GJ 380 (Groombridge 1618, HD 88230) K6VeFe-1 6,61[110] 8,17 10h 11m 22,140s +49° 27′ 15,25″ 0,205″[110] 15,88 1838
48 DEN 0255-4700 L9 22,92[111] 24,48 02h 55m 03,695s −47° 00′ 51,35″ 0,205″[111] 15,88 1999
49 GJ 412 GJ 412 A M1,0Ve 8,78[112] 10,35 11h 05m 28,578s +43° 31′ 36,39″ 0,204″[113] 15,98 ~1850?
GJ 412 B (WX Ursae Majoris) M6,0V 14,45[113] 16,00 11h 05m 30,886s +43° 31′ 17,88″
50 Gliese 832 (HD 204961) M2/3V 8,67[114] 10,19 21h 33m 34s −49° 00′ 32″ 0,201″[114] 16,19 ~1910? 1 planeta: b[115], 1 odwołane odkrycie: c[116]
51 GJ 388 (AD Leonis) M4Vae 9,52[117] 11,04 10h 19m 36,281s +19° 52′ 12,01″ 0,201″[117] 16,20 ~1850?
52 GJ 1005 (HIP 1242) GJ 1005 A M4V 11,48[118] 12,99 00h 15m 28,111s −16° 08′ 01,63″ 0,201″[118] 16,26 1941
GJ 1005 B 1984
53 WISE J0521+1025 T7,5 15,26 (J)[119] 05h 21m 26,157s +10° 25′ 32,88″ 0,200″[119] 16,31 2012

Rozmieszczenie w przestrzeni edytuj

Mapa przedstawia 32 najbliższe systemy gwiezdne, rozłożone w promieniu 14 lat świetlnych od Słońca.

 
 

Zmiany w czasie edytuj

Słońce i inne pobliskie gwiazdy krążą wokół centrum Drogi Mlecznej po różnych orbitach. Powoduje to, że ich względne odległości zmieniają się w czasie. Oblicza się, że w ciągu ostatnich 10 mln lat 64 gwiazdy znalazły się w odległości 16 lat świetlnych, a w ciągu następnych 10 mln lat w takiej odległości znajdą się 83 gwiazdy[120]. Diagram obok ukazuje zmiany odległości pobliskich gwiazd względem Układu Słonecznego w czasie od 20 000 lat temu do 80 000 lat w przyszłości. Za ok. 33 000 lat najbliższą gwiazdą stanie się Ross 248 i pozostanie nią przez kolejne 9000 lat, osiągając minimalną odległość 3 lat świetlnych, po czym ponownie oddali się.

Jeszcze większe zbliżenie innej gwiazdy czeka Układ Słoneczny za ok. 1,36 miliona lat. Gwiazda Gliese 710 zbliży się na minimalną odległość ok. 77 dni świetlnych (13 tysięcy jednostek astronomicznych) i zaburzy trajektorie ciał z Obłoku Oorta, zwiększając liczbę komet przelatujących przez wewnętrzny Układ Słoneczny[121].

Najbliższe gwiazdy według typu i klasy jasności edytuj

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Obliczona na podstawie paralaksy i wielkości obserwowanej.
  2. ↑ Obliczona na podstawie paralaksy.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b V645 Cen w bazie SIMBAD (ang.)
  2. ↑ Proxima Centauri b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  3. ↑ Proxima Centauri d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  4. ↑ Proxima Centauri c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  5. ↑ a b alf Cen A w bazie SIMBAD (ang.)
  6. ↑ Alfa Centauri A b. Naukowcy odkryli planetę w ekosferze najbliższej gwiazdy podobnej do Słońca [online], Spider's Web, 11 lutego 2021 [dostęp 2022-01-31] (pol.).
  7. ↑ alf Cen B w bazie SIMBAD (ang.)
  8. ↑ alf Cen Bb w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  9. ↑ a b Barnard’s star w bazie SIMBAD (ang.)
  10. ↑ Barnard's star b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  11. ↑ WISE J1049-5319A w bazie SIMBAD (ang.)
  12. ↑ H.J.M. Boffin, D. Pourbaix, K. Mužić, V.D. Ivanov i inni. Possible astrometric discovery of a substellar companion to the closest binary brown dwarf system WISE J104915.57–531906.1. „Astronomy & Astrophysics”, 2013-12-11. DOI: 10.1051/0004-6361/201322975. arXiv:1312.1303. (ang.). 
  13. ↑ WISE J1049-5319B w bazie SIMBAD (ang.)
  14. ↑ a b K.L. Luhman, T.L. Esplin. THE SPECTRAL ENERGY DISTRIBUTION OF THE COLDEST KNOWN BROWN DWARF. „The Astronomical Journal”. 152 (3), s. 78, 2016. DOI: 10.3847/0004-6256/152/3/78. (ang.). 
  15. ↑ a b Wolf 359 w bazie SIMBAD (ang.)
  16. ↑ Wolf 359 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2019-06-25]
  17. ↑ Wolf 359 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2019-06-25]
  18. ↑ a b HD 95735 w bazie SIMBAD (ang.)
  19. ↑ Lalande 21185 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  20. ↑ Lalande 21185 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  21. ↑ alf CMa A w bazie SIMBAD (ang.)
  22. ↑ alf CMa B w bazie SIMBAD (ang.)
  23. ↑ a b GJ 65 A w bazie SIMBAD (ang.)
  24. ↑ GJ 65 B w bazie SIMBAD (ang.)
  25. ↑ a b Ross 154 w bazie SIMBAD (ang.)
  26. ↑ a b Ross 248 w bazie SIMBAD (ang.)
  27. ↑ eps Eri w bazie SIMBAD (ang.)
  28. ↑ eps Eridani b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  29. ↑ a b HD 217987 w bazie SIMBAD (ang.)
  30. ↑ GJ 887 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  31. ↑ GJ 887 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  32. ↑ Jeffers, S.V.; Dreizler, S.; Barnes, J.R.; Haswell, C.A.; Nelson, R.P.; Rodríguez, E.; López-González, M.J.; Morales, N.; Luque, R.; Zechmeister, M.; Vogt, S.S.; Jenkins, J.S.; Palle, E.; Berdiñas, Z.M.; Coleman, G.A.L.; Díaz, M. R.; Ribas, I.; Jones, H.R.A.; Butler, R.P.; Tinney, C.G.; Bailey, J.; Carter, B. D.; O’Toole, S.; Wittenmyer, R.A.; Crane, J.D.; Feng, F.; Shectman, S.A.; Teske, J.; Reiners, A.; Amado, P.J.; Anglada-Escudé, G.. A multiplanet system of super-Earths orbiting the brightest red dwarf star GJ 887. „Science”. 368 (6498), s. 1477-1481, 2020. DOI: 10.1126/science.aaz0795. arXiv:2006.16372. (ang.). 
  33. ↑ Ross 128 w bazie SIMBAD (ang.)
  34. ↑ Ross 128 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  35. ↑ a b EZ Aqr w bazie SIMBAD (ang.)
  36. ↑ a b 61 Cyg A w bazie SIMBAD (ang.)
  37. ↑ a b 61 Cyg B w bazie SIMBAD (ang.)
  38. ↑ a b alf CMi w bazie SIMBAD (ang.)
  39. ↑ alf CMi B w bazie SIMBAD (ang.)
  40. ↑ a b HD 173739 w bazie SIMBAD (ang.)
  41. ↑ HD 173740 w bazie SIMBAD (ang.)
  42. ↑ M. Tuomi i inni, Frequency of planets orbiting M dwarfs in the Solar neighbourhood, „arXiv”, 2019, arXiv:1906.04644 (ang.).
  43. ↑ GX And w bazie SIMBAD (ang.)
  44. ↑ a b GQ And w bazie SIMBAD (ang.)
  45. ↑ M. Pinamonti, M. Damasso, F. Marzari, A. Sozzetti, S. Desidera, J. Maldonado, G. Scandariato, L. Affer, A.F. Lanza, A. Bignamini, A.S. Bonomo, F. Borsa, R. Claudi, R. Cosentino, P. Giacobbe, E. González-Álvarez, J.I. González Hernández, R. Gratton, G. Leto, L. Malavolta, A. Martinez Fiorenzano, G. Micela, E. Molinari, I. Pagano, M. Pedani, M. Perger, G. Piotto, R. Rebolo, I. Ribas, A. Suárez Mascareño, B. Toledo-Padrón. The HADES RV Programme with HARPS-N@TNG VIII. Gl15A: A multiple wide planetary system sculpted by binary interaction. „Astronomy and Astrophysics”, 2018. DOI: 10.1051/0004-6361/201732535. arXiv:1804.03476. (ang.). 
  46. ↑ a b G 51-15 w bazie SIMBAD (ang.)
  47. ↑ a b tau Cet w bazie SIMBAD (ang.)
  48. ↑ tau Cet e w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  49. ↑ tau Cet f w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  50. ↑ tau Cet g w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  51. ↑ tau Cet h w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  52. ↑ a b eps Ind w bazie SIMBAD (ang.)
  53. ↑ eps Ind A b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  54. ↑ eps Ind B w bazie SIMBAD (ang.)
  55. ↑ a b GJ 1061 w bazie SIMBAD (ang.)
  56. ↑ GJ 1061 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  57. ↑ GJ 1061 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  58. ↑ GJ 1061 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  59. ↑ a b YZ Cet w bazie SIMBAD (ang.)
  60. ↑ YZ Cet b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  61. ↑ YZ Cet c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  62. ↑ YZ Cet d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  63. ↑ BD+05 1668 w bazie SIMBAD (ang.)
  64. ↑ GJ 273 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  65. ↑ GJ 273 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  66. ↑ Francisco J. Pozuelos i inni, GJ 273: on the formation, dynamical evolution, and habitability of a planetary system hosted by an M dwarf at 3.75 parsec, „Astronomy and Astrophysics”, 641, 2020, A23, DOI: 10.1051/0004-6361/202038047, arXiv:2006.09403 (ang.).
  67. ↑ GJ 273 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  68. ↑ GJ 273 e w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  69. ↑ a b Teegarden's b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  70. ↑ GAT 1370 w bazie SIMBAD (ang.)
  71. ↑ Teegarden's c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  72. ↑ a b GJ 191 w bazie SIMBAD (ang.)
  73. ↑ Kapteyn’s b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  74. ↑ Kapteyn’s c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  75. ↑ a b AX Mic w bazie SIMBAD (ang.)
  76. ↑ a b SCR J1845-6357 w bazie SIMBAD (ang.)
  77. ↑ SCR J1845-6357B w bazie SIMBAD (ang.)
  78. ↑ HD 239960 B w bazie SIMBAD (ang.)
  79. ↑ a b HD 239960 A w bazie SIMBAD (ang.)
  80. ↑ a b DENIS J1048.0-3956 w bazie SIMBAD (ang.)
  81. ↑ a b Ross 614 w bazie SIMBAD (ang.)
  82. ↑ Ross 614B w bazie SIMBAD (ang.)
  83. ↑ a b UGPS J072227.51-054031.2 w bazie SIMBAD (ang.)
  84. ↑ a b BD-12 4523 w bazie SIMBAD (ang.)
  85. ↑ Wolf 1061 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  86. ↑ Wolf 1061 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  87. ↑ Wolf 1061 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  88. ↑ a b Wolf 28 w bazie SIMBAD (ang.)
  89. ↑ a b HD 225213 w bazie SIMBAD (ang.)
  90. ↑ a b Emily C. Martin, J. Davy Kirkpatrick, Charles A. Beichman, Richard L. Smart, Jacqueline K. Faherty, Christopher R. Gelino, Michael C. Cushing, Adam C. Schneider, Edward L. Wright, Patrick Lowrance, James Ingalls, C.G. Tinney, Ian S. McLean, Sarah E. Logsdon, Jérémy Lebreton. Y Dwarf Trigonometric Parallaxes from the Spitzer Space Telescope. „The Astrophysical Journal”. 867 (2), s. 109, 2018. DOI: 10.3847/1538-4357/aae1af. (ang.). 
  91. ↑ a b Wolf 424 w bazie SIMBAD (ang.)
  92. ↑ a b TZ Ari w bazie SIMBAD (ang.)
  93. ↑ A. Quirrenbach i inni, The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs: Two Saturn-mass planets orbiting active stars, „Astronomy and Astrophysics”, 2022, DOI: 10.48550/arXiv.2203.16504, arXiv:2203.16504 [dostęp 2022-04-08] (ang.).
  94. ↑ a b CD-46 11540 w bazie SIMBAD (ang.)
  95. ↑ GJ 674 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  96. ↑ a b BD+68 946 w bazie SIMBAD (ang.)
  97. ↑ GJ 687 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  98. ↑ GJ 687 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  99. ↑ a b GJ 3622 w bazie SIMBAD (ang.)
  100. ↑ a b LAWD 37 w bazie SIMBAD (ang.)
  101. ↑ a b G 208-45 w bazie SIMBAD (ang.)
  102. ↑ a b G 208-44 w bazie SIMBAD (ang.)
  103. ↑ BD-15 6290 w bazie SIMBAD (ang.)
  104. ↑ GJ 876 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  105. ↑ GJ 876 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  106. ↑ GJ 876 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  107. ↑ GJ 876 e w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  108. ↑ a b GJ 3618 w bazie SIMBAD (ang.)
  109. ↑ a b GJ 1002 w bazie SIMBAD (ang.)
  110. ↑ a b HD 88230 w bazie SIMBAD (ang.)
  111. ↑ a b DENIS J025503.3-470049 w bazie SIMBAD (ang.)
  112. ↑ BD+44 2051 w bazie SIMBAD (ang.)
  113. ↑ a b BD+44 2051B w bazie SIMBAD (ang.)
  114. ↑ a b HD 204961 w bazie SIMBAD (ang.)
  115. ↑ GJ 832 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  116. ↑ GJ 832 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
  117. ↑ a b BD+20 2465 w bazie SIMBAD (ang.)
  118. ↑ a b G 158-50 w bazie SIMBAD (ang.)
  119. ↑ a b Gabriel Bihain, Ralf-Dieter Scholz, Jesper Storm, Olivier Schnurr. An overlooked brown dwarf neighbour (T7.5 at d~5pc) of the Sun and two additional T dwarfs at about 10pc. „Astronomy & Astrophysics”. 557, s. A43, 2013. DOI: 10.1051/0004-6361/201322141. arXiv:1307.2722. Bibcode: 2013A&A...557A..43B. (ang.). 
  120. ↑ Garcia-Sanchez, J.; Preston, R.A.; Jones, D.L.; Weissman, P.R.; Lestrade, J.F.; Latham, D.W.; Stefanik, R.P.. Stellar Encounters with the Oort Cloud Based on Hipparcos Data. „Astronomical Journal”. 117 (2), s. 1042–1055, 1999. 
  121. ↑ Radosław Kosarzycki: Gliese 710 leci w kierunku Układu Słonecznego. Puls Kosmosu, 2016-12-26. [dostęp 2017-01-05]. (pol.).
  122. ↑ D.L. Kaplan, M.H. Van Kerkwijk, J. Anderson. The Distance to the Isolated Neutron Star RX J0720. 4–3125. „The Astrophysical Journal”. 660 (2), s. 1428, 2007. 
  123. ↑ Gaia discovers a new family of black holes. ESA, 2023-03-30. [dostęp 2023-04-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gwiazdy_położone_najbliżej_Ziemi&oldid=70051135”