Szumy uszne
Szumy uszne (łac. tinnitus auris) – grupa przykrych doznań dźwiękowych pochodzenia endogennego, które zwykle są objawami drobnych defektów w uchu wewnętrznym. Szumy uszne mają charakter subiektywny, słyszane są tylko przez osobę, u której powodują dyskomfort. Nie pochodzą z otoczenia, jednak może je generować zbyt głośny dźwięk. Odczuwane są w uszach lub w głowie. Szumy uszne obiektywne występują rzadziej i może je usłyszeć także osoba, która bada poprzez osłuchiwania z zewnątrz uchem lub za pomocą stetoskopu[1].
tinnitus | |
Klasyfikacje | |
ICD-10 |
---|
Wyróżnia się szum[2]:
- czaszkowy,
- uszny – szum naczyniopochodny jest pulsujący, nasila się po wysiłku, emocjach, przy wzroście ciśnienia tętniczego, może zmieniać się przy poruszaniu głową,
- nerwowy – często pozostałość zapalenia ucha środkowego i błędnika lub pracy w hałasie, procesu starzenia się.
Etiologia
edytujW około 67% przypadków nie udaje się ustalić przyczyny szumów. Najprawdopodobniej w tej części przypadków przyczyna ma centralne pochodzenie (mózg). W tym przypadku defekt miałby polegać na niewłaściwej obróbce sygnałów docierających do mózgu. W pozostałej części przypadków etiologia jest wyraźnie określona.
Do określonych przyczyn należą:
- uraz akustyczny – ekspozycja[3] na zbyt silny bodziec akustyczny, na przykład słuchanie głośnej muzyki, praca w nadmiernym hałasie[2];
- uraz czaszki, stan po operacji ucha środkowego;
- infekcja górnych dróg oddechowych;
- choroba Ménière’a[2];
- uszkodzenie komórek rzęskowych, które są częścią ślimaka;
- zaleganie woskowiny w uchu;
- niektóre leki, na przykład kwas acetylosalicylowy, indometacyna, erytromycyna, aminoglikozydy, chinina, chlorochinina, chinidyna, diuretyki pętlowe, cisplatyna[4];
- konflikt naczyniowo-nerwowy nerwu VIII[5];
- uraz nerwu VIII[2];
- nadciśnienie tętnicze;
- drgania sztywnych tętnic[2];
- przewodzenie szmerów od serca oraz od tętniaka[2];
- stwardnienie rozsiane.
W przypadku jednostronnego, subiektywnego szumu w uchu należy podejrzewać guz kąta móżdżkowo-mostkowego lub nerwiak nerwu VIII[2].
Zapobieganie
edytujDla zapobiegania szumów usznych zalecane są:
Objawy
edytujObjawy szumu w uszach występują w rozmaitych postaciach. Najczęściej są określane jako:
Leczenie
edytujLeczenie niefarmakologiczne
edytuj- Tzw. TRT (ang. tinnitus retraining therapy), obecnie najbardziej skuteczna metoda terapii, stosowana w wyspecjalizowanych ośrodkach, polegająca na uaktywnianiu procesu habituacji szumu. Stosuje się tu specjalne nagrania z tzw. szumem szerokopasmowym, którego słuchanie daje w konsekwencji subiektywne ściszenie własnego szumu.
- Stosowanie aparatów słuchowych.
- Stymulacja laserem, mająca na celu zainicjowanie samodzielnej naprawy defektu komórek słuchowych przez organizm.
Leczenie farmakologiczne
edytujNajczęściej stosowanymi lekami w terapii szumów usznych są preparaty usprawniające krążenie naczyniowe w błędniku i naczyniach mózgowych, co pozwala ograniczyć występowanie objawów. Wśród tych leków wymienia się takie substancje jak[8]:
Innymi lekami znajdującymi zastosowanie w terapii są leki psychostymulujące, takie jak piracetam. Poprawia on stabilność błony komórkowej, ogranicza agregację płytek krwi, zwiększa elastyczność erytrocytów. Dzięki czemu ma pozytywny wpływ na krążenie krwi w mózgu[9].
Leki przeciwdepresyjne oraz uspokajające, które są skuteczne wtedy, gdy szum uszny jest objawem złego samopoczucia lub depresji.
Szacuje się, że u podłoża nawet 65% subiektywnych szumów usznych leżą przyczyny somatosensoryczne, w tym mięśniowo-powięziowy zespół bólowy (ang. myofascial pain syndrome, MFPS),związany z obecnością punktów spustowych (trigger points, TrP), zlokalizowanych w obrębie mięśnio-powięzi, dlatego w wielu przypadkach jest możliwe leczenie szumów usznych przy użyciu metod fizjoterapeutycznych, do których należą:
- masaż tkanek głębokich,
- rozluźnianie mięśniowo-powięziowe,
- kompresja TrP,
- terapia czaszkowo-krzyżowa,
- mobilizacja segmentu C0-C1,
- suche igłowanie.
Powikłania
edytuj- zaburzenia koncentracji,
- bezsenność, zmęczenie i wyczerpanie.
Przypisy
edytuj- ↑ Szumy uszne i zawroty głowy – co warto o nich wiedzieć [online], www.termedia.pl [dostęp 2022-04-12] (pol.).
- ↑ a b c d e f g Jan Tatoń, Anna Czech, Diagnostyka internistyczna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 69–70, 2005, ISBN 83-200-3156-7.
- ↑ Ekspozycja oznacza wystawienie organizmu na działanie czynników.
- ↑ R.J. Reiter i inni, Drug-mediated ototoxicity and tinnitus: alleviation with melatonin, „Journal of Physiology and Pharmacology: An Official Journal of the Polish Physiological Society”, 62 (2), 2011, s. 151–157, ISSN 1899-1505, PMID: 21673362 [dostęp 2017-12-13] .
- ↑ Dr Beata Borawska, Konflikt nerwowo-naczyniowy a szumy uszne, Dwumiesięcznik „Słyszę”, Kajetany, Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek-Człowiekowi”, s. 7, 18, Marzec – Kwiecień 2007 (PDF).
- ↑ Poradnik pacjenta: kiedy dzwoni w uszach, „trojmiasto.pl” [dostęp 2017-12-28] (pol.).
- ↑ Fakt.pl, Jest cicho, a tobie dzwoni w uszach? [online], 23 marca 2016 [dostęp 2017-12-28] (pol.).
- ↑ Jakie są nowe leki na szumy uszne? [online], Leki.pl [dostęp 2023-11-13] (pol.).
- ↑ Charakterystyka Produktu Leczniczego Nootropil 800 mg [1].
- ↑ Leczenie szumów usznych [online], KORE Fizjoterapia Specjalistyczna [dostęp 2020-08-10] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Franciszek Kokot Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych. Wyd. II Warszawa 2005 ISBN 83-200-2189-8.
- Paul Rutter Opieka farmaceutyczna. Objawy, rozpoznanie i leczenie wyd. 1, Urban & Partner, Wrocław 2006 ISBN 83-89581-08-6.