T-68
T-68 – radziecki, a następnie egipski trałowiec z okresu zimnej wojny, jeden z ośmiu pozyskanych przez Egipt trałowców proj. 254. Okręt został zwodowany 31 lipca 1952 roku w stoczni numer 532 w Kerczu, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR przyjęto go 31 grudnia tego roku. W 1968 roku jednostka została pozyskana przez Egipt i weszła w skład Marynarki Wojennej 1 stycznia tego roku. Okręt po rocznej służbie w egipskiej flocie powrócił do ZSRR, gdzie pływał pod oznaczeniem MT-68 do 1978 roku.
Bliźniaczy polski trałowiec ORP „Delfin”. | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Projekt |
B 4 |
Oznaczenie NATO |
T-43 class |
Historia | |
Stocznia |
Nr 532, Kercz |
Położenie stępki |
16 lutego 1952 |
Wodowanie |
31 lipca 1952 |
Marynarka Wojenna ZSRR | |
Nazwa |
T-68, MT-68 (od 1966) |
Wejście do służby |
31 grudnia 1952 |
Wycofanie ze służby |
1967 |
Egipska Marynarka Wojenna | |
Wejście do służby |
1 stycznia 1968 |
Wycofanie ze służby |
31 grudnia 1968 |
Marynarka Wojenna ZSRR | |
Nazwa |
MT-68 |
Wejście do służby |
1969 |
Wycofanie ze służby |
1978 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
standardowa: 500 ton |
Długość | |
Szerokość |
8,5 m |
Zanurzenie |
2,3 m |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne 9D o łącznej mocy 2200 KM 2 śruby | |
Prędkość |
14 węzłów |
Zasięg |
3200 Mm przy prędkości 10 węzłów |
Sensory | |
sonar Tamir-10 radary Rif, Rym-K system „swój-obcy” Fakieł | |
Uzbrojenie | |
4 działka kal. 37 mm (2 x II) 8 wkm kal. 12,7 mm (4 x II) 2 mbg, 10-16 min | |
Wyposażenie | |
2 trały kontaktowe MT-1 lub MT-1P trał magnetyczny TEM-52 2 trały akustyczne BAT-2 radiostacja R-609 | |
Załoga |
65 |
Projekt i budowa
edytujPrace nad pełnomorskim trałowcem bazowym rozpoczęły się w ZSRR w 1943 roku, na bazie doświadczeń z budowy i eksploatacji trałowców projektu 58 i projektu 263[1][a]. Początkowo projektem zajmowało się biuro konstrukcyjne CKB-370, następnie CKB-17, a ostateczną koncepcję jednostki opracowało CKB-363 w 1946 roku[1][2]. Nowe okręty miały być zdolne do określania granic pól minowych i ich likwidacji, prowadzenia trałowań kontrolnych i rozpoznawczych, torowania przejść w polach minowych, eskortowania za trałami innych jednostek i stawiania min[1]. Dodatkowym wymaganiem była zdolność do wykrywania i niszczenia okrętów podwodnych[2]. W 1947 roku rozpoczęto produkcję seryjną, budując łącznie ok. 180 okrętów w wersjach 254, 254K, 254M i 254A[1].
T-68 zbudowany został w stoczni numer 532 w Kerczu (numer stoczniowy 120)[3][4]. Stępkę okrętu położono 16 lutego, został zwodowany 31 lipca, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR wszedł 31 grudnia 1952 roku[3][4].
Dane taktyczno-techniczne
edytujOkręt był dużym, pełnomorskim trałowcem[3]. Długość całkowita wynosiła 58 metrów (54 metry na konstrukcyjnej linii wodnej), szerokość 8,5 metra i zanurzenie 2,3 metra[5]. Wykonany ze stali, całkowicie spawany kadłub jednostki podzielony był na jedenaście przedziałów wodoszczelnych (od dziobu): I – forpik i magazyn, II – komora łańcuchowa i magazyn żywności, III – pomieszczenia mieszkalne i służbowe oraz magazyny, IV – zbiorniki i pomieszczenia załogi, V – komora amunicyjna, VI – mechanizmy pomocnicze, VII – maszynownia, VIII – magazyny i komora amunicyjna, IX – wały napędowe i pomieszczenia załogi, X – magazyn trałowy i XI – maszyna sterowa i magazyny: chemiczny i mundurowy[6]. W przebiegającym niemal na całej długości kadłuba dnie podwójnym mieściły się zbiorniki paliwa, wody i zęzy[6]. Pod podwyższonym pokładem dziobowym znajdowały się kolejno: magazyn farb, urządzenie kotwiczne, jadalnia oficerska, kabiny oficerów i pomieszczenia podoficerskie[6]. W dalszej części nadbudówki znajdowały się pomieszczenia mechanizmów radiotechnicznych, kambuz, przewody kominowe, pomocniczy generator prądotwórczy oraz bęben kabloliny trału elektromagnetycznego[6]. Dwuipółkondygnacyjna nadbudówka dziobowa mieściła pomieszczenie dowódcy, kabinę szyfrów, kabiny radio, pomieszczenie operatorskie urządzeń radiotechnicznych, sterówkę, kabinę nawigacyjną ze stanowiskiem operatora sonaru oraz, na szczycie, zadaszone stanowisko dowodzenia i wysoki, trójpodporowy maszt z antenami radarów i reflektorem[7]. Wyporność standardowa wynosiła 500 ton, zaś pełna 569 ton[3][4]. Okręt napędzany był przez dwa nawrotne, turbodoładowane czterosuwowe silniki wysokoprężne 9D o łącznej mocy 2200 KM, poruszające poprzez wały napędowe dwiema śrubami o stałym skoku[8][9][b]. Maksymalna prędkość okrętu wynosiła 14 węzłów (maks. 8,3 węzła podczas trałowania)[9]. Zasięg wynosił 2200 Mm przy prędkości 14 węzłów, 3200 Mm przy 10 węzłach i 1500 Mm z trałem przy prędkości 7 węzłów[8]. Energię elektryczną wytwarzały dwa generatory o mocy 100 KM i jeden o mocy 34 KM[4]. Autonomiczność okrętu wynosiła 7 dób[5][8].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiły dwa podwójne zestawy działek przeciwlotniczych W-11M kal. 37 mm L/70, umieszczone na pokładzie dziobowym i łodziowym, z zapasem 1000 sztuk amunicji na lufę[5][6]. Donośność praktyczna wynosiła 7000 metrów (pozioma), zaś pułap zwalczania samolotów wynosił około 4000 metrów[6]. Na okręcie umieszczono też cztery podwójne stanowiska wielkokalibrowych karabinów maszynowych DSzK 2M-1 kal. 12,7 mm L/79 (dwa na nadbudówce dziobowej i dwa na pokładzie łodziowym, po obu stronach komina), z zapasem 2000 sztuk amunicji na lufę[5][6]. Broń ZOP stanowiły dwa miotacze BMB-1 z zapasem 10 bomb głębinowych B-1[5][6]. Ponadto okręt posiadał dwa tory minowe, na których mógł przenosić 10 min typu KB-3 lub 16 wz. 08/39[5][8]. Wyposażenie uzupełniały trały: dwa kontaktowe MT-1 lub MT-1P, jeden trał elektromagnetyczny TEM-52 i dwa akustyczne BAT-2[3]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało system rozpoznawczy „swój-obcy” typu Fakieł, radiostację UKF R-609, nadajnik KF R-644, odbiornik KF R-671, odbiornik pełnozakresowy R-675, sonar Tamir-10, radar obserwacji ogólnej Rif i system radionawigacji Rym-K, składający się ze stacji odbiorczej Nr 4 i urządzenia Koordinator[3][4]. Jednostka wyposażona była też w wyrzutnie dla 8 świec dymnych MDSz, windę kablową o uciągu 800 kG, dwa żurawiki trałowe o udźwigu 3 tony każdy, 10-wiosłową łódź okrętową i tratwy ratunkowe[5][6].
Załoga okrętu składała się z 65 oficerów, podoficerów i marynarzy[3].
Służba
edytujT-68 (19 maja 1966 roku nazwę zmieniono na MT-68) służył we Flocie Czarnomorskiej do 1967 roku, kiedy został pozyskany przez Egipt[3][4]. Trałowiec przyjęto w skład Egipskiej Marynarki Wojennej 1 stycznia 1968 roku[3][4]. Okręt został zwrócony ZSRR po rocznym okresie służby, 31 grudnia 1968 roku[4]. Trałowiec powrócił do oznaczenia MT-68 i służył we Flocie Czarnomorskiej do 1978 roku, kiedy przekazano go Flotylli Młodych Marynarzy w Dniepropietrowsku[4].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). s. 27.
- ↑ a b Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 33.
- ↑ a b c d e f g h i Roman Volkov, Andrew Brichevsky: Seagoing minesweepers, border guard patrol ships – Project 254. RussianShips.info. [dostęp 2017-12-02]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). s. 30.
- ↑ a b c d e f g h i Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 37.
- ↑ Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 38.
- ↑ a b c d Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). s. 39.
- ↑ a b Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 421.
Bibliografia
edytuj- Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ivan Gogin: BAHAIRA seagoing minesweepers (1954-1955/1956-1970). Navypedia. [dostęp 2017-12-02]. (ang.).
- Robert Rochowicz. Trałowce projektu 254. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1998 (9). Magnum-X, Warszawa. ISSN 1426-529X.
- Robert Rochowicz. Uniwersalne oracze morza. Trałowce bazowe projektu 254. „Morza i Okręty”. Nr 2/2016 (7). ZBiAM, Warszawa. ISSN 2450-2499.
- Roman Volkov, Andrew Brichevsky: Seagoing minesweepers, border guard patrol ships – Project 254. RussianShips.info. [dostęp 2017-12-02]. (ang.).