Teodor Kozubski (ur. 1 listopada 1887 w Kędzierzynie (województwo wielkopolskie), zm. 3 marca 1944 w Białaczowie) – polski rolnik, księgarz, działacz społeczny, poseł na Sejm IV kadencji (1935–1938) w II Rzeczypospolitej.

Teodor Kozubski
ilustracja
Teodor Kozubski około 1935
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1887
Kędzierzyn (województwo wielkopolskie)

Data i miejsce śmierci

3 marca 1944
Białaczów

Poseł na Sejm IV kadencji
(II Rzeczypospolitej)
Okres

od 1935
do 1938

Przynależność polityczna

BBWR

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Brązowy Krzyż Zasługi (II RP)

Życiorys

edytuj

Ukończył sześć klas niemieckiego gimnazjum w Gnieźnie. Za udział w tajnych kółkach patriotycznych został zmuszony do przerwania nauki. W latach 1906–1912 założył i kierował organizacją „Wyzwolenie”, popularyzującą świadomość polskości wśród chłopów w powiatach: gnieźnieńskim i mogileńskim. W latach 1908–1909 był członkiem Towarzystwa „Eleusis” w Krakowie. W okresie 1909–1912 służył w kawalerii armii niemieckiej w Szczecinie i Demminie (Meklemburgia). W latach 1912–1920 przebywał na emigracji w USA, gdzie m.in. założył i prowadził księgarnię wysyłkową polskich książek „Księgarnia Atlas” w Buffalo i Toledo (Ohio). W 1920 roku wrócił do Polski i wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego: służył w Wielkopolskiej Ochotniczej Kompanii Sanitarnej, w 1921 roku był plebiscytowy referentem oświatowym w powiecie raciborskim i delegatem Komitetu Obrony Górnego Śląska z siedzibą w Poznaniu. Po III powstaniu śląskim organizował w Oświęcimiu opiekę dla uchodźców – powstańców ze Śląska.

Od 1922 roku był osadnikiem rolniczym w Uścikowie koło Obornik Wielkopolskich, gdzie w latach 1931–1939 był prezesem oddziału powiatowego Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych, członkiem Rady i Wydziału Powiatowego i członkiem Filareckiego Związku Elsów[1].

W wyborach parlamentarnych w 1935 roku został wybrany posłem na Sejm IV kadencji (1935–1938) 25 501 głosami z ramienia BBWR z okręgu nr 95, obejmującego powiaty: poznański, obornicki, czarnkowski, międzychodzki, szamotulski i nowotomyski[2]. W kadencji tej pracował w komisjach: komunikacyjnej i rolnej. W październiku 1935 roku i w marcu 1936 roku był wybierany do specjalnej komisji do rozważenia projektu ustawy o upoważnieniu Prezydenta RP do wydawania dekretów, w czerwcu 1938 roku – do specjalnej komisji do spraw aprowizacji.

W wyborach parlamentarnych w 1938 roku został wybrany zastępcą senatora V kadencji w województwie poznańskim[1].

Na początku II wojny światowej, 21 listopada 1939 roku został wysiedlony z rodziną do Szydłowca. W 1940 roku przeniósł się do Białaczowa, gdzie zarządzał gospodarstwem ogrodniczym hr. Platerów, udzielał pomocy ludności żydowskiej i młodzieży zagrożonej wywozem do III Rzeszy[1][3].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Życie prywatne

edytuj

Był synem Stanisława (rolnika) i Marianny z domu Draheim. Ożenił się 28 stycznia 1913 roku (w Ameryce) z Leokadią Nowicką. Miał z nią dwoje dzieci: syna Adama (zm. w 1955 roku), inżyniera rolnika, i córkę Wandę[1].

Po nagłej śmierci w Białaczowie został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Teodor Kozubski. [dostęp 2012-07-08].
  2. Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 281.
  3. Kozubski Teodor. W: Jan Jachowski: Polski Słownik Biograficzny. T. 15: Kozłowska Zofia – Kubacki Stanisław. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Instytut Historii – Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970, s. 46–47., reprint wydany przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa, 1990, ISBN 83-04-03498-0
  4. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 354 „za zasługi na polu podniesienia drobnego rolnictwa i pracy społecznej”.