Tadeusz Lechnicki
Tadeusz Lechnicki (ur. 28 lutego 1892 w Serebryszczu, zm. 1 października 1939 w Janowie Lubelskim) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, polityk OZN, wiceminister skarbu (1930–1936), poseł na Sejm V kadencji.
| |
 podpułkownik artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 lutego 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 października 1939 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1910–1911, 1914–1931, 1939 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca baterii artylerii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Późniejsza praca |
Ministerstwo Spraw Zagranicznych |
| Odznaczenia | |
          
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 28 lutego 1892 w powiecie chełmskim, w rodzinie Felicjana, właściciela dóbr Święcica i Serebryszcze, i Marii z domu Hempel[1]. Jego przyrodnim bratem był Felicjan Lechnicki, poseł i senator RP. Uczęszczał do gimnazjów w Lublinie i Warszawie. W 1910 zdał maturę i rozpoczął służbę w wojsku rosyjskim. Później studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Wiedniu, a w latach 1912–1914 w berlińskiej Akademii Handlowej. W 1911 wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej[2].
Od lipca 1914 do 1 marca 1917 był oficerem w XV Korpusie artylerii rosyjskiej, później służył jako zastępca szefa wydziału mobilizacyjnego w I Korpusie w Rosji gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. W połowie marca 1919 w Lubomlu za zgodą dowódcy Frontu Wołyńskiego generała podporucznika Edwarda Śmigły-Rydza zorganizował pluton artylerii konnej. W kwietniu został przetransportowany do wsi Hołoby, gdzie wszedł w skład grupy podpułkownika Jana Słupskiego. W maju wziął udział w walkach o Łuck, a po zajęciu miasta, wykorzystując zdobyte działa i konie, rozwinął swój pododdział do ram baterii złożonej z dwóch plutonów. 2 czerwca razem z baterią został przetransportowany na front galicyjski. W połowie sierpnia został przeniesiony do Warszawy, do dyspozycji Naczelnego Dowództwa. W kwietniu 1920 roku ponownie objął dowództwo swojej baterii, która w międzyczasie została przemianowana na 2 baterię 3 dywizjonu artylerii konnej. Wyróżnił się 5 czerwca w walce o wieś Ozierna. Od sierpnia 1919 dowodził jedną z sekcji Oddziału II Naczelnego Dowództwa. Na przełomie 1919/1920 z ramienia tego oddziału prowadził służbę wywiadowczą w Berlinie przez 8 miesięcy. W związku z obawą o dekonspirację w 1920 powrócił do kraju. W kampanii w 1920 uczestniczył jako porucznik artylerii konnej. Ciężko ranny w bitwie pod Hrubieszowem do służby wrócił w 1921, po kilkumiesięcznym pobycie w szpitalu kiedy objął szefostwo Sekcji Osad Wojskowych w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Akcją osadnictwa kierował do 1923 kiedy, powołano go na szkolenie do Centralnej Szkoły Kawalerii, a w 1924 do 3 dywizjonu artylerii konnej[2].
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 11. lokatą w korpusie oficerów artylerii[3]. 31 marca 1924 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 9. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Z dniem 28 lutego 1925 został przeniesiony w stan nieczynny na 12 miesięcy bez prawa do poborów[4]. Z dniem 1 marca 1928 został powołany ze stanu nieczynnego z równoczesnym oddaniem do dyspozycji komendanta kadry oficerów artylerii[5][6].
1 stycznia 1928 rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w marcu tego roku został kierownikiem referatu niemieckiego w resorcie. W 1930 objął funkcję zastępcy naczelnika Wydziału Zachodniego MSZ. W związku z tym w 1930 prowadził polsko-niemieckie rozmowy na temat incydentów granicznych. Od 1932 był szefem Biura Ekonomicznego Prezydium Rady Ministrów Z dniem 30 listopada 1931 roku został przeniesiony z dyspozycji Ministra Spraw Zagranicznych w stan spoczynku[7][8]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[9].
W latach 1934–1936 był wiceministrem skarbu. Był także działaczem Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych.
W 1938 został wybrany do Sejmu z okręgu nr 36. W izbie był przewodniczącym komisji spraw zagranicznych oraz komisji przemysłu i handlu. Był członkiem zarządu koła parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego i Rady Naczelnej Obozu. 17 sierpnia 1939, w czasie zagrożenia wybuchem konfliktu zbrojnego, wygłosił w Oslo przemówienie podczas kongresu Unii Międzyparlamentarnej, w którym podkreślił, iż Polska pragnie pokoju, bo jest do niego przywiązana, lecz i gotowa jest do obrony[10]. Jest autorem książek: „O jasny program i zwarte działanie. I. Rolnictwo” (1937), „Problem centralny. Uwagi programowe” (1938). Ożenił się z Hanną z domu Drecką, która w posagu wniosła gospodarstwo niedaleko Piask. Małżeństwo było bezdzietne[8].
Po agresji III Rzeszy na Polskę powrócił do służby wojskowej, był komendantem placu podczas obrony Twierdzy Brześć. Pod koniec września 1939 znalazł się w grupie pułkownika Zieleniewskiego. Pełnił funkcję oficera sztabu. 29 września 1939 roku w czasie szturmu na więzienie w Janowie Lubelskim został ciężko ranny. Zmarł 1 października w szpitalu. Pochowany na cmentarzu w Piaskach[11][12][13][2].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3227 (1922)[14]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[15]
- Krzyż Niepodległości (24 października 1931)[16]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[17]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie: po raz pierwszy w 1922)[18]
- Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1931)[19]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej
- Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”
Przypisy edytuj
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 87.
- ↑ a b c Tadeusz Lechnicki [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 189.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 6 marca 1925 roku, s. 131.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 96.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 430, 449.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 417.
- ↑ a b Parlamentarzyści - Pełny opis rekordu [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2019-04-07].
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 342, 849.
- ↑ Polska pragnie pokoju, ale jest gotowa do obrony. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 185 z 18 sierpnia 1939.
- ↑ Tadeusz Zieleniewski, Moje działania wojenne w kampanii 1939 r., Paryż 23 grudnia 1939 roku, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. B.I.15a, s. 11.
- ↑ Ludwik Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Wydawnictwo Lubelskie, wyd. II, Warszawa 1986, ISBN 83-222-0377-2, s. 228, 371, 396.
- ↑ Jacek Majchrowski, Kto był kim..., s. 343 podał, że Tadeusz Lechnicki zmarł z ran 1 października 1939 roku w szpitalu w Janowie Lubelskim.
- ↑ Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 2, s. 106
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie państwowej”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 26.
- ↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 6285/22 G.M.I. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 11, s. 348)
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi w służbie dyplomatycznej”.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Jacek Majchrowski (red.). Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1994. ISBN 83-7066-569-1.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.