Nornik długoogonowy

gatunek gryzonia

Nornik długoogonowy[20] (Microtus longicaudus) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący na zachodzie Ameryki Północnej od Nowego Meksyku po Alaskę[19].

Nornik długoogonowy
Microtus longicaudus[1]
(Merriam, 1888)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

karczowniki

Plemię

Arvicolini

Rodzaj

nornik

Gatunek

nornik długoogonowy

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[19]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Zasięg występowania edytuj

Nornik długoogonowy występuje w północno-zachodniej Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[21]:

  • M. longicaudus longicaudus – szeroko rozpowszechniony od środkowej Alaski na południe do środkowego Nowego Meksyku, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus abditus – północne i środkowe wybrzeże Oregonu, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus alticola – południowo-wschodnie Utah i północna Arizona, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus angusticeps – południowe wybrzeże Oregonu i północne wybrzeże Kalifornii, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus baileyi – północno-środkowa Arizona, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus bernardinus – południowo-środkowa Kalifornia, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus coronarius – wyspy Coronation, Warren i Forrester u wybrzeży południowo-wschodniej Alaski, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus halli – południowo-wschodni Waszyngton i północno-wschodni Oregon, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus incanus – Henry Mountains w południowo-środkowej części Utah, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus latus – środkowa Nevada i zachodnie Utah, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus leucophaeus – znany tylko z Graham Mountains, południowo-wschodnia Arizona, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus littoralis – przybrzeżna południowo-wschodnia Alaska, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus macrurus – od środkowej Kolumbii Brytyjskiej na południe do wschodniego Waszyngtonu, Stany Zjednoczone.
  • M. longicaudus sierrae – od granicy Oregonu na południe do środkowo-wschodniej Kalifornii, Stany Zjednoczony.
  • M. longicaudus vellerosus – szeroko rozpowszechniony od środkowo-wschodniej Alaski na południowy wschód do południowo-wschodniej Kolumbii Brytyjskiej i południowo-zachodniej Alberty, Kanada.

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1888 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam nadając mu nazwę Arvicola (Mynomes) longicaudus[2]. Holotyp pochodził z Custer (w Black Hills), w hrabstwie Custer, w Dakocie Południowej, w Stanach Zjednoczonych[22].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają piętnaście podgatunków[21].

Etymologia edytuj

  • Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[23].
  • longicaudus: łac. longus „długi”; cauda „ogon”[24].
  • abditus: łac. abditus „ukryty, sekretny”, od abdo „schować się”[25].
  • alticola: łac. altus „wysoki” (tj. górski), od alere „odżywiać”; -cola „mieszkaniec”, od colere „mieszkać”[24].
  • angusticeps: łac. angustus „wąski, mały, krótki”[26]; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”[27].
  • baileyi: Vernon Orlando Bailey (1864–1942), amerykański teriolog.
  • bernardinus: San Bernardino, Kalifornia, Stany Zjednoczone[9].
  • coronarius: łac. coronarius „odnoszące się do korony”, od coronare „koronować”, od corona „korona”[28].
  • halli: Eugene Raymond Hall (1902–1986), amerykański teriolog.
  • incanus: łac. incanus „jasno-szary, oszroniony, mocno szary”[24].
  • latus: łac. latus „szeroki”[24].
  • leucophaeus: gr. λευκοφαιος leukophaios „białawo-szary, koloru popiołu”[24].
  • littoralis: łac. litoralis „wybrzeże, z brzegu”, od litus, litoris „plaża, brzeg”[24].
  • macrurus: gr. μακρος makros „długi”; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”[24].
  • sierrae: hiszp. sierra „góra” (Sierra Nevada, Kalifornia, Stany Zjednoczone)[11][24].
  • vellerosus: łac. vellere, vellerosus „wełnisty, puszysty”, od vellus „wełna, puch”[29].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 106–140 mm, długość ogona 49–81 mm, długość ucha 13–15,8 mm, długość tylnej stopy 20–25 mm; masa ciała 37–59 g (samce norników długoogonowych są nieco większe od samic)[30][31].

Biologia edytuj

Zwierzęta te zamieszkują różnorodne środowiska, od gęstych lasów szpilkowych po tundrę piętra alpejskiego, tereny półpustynne, doliny rzek i obrzeża lasów. Nie unika także miejsc takich jak kopalnie odkrywkowe czy pogorzeliska. Zjadają zielone części roślin, nasiona, jagody i grzyby; zimą mogą jeść wewnętrzną warstwę kory drzew i krzewów[19].

Są aktywne cały rok, na Alasce głównie nocą. Rozród na Alasce i w Idaho ma miejsce od połowy czerwca do połowy września, w Nevadzie od maja do października. Samice z Alaski w ciągu roku rodzą do dwóch miotów, w Albercie do czterech. W miocie jest typowo 4–5 młodych. Zwierzęta te rzadko żyją dłużej niż rok[19][31].

Populacja edytuj

Nornik długoogonowy jest uznawany za gatunek najmniejszej troski, jest pospolity, ma duży zasięg i nie są znane zagrożenia dla tego gatunku. Występują duże wahania populacji, częste u nornikowatych. Typowo występuje od 5 do 16 osobników na hektar, w szczycie gęstość może przekroczyć 40 os./ha[19].

Przypisy edytuj

  1. Microtus longicaudus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b C.H. Merriam. Description of a new species of meadow mouse from the Black Hills of Dakota. „The American naturalist”. 22, s. 934, 1888. (ang.). 
  3. C.H. Merriam. Annotated list of mammals of the San Francisco mountain plateau and desert of the Little Colorado in Arizona, with notes on their vertical distribution, and descriptions of new species. „North American Fauna”. 3, s. 67, 1890. (ang.). 
  4. C.H. Merriam. Mammals of Idaho. „North American Fauna”. 5, s. 61, 1891. (ang.). 
  5. J.A. Allen. Descriptions of ten new North American mammals, and remarks on others. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 6 (13), s. 320, 1894. (ang.). 
  6. V.O. Bailey. Descriptions of eleven new species and subspecies of voles. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 12, s. 86, 1898. (ang.). 
  7. C.H. Merriam. Descriptions of three new rodents from the Olympic Mountains, Washington. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 50, s. 353, 1898. (ang.). 
  8. a b J.A. Allen. On mammals from the Northwest Territory collected by Mr. A.J. Stone. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 12 (1), s. 7, 1899. (ang.). 
  9. a b C.H. Merriam. Four new rodents from California. „Bulletin of the United States National Museum”. 21, s. 145, 1908. (ang.). 
  10. H.S. Swarth. Birds and mammals of the 1909 Alexander Alaska Expedition. „University of California publications in zoology”. 7 (2), s. 131, 1911. (ang.). 
  11. a b R. Kellogg. A synopsis of the Microtus mordax group of meadow mice in Pennsylvania. „University of California publications in zoology”. 21 (8), s. 288, 1922. (ang.). 
  12. A.B. Howell. Description of a new microtine rodent from Oregon, with remarks on some contiguous forms. „Journal of Mammalogy”. 4 (1), s. 36, 1923. DOI: 10.2307/1373528. (ang.). 
  13. Hall 1931 ↓, s. 12.
  14. Hall 1931 ↓, s. 13.
  15. H.S. Swarth. The long-tailed meadow-mouse of southeastern Alaska. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 46, s. 209, 1933. (ang.). 
  16. R.W. Hayman & G.W.C. Holt: List of named forms [Microtus]. W: J.R. Ellerman: The families and genera of living rodents. Cz. 2: Family Muridae. London: British Museum, 1941, s. 603. (ang.).
  17. E.A. Goldman. Notes on the voles of the Microtus longicaudus group. „Journal of Mammalogy”. 19 (4), s. 492, 1938. DOI: 10.2307/1374240. (ang.). 
  18. M.R. Lee & S.D. Durrant. A new long-tailed vole (Microtus longicaudus (Merriam)) from Utah. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 73, s. 168, 1960. (ang.). 
  19. a b c d e F. Cassola, Microtus longicaudus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-04] (ang.).
  20. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  21. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 362. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  22. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (See comments.) longicaudus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-04].
  23. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.). 
  24. a b c d e f g h The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  25. Jaeger 1944 ↓, s. 3.
  26. Jaeger 1944 ↓, s. 16.
  27. Jaeger 1944 ↓, s. 44.
  28. Jaeger 1944 ↓, s. 59.
  29. Jaeger 1944 ↓, s. 149.
  30. U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 342. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  31. a b Long-tailed Vole. [w:] North American Mammals [on-line]. Narodowe Muzeum Historii Naturalnej. [dostęp 2015-01-19].

Bibliografia edytuj

  • E.R. Hall. Critical comments on mammals from Utah, with descriptions of new forms from Utah, Nevada, and Washington. „University of California publications in zoology”. 37, s. 1-13, 1931. (ang.). 
  • Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).