Otwórz menu główne
Wikipedia

Ulica Gliwicka w Katowicach

ulica w Katowicach
Ten artykuł dotyczy ulicy. Zobacz też: inne artykuły noszące tę nazwę.

Ulica Gliwicka w Katowicach (niem. Bismarckstraße/Moltkestraße[1], w dwudziestoleciu międzywojennym Gliwicka/Wojciechowskiego[2]) − jedna z ważniejszych ulic w Katowicach.

ulica Gliwicka
Śródmieście, Załęże
Ilustracja
Ulica Gliwicka na wysokości ul. Zarębskiego
(widok w kierunku zachodnim)
Państwo  Polska
Miejscowość Katowice
Długość ok. 4065 m
Przebieg
Ikona ulica.svg ↑ ul. 3 Maja
Ikona ulica rondo.svg 0m plac Wolności
← ul. Sokolska
→ ul. Jana Matejki
Ikona ulica skrzyżowanie.svg 107m ul. Jana III Sobieskiego
Ikona ulica z prawej.svg 285m ul. Dąbrówki
Ikona ulica skrzyżowanie.svg światła 422m ← ul. Friedricha Wilhelma Grundmanna
→ ul. Marii Goeppert-Mayer
Ikona ulica skrzyżowanie.svg światła 712m ← ul. Żelazna
→ ul. ks. Pawła Pośpiecha
Ikona ulica z lewej.svg 875m ul. Macieja
Ikona ulica skrzyżowanie.svg 1140m ul. Marcina, ul. J. Zarębskiego
Ikona ulica skrzyżowanie.svg 1220m ul. F. Anioła, ul. Wincentego Janasa
Ikona ulica z lewej.svg 1280m ul. Gminna
Ikona ulica skrzyżowanie.svg 1360m ← ul. Tarasa Szewczenki
→ ul. Ondraszka
Ikona ulica z lewej.svg 1455m ul. Klimczoka
Ikona ulica z lewej.svg 1515m ul. Józefa Wolnego
Ikona ulica z lewej.svg 1570m ul. Zamułkowa
Ikona ulica plac.svg 1865m plac Józefa Londzina
Ikona ulica skrzyżowanie.svg światła 1875m ← ul. Bracka
→ ul. Feliksa Bocheńskiego
Ikona ulica z lewej.svg 1980m ul. Pokoju
Ikona ulica z lewej.svg 2070m ul. Michała Wolskiego
Ikona ulica z lewej.svg 2175m ul. Kupca
Ikona ulica skrzyżowanie.svg 2410m ← ul. Joachima Lelewela
→ ul. Jana Wyplera
Ikona ulica z lewej.svg 2525m ul. Lisa
Ikona ulica z lewej.svg światła 2640m ul. Wiśniowa (do os. Witosa)
Ikona ulica.svg 2850m park Załęski
Ikona ulica z prawej.svg światła 3035m ul. Jana Pawła II (do os. Tysiąclecia)
Ikona ulica z lewej.svg 3495m ul. Szymona Badury
Ikona ulica z lewej.svg 3565m ul. Roberta Kempki
Ikona ulica z lewej.svg 3635m ul. Szymona Borysa
Ikona ulica z lewej.svg 3692m ul. Leopolda Czoika
Ikona ulica z lewej.svg 3750m ul. Józefa Ciemały
Ikona ulica z lewej.svg 3810m ul. Franciszka Dudka
Ikona ulica z lewej.svg 3870m ul. Jerzego Cholewy
Ikona ulica z lewej.svg 3936m ul. Koczeby
Ikona ulica z lewej.svg 4002m ul. Macieja Mamoka
Ikona ulica z lewej.svg 4063m ul. Piotra Musialika
Ikona ulica z prawej.svg światła 4088m ul. ks. Jana Gałeczki (Chorzów)
Ikona ulica z prawej.svg 4063m Znak d43.svg ul. Piotra Wysockiego (Chorzów)
Położenie na mapie Katowic
Mapa lokalizacyjna Katowic
ulica Gliwicka
ulica Gliwicka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
ulica Gliwicka
ulica Gliwicka
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa lokalizacyjna województwa śląskiego
ulica Gliwicka
ulica Gliwicka
Ziemia50°16′02,3″N 18°59′10,4″E/50,267301 18,986215
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Tablica pamiątkowa na fasadzie budynku przy ul. Gliwickiej 9
Tablica pamiątkowa na fasadzie budynku przy ul. Gliwickiej 17
Ulica Gliwicka na wysokości ul. Szewczenki – przed modernizacją
Kamienica na rogu ul. i Sobieskiego
Zespół dawnej fabryki „Mundus” (ul. Gliwicka 20) - nie istnieje
Kamienica (ul. Gliwicka 49)
Kamienica (ul. Gliwcka 74)
Kamienice (ul. Gliwicka 77 i 79) z ok. 1904 r.
Kamienica (ul. Gliwicka 117)
Skrzyżowanie z ul. Wiśniową
Krzyż przy skrzyżowaniu z ul. Wiśniową
Kamienica przy skrzyżowaniu ul. Gliwickiej z ul. Michała Wolskiego
Ul. Gliwicka na wysokości Kolonii Mościckiego
Kościół św. Józefa w Katowicach
Punkt 44

Ulica Gliwicka jest jedną z najdłuższych ulic Katowic, łączy katowickie śródmieście z Chorzowem. Choć nie ma znaczenia tranzytowego, jest ważną drogą komunikacyjną ze względu na biegnącą tędy ważną linię tramwajową łączącą Bytom, Świętochłowice, Chorzów, Katowice i Siemianowice. Ulica ta jest również jedną z najbardziej charakterystycznych ulic w regionie ze względu na dużą ilość zakrętów. Była remontowana przez kilka lat do listopada 2008. W dużej części jest wyłożona kostką. Przed remontem ulicę przecinała linia kolejowa, dziś w tym miejscu istnieje skrzyżowanie z ulicą Marii Goeppert-Mayer i ulicą Friedricha Wilhelma Grundmanna (część obwodnicy Śródmieścia).

PrzebiegEdytuj

Ulica rozpoczyna swój bieg przy placu Wolności w centrum Katowic, biegnie następnie przez sam środek dzielnicy Załęże obok Punktu Rozrywki 44 (IMAX / Cinema City), zabytkowego kościoła św. Józefa, hotelu „Załęże”, pałacu w Załężu, gdzie w okolicy przecina węzeł drogowy Bracka/Bocheńskiego (łączący autostradę A4, Drogową Trasę Średnicową/drogę wojewódzką nr 902 i drogę krajową nr 79 − ulicę Chorzowską). Następnie biegnie m.in. w pobliżu hipermarketu Auchan, osiedla Mościckiego do granicy z Chorzowem.

HistoriaEdytuj

Ulica posiada niezmieniony kręty przebieg, będący pozostałością po wiejskiej zabudowie z XVIII i XIX wieku.

Odcinek drogi od placu Wolności do granicy z Załężem (obecnie skrzyżowanie z ulicami F. W. Grundmanna i M. Goeppert-Mayer) w okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922) i w latach niemieckiej okupacji Polski (1939−1945) nosił nazwę Bismarckstraße[1], w latach 1922−1939 i od 1945 ul. Gliwicka[2]. Dalsza część ulicy (od skrzyżowania z dzisiejszymi z ulicami F. W. Grundmanna i M. Goeppert-Mayer do granicy z Chorzowem) w okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922) i w latach niemieckiej okupacji Polski (1939−1945) nosiła nazwę Moltkestraße[1], w latach 1922−1939 i do 1954 roku ul. Stanisława Wojciechowskiego[1][3].

Do 1939 przy ulicy działały różne firmy i przedsiębiorstwa, głównie o charakterze technicznym. Pod numerem 21 i 23 istniała Centrala Światła i Śląska Fabryka Wyrobów Metalowych; pod numerem 47 − Zakład Mechaniczny „Elektropol”; pod numerem 17 − spółka akcyjna „Tor” (zajmowała się robotami kolejowymi)[4]. Przy ul. Gliwickiej 6 założono przedstawicielstwo firmy E. V. Münstermann, powstałej w 1895, produkującej armatury. Pod numerem 74 w dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonował urząd pocztowo-telegraficzny Katowice 4[5], pod numerem 3 − siedziba Polskiego Banku Raiffeisena[6], pod numerem 63 − Komisariat Policji Załęże[7] oraz kuchnia ludowa[8], pod numerem 39 − sierociniec prowadzony przez jadwiżanki[9], a pod numerem 48 − Apteka Świętej Bronisławy[10]. Przy ul. Wojciechowskiego 99 istniała Biblioteka TCL[11] i męska Szkoła Powszechna nr 23 im. J. Kochanowskiego[12], przy ul. Wojciechowskiego 53 − przedszkole[12], przy ul. Wojciechowskiego 114 − prywatne przedszkole związku „Deutscher Schulverein” i Szkoła Powszechna nr 27 im. Gabriela Narutowicza, przy ul. Wojciechowskiego 53 i 53a − żeńska Szkoła Powszechna nr 20 im. T. Rejtana, a pod numerem 107 − męska Szkoła Powszechna nr 21 im. Józefa Lompy[12].

Ulica Gliwicka została opisana w książce Kazimierza Gołby „Wieża spadochronowa”, opowiadającej o bohaterskiej obronie Katowic w czasie kampanii wrześniowej przez harcerzy. Głównym bohaterem powieści jest Stach Jadwiszczok − katowicki harcerz.
Opis ulicy w ostatnich dniach sierpnia 1939[13]:

 
Nie kończąca się ulica Wojciechowskiego, najdłuższa ulica Katowic, na której prócz tramwajów mijali wozy, jadące na targ i grupki spieszących do pracy robotników, wystawiła Stacha na ciężką próbę.

Droga w tamtym czasie była jednym z głównych szlaków uchodźców, mieszkających przy granicy województwa śląskiego z III Rzeszą. Opis ulicy i miasta dnia 31 sierpnia 1939[14]:

 
Długa i kręta arteria Załęża zatłoczona była uchodźcami nie tylko na jezdni, lecz i na chodnikach. Dopiero w załęskim dworze ujrzeli kwaterujących żołnierzy, którzy zagospodarowali się tam na dobre. Przed dworem stało oficerskie auto − polski fiat, zwany pospolicie łazikiem − i furgon zaprzężony w parę koni, który przywiózł żywność.

W 1945 pod numerem 1 powstały Wytwórnia Wód Gazowanych i hurtownia piwa, należące do Julii Rzeszowskiej[15]. W latach 1961−1990 w suterenie kamienicy pod numerem 3 działał antykwariat Józefa Lacha. W latach 1946−1980 przy ul. Gliwickiej 9 na drugim piętrze mieszkał śpiewak Bolesław Mierzejewski[16] (na fasadzie tego budynku umieszczono pamiątkową tablicę[17]). 3 maja 1971 na frontonie budynku pod numerem 17 Rada Adwokacka w Katowicach wmurowała tablicę pamiątkową, poświęconą pamięci 188 adwokatów śląskich, zamordowanych w latach 1939−1945 przez hitlerowców[18]. Tablicę odsłonięto w pięćdziesięciolecie wybuchu trzeciego powstania śląskiego[15]. Wzdłuż Rawy, równolegle do ulicy Gliwickiej, od ul. Brackiej do granicy z Chorzowem w 1995 powstał odcinek Drogowej Trasy Średnicowej.

Po 1989 r. ulicę całkowicie zmodernizowano. Modernizację najważniejszego i ostatniego do remontu odcinka ulicy, tj. od ul. Pośpiecha do ul. Brackiej, rozpoczęto 12 maja 2007 r. Prace obejmowały m.in. modernizację infrastruktury technicznej, wymianę torowiska tramwajowego o długości 1 135 m podwójnego toru oraz odbudowę nawierzchni jezdni i chodników. W tym czasie całkowicie zawieszono ruch na ulicy. Modernizację ukończono 15 listopada 2008 r., kiedy to na zmodernizowanej ulicy wznowiono kursowanie tramwajów[19][20].

Uchwałą Rady Miasta Katowice nr LXII/1270/10 z 26 lipca 2010 placowi przy ul. Gliwickiej 212 nadano nazwę park Załęski[21].

W 2011 wyburzono zabudowania tzw. Załęskiego Przedmieścia (niem. Zalenzer Vorstadt), pochodzące z XIX wieku, zlokalizowane w rejonie ul. Dąbrówki, ul. Opolskiej i ul. Gliwickiej[22].

OpisEdytuj

Ulica Gliwicka jest ulicą klasy zbiorczej jednojezdniowej o dwóch pasach ruchu z obustronnym chodnikiem[23].

Obiekty zabytkoweEdytuj

Przy ulicy Gliwickiej znajdują się następujące historyczne obiekty:

  • kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 1)[24]; trzypiętrowa, siedmioosiowa;
  • kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 2)[24]; czteropiętrowa, sześcioosiowa;
  • kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 3)[24]; trzypiętrowa, siedmioosiowa;
  • kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 4)[24]; wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku; trzypiętrowa, siedmioosiowa;
  • kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 5)[24]; trzypiętrowa;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 6)[24]; trzypiętrowa;
  • narożna kamienica mieszkalno-handlowa (ul. Gliwicka 7, róg z ul. J. Sobieskiego 17)[24]; narożna, trzypiętrowa;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 8, róg z ul. J. Sobieskiego 19[24]); trzypiętrowa z poddaszem;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 9)[24]; wzniesiona na początku XX wieku; w latach 1946−1980 mieszkał w niej Bolesław Mierzejewski;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 10)[24]; trzypiętrowa, z dwoma wykuszami od frontu; pod numerem 10 w dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonowała „Piwiarnia Kościuszki”[25];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 11[24]); wzniesiona na początku XX wieku;
  • budynki mieszkalne (ul. Gliwicka 12, 14, 16, 18)[24]; wzniesione w dwudziestoleciu międzywojennym;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 13)[24]; wzniesiona na początku XX wieku;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 15)[24]; wzniesiona na początku XX wieku;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 17)[24]; wzniesiona na początku XX wieku; w 1971 na fasadzie umieszczono pamiątkową tablicę, poświęconą pamięci 188 adwokatów śląskich, zamordowanych w latach 1939−1945 przez hitlerowców[26];
  • narożny budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 19, ul. Dąbrówki 1)[24]; trzypiętrowy;
  • zespół dawnej fabryki „Mundus” (ul. Gliwicka 20)[27]; obiekty wyburzono w 2014[28];
  • dwie kamienice mieszkalne (ul. Gliwicka 24, 24a)[24];
  • obiekty poprzemysłowe (ul. Gliwicka 24 − w podwórzu), wzniesione na początku XX wieku[24];
  • piętrowa kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 26)[24]; pięcioosiowa, wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego;
  • cmentarz parafii Przemienienia Pańskiego (ul. Gliwicka 32)[15], założony około 1860[29];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 49), wzniesiona około 1910 w stylu secesji[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 51), wybudowana na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 58), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu[24];
  • budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 59/61), wzniesiony pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[24];
  • budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 66)[24], trzypiętrowy, wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 68)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 72)[24], wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego;
  • kamienica z siedmioosiową fasadą (ul. Gliwicka 73), wzniesiona na początku XX wieku w stylu secesyjnym[24], trzypiętrowa;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 74)[24];
  • kościół św. Józefa (parafia św. Józefa w Załężu) przy ul. Gliwickiej 76 − wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: A/1236/78 z 8 września 1978[30]), wzniesiony na początku XX wieku w stylu neogotyckim; granice ochrony obejmują kościół z najbliższym otoczeniem w ramach ogrodzenia[31]; w kościele została umieszczona tablica upamiętniająca księdza prałata Józefa Kubisa, pierwszego proboszcza w latach 1900−42 parafii rzymskokatolickiej pw. św. Józefa; tablicę odsłonięto w sześćdziesięciolecie kościoła i parafii; w kościele znajdują się także tablice upamiętniające górników, którzy zginęli w katastrofie w kopalni „Kleofas” z 3 na 4 marca 1896; tablice przeniesiono z cechowni zlikwidowanej KWK „Kleofas”[26];
  • pomnik (krzyż z tablicą) ku czci poległych w czasie powstań śląskich i zgładzonych w czasie II wojny światowej w obozach koncentracyjnych; pomnik znajduje się na placu przed kościołem św. Józefa[26];
  • budynek plebanii (ul. Gliwicka 76), wzniesiony około 1905 jako neogotycka willa[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 77), wybudowana około 1904 w stylu secesji[24];
  • zakład opiekuńczy sióstr św. Jadwigi (ul. Gliwicka 78), wybudowany około 1905, następnie przebudowany[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 79), wybudowana około 1904 w stylu secesyjnym; pod numerem 79 w dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonowało kino „Raj” (wcześniej jako „Corso”, „Oaza”)[32];
  • mieszkalna kamienica narożna (ul. Gliwicka 80)[24];
  • kamienica mieszczańska (ul. Gliwicka 81)[24]; trójkondygnacyjna, z fasadą siedmioosiową;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 82), wybudowana na początku XX wieku w stylu modernizmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 83)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 85)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 87)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 88)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 91)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 93)[24], dwupiętrowa, wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego;
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 95), wybudowana na początku XX wieku w stylu secesyjnym[24];
  • dwupiętrowy, siedmioosiowy budynek − kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 96)[24]; siedziba Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 97), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 98), wybudowana pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[24];
  • trzypiętrowa mieszkalna kamienica narożna (ul. Gliwicka 99), wybudowana na początku XX wieku w stylu eklektycznym[24], posiada siedmioosiową fasadę;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 101)[24];
  • neogotycka kamienica ceglana − dawny urząd gminy (ul. Gliwicka 102); dwupiętrowa, ze szczytem, zwieńczonym zegarem; budynek pochodzi z 1897[24] (według inskrypcji nad wejściem); w 2010 na fasadzie umieszczono tablicę, upamiętniającą 650 rocznicę powstania Załęża;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 103)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 104)[24], trzypiętrowa, siedmioosiowa;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 107)[24];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 111, róg z ul. Marcina), wybudowana w 1908 w stylu secesyjnym[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 113), wzniesiona na początku XX wieku w stylu modernizmu[24];
  • budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 114); pięcioosiowy, dwupiętrowy, pochodzi z 1910 (według daty na fasadzie);
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 115), wybudowana na początku XX wieku w stylu secesyjnym[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 116), wzniesiona na początku XX wieku w stylu secesyjnym[24]
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 117)[24], dwupiętrowa, siedmioosiowa;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 119)[24];
  • budynek mieszkalny − kamienica (ul. Gliwicka 120), został objęty ochroną konserwatorską[23][24];
  • narożny budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 122[24], róg z ul. Józefa Wolnego); dwupiętrowy, wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 125)[24];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 126, róg z ul. Zamułkową), wybudowana na początku XX wieku w stylu secesyjnym[24], dwupiętrowa;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 127), wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku w stylu modernizmu, następnie przebudowana[24]; trzypiętrowa; obecnie siedziba Urzędu Pocztowego Katowice 4;
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 131)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 133)[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 141)[24]; dwupiętrowa, dziewięcioosiowa;
  • budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 146), kamienicę wzniesiono pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[24];
  • budynek (ul. Gliwicka 148); obecnie siedziba stowarzyszenia Dom Aniołów Stróżów; w maju 2011 w ramach Katowice Street Art Festival 2011 elewacja obiektu została ozdobiona muralem[33];
  • obiekt szkoły (ul. Gliwicka 148a), wybudowany na początku XX wieku w stylu modernizmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 149)[24];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 150), wybudowana pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu[24]; dwupiętrowa, siedmioosiowa;
  • willa wielorodzinna (ul. Gliwicka 151), wybudowana w 1907 w stylu modernizmu[24];
  • willa wielorodzinna (ul. Gliwicka 153), wybudowana w 1906 w stylu modernizmu[24];
  • budynek szkoły (ul. Gliwicka 154); wzniesiony w stylu modernizmu, na początku XX wieku[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 156), wybudowana w stylu modernizmu na początku XX wieku[24];
  • pałac w Załężu, budynek dworski dawnego folwarku (ul. Gliwicka 159) − wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: A/1473/92 z 8 lipca 1992[30]), wzniesiony w 1886, przebudowany w 1905 według projektu Georga i Emila Zillmannów (następne przebudowy w latach 1924, 1925 i 1933)[31];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 172), wzniesiona na początku XX wieku w stylu secesyjnym[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 180), wybudowana pod koniec XIX wieku w stylu modernizmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 182), wzniesiona na początku XX wieku w stylu secesyjnym[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 184), wzniesiona na początku XX wieku w stylu eklektycznym[24];
  • narożny budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 186, ul. Jana Wyplera 2), kamienicę z półokrągłym wykuszem narożnym wzniesiono na początku XX wieku w stylu modernistycznym[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 196), wzniesiona pod koniec XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego[24];
  • zespół familoków kopalni „Kleofas” (ul. Gliwicka 200, ul. Wiśniowa 1−7, 9, 11), wybudowanych na początku XX wieku[24];
  • dawne schronisko pracowników kopalni „Kleofas” − budynek obecnej administracji „SM Kleofas” (ul. Gliwicka 204), obiekt wzniesiono około 1907, następnie rozbudowano około 1920[24];
  • budynek mieszkalny (ul. Gliwicka 205/207/207a), wzniesiony w 1921 stylu modernizmu[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 209), wybudowana na początku XX wieku w stylu modernistycznym[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 211), wybudowana około 1914 w stylu modernistycznym[24];
  • budynek dawnej harcówki (ul. Gliwicka 212), wzniesiony w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu z elementami stylu okrętowego[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 213), wybudowana na przełomie XIX i XX wieku w stylu modernizmu/historyzmu[24];
  • budynek Młodzieżowego Domu Kultury (ul. Gliwicka 214), wzniesiony w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu z elementami stylu okrętowego[24];
  • kamienica mieszkalna (ul. Gliwicka 227/229), wybudowana około 1914 w stylu modernizmu[24];
  • budynki mieszkalne − zespół familoków (ul. Gliwicka 231/233), zespół wzniesiono na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu[24];
  • zespół dawnej piekarni i kotłowni (ul. Gliwicka 233); zespół nie zachował się w całości[27];
  • zespół bliźniaczych domów robotniczych (ul. Gliwicka 236−274 i 278−300 − numery parzyste), wybudowany w latach 1930−1932 w stylu modernizmu[24] (kolonia I. Mościckiego);
  • szkoła osiedlowa (ul. Gliwicka 276), obiekt wzniesiono pomiędzy 1930 a 1932 w stylu funkcjonalizmu[24]; jest to budynek dawnej Szkoły Podstawowej nr 24; w obiekcie znajduje się tablica, upamiętniająca czterdziestą rocznicę wybuchu III powstania śląskiego oraz nadania szkole imienia Powstańców Śląskich[26];
  • krzyże przydrożne z figurami (przy skrzyżowaniu ul. Gliwickiej z ul. P. Pośpiecha[24] oraz przy skrzyżowaniu ul. Gliwickiej z ul. Wiśniową).

InstytucjeEdytuj

Przy ul. Gliwickiej swoją siedzibę mają:

  • klub muzyczny Cogitatur (ul. Gliwicka 9)[34];
  • Teatr Cogitatur (ul. Gliwicka 9a);
  • Fundacja „Uśmiech Dzieciom” (ul. Gliwicka 11, lok. 6);
  • Lingua-House (ul. Gliwicka 12/11)[35];
  • Okręgowa Rada Adwokacka (ul. Gliwicka 17)[36];
  • kancelarie adwokackie i notarialne;
  • Punkt Rozrywki 44 (IMAX, Cinema City) − ul. Gliwicka 44;
  • Hutniczo-Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa (ul. Gliwicka 65)[37];
  • Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej − punkt terenowy nr 4 (ul. Gliwicka 74a);
  • Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (ul. Gliwicka 96);
  • Chrześcijańska Organizacja Charytatywna „Tabita” (ul. Gliwicka 87);
  • Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach − Filia nr 3 (ul. Gliwicka 93−96);
  • Miesjki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności (ul. Gliwicka 102);
  • dwugwiazdkowy hotel Załęże (ul. Gliwicka 106)[38];
  • Urząd Pocztowy Katowice 4 (ul. Gliwicka 127);
  • Zespół Szkół Specjalnych nr 11 im. Marii Grzegorzewskiej (ul. Gliwicka 148a): Szkoła Podstawowa nr 60, Gimnazjum nr 28; we wnętrzu budynku szkoły znajduje się tablica upamiętniająca Marię Grzegorzewską[26];
  • Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „Start” (ul. Gliwicka 150);
  • Miejskie Przedszkole nr 30 (ul. Gliwicka 157)[39];
  • Kleofas Sp. z o.o. Spółka Mieszkaniowa (ul. Gliwicka 204)[40];
  • Miejskie Przedszkole nr 39 (ul. Gliwicka 212);
  • Młodzieżowy Dom Kultury (ul. Gliwicka 214)[41];
  • Zespół Szkół nr 7 im. Stanisława Mastalerza (ul. Gliwicka 228): Technikum nr 7, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 5, Technikum Uzupełniające;
  • Kościół Zielonoświątkowców − Zbór Betania (ul. Gliwicka 267);
  • Fundacja Pomocy „Nowy Świat” (ul. Gliwicka 272).

KomunikacjaEdytuj

Ulicą Gliwicką kursują tramwaje linii[42]: 7, 13, 20 oraz autobusy Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (KZK GOP) linii: 7, 7N, 70, 109, 138, 238.

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch (niem.). www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-07-12].
  2. ↑ a b Katowice - Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 11.
  3. ↑ Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 383. ISBN 83-85831-35-5.
  4. ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 44. ISBN 83-913341-0-4.
  5. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 47. ISBN 978-83-7729-021-7.
  6. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 50. ISBN 978-83-7729-021-7.
  7. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 67. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 79. ISBN 978-83-7729-021-7.
  9. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 80. ISBN 978-83-7729-021-7.
  10. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 73. ISBN 978-83-7729-021-7.
  11. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 114. ISBN 978-83-7729-021-7.
  12. ↑ a b c Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 117. ISBN 978-83-7729-021-7.
  13. ↑ Kazimierz Gołba, Wieża spadochronowa, Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1996, s. 34, ISBN 978-83-7164-026-1, OCLC 84552434.
  14. ↑ Kazimierz Gołba, Wieża spadochronowa, Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1996, s. 65, ISBN 978-83-7164-026-1, OCLC 84552434.
  15. ↑ a b c Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 45. ISBN 83-913341-0-4.
  16. ↑ Lech Szaraniec, Górny Śląsk - Przewodnik, wyd. Muza, Warszawa 1997, ​ISBN 83-7079-875-6​, s. 58.
  17. ↑ Zdjęcie tablicy w Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Katowice_-_plaque_of_Boleslaw_Mierzejewski.jpg
  18. ↑ Zdjęcie tablicy w Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Katowice_-_tablica_przy_Gliwickiej_17.jpg
  19. ↑ Jakub Jackiewicz: Remont ulicy Gliwickiej w Katowicach (pol.). www.wpk.katowice.pl, 2007-05-19. [dostęp 2014-04-03].
  20. ↑ Krzysztof Gierak: Katowice: Tramwaje wracają na Gliwicką (pol.). www.mmsilesia.pl, 2008-11-12. [dostęp 2014-04-03].
  21. ↑ Urząd Miasta Katowice: Uchwała Rady Miasta Katowice w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice „Park Załęski” (pol.). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12].
  22. ↑ Koniec Załęskiego Przedmieścia (pol.) www.katowice.gazeta.pl [dostęp 2011-07-12]
  23. ↑ a b Urząd Miasta: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru położonego w rejonie ulic Gliwickiej i Klimczoka w Katowicach (pol.). www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-07-12].
  24. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9) (pol.). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12].
  25. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 95. ISBN 978-83-7729-021-7.
  26. ↑ a b c d e Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice (pol.). www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-07-12].
  27. ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-07-12]
  28. ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 38, ISBN 978-83-7729-502-1.
  29. ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 185. ISBN 83-913341-0-4.
  30. ↑ a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie. 2018-09-30. [dostęp 2011-07-12].
  31. ↑ a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach (pol.). www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12].
  32. ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 92. ISBN 978-83-7729-021-7.
  33. ↑ Bajkowy mural pokrył cały Dom Aniołów Stróżów. To ciąg dalszy SK 2011 Street Art Festival (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-07-12]
  34. ↑ Cogitatur (pol.). www.katowice.naszemiasto.pl. [dostęp 2011-07-12].
  35. ↑ Lingua-House (pol.). www.lingua-house.pl. [dostęp 2011-07-12].
  36. ↑ Okręgowa Rada Adwokacka w Katowicach (pol.). www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-07-12].
  37. ↑ Oficjalna strona HGSM (pol.). [dostęp 2011-07-12].
  38. ↑ Hotel Załęże (pol.). www.meteor.turystyka.pl. [dostęp 2011-07-12].
  39. ↑ Miejskie Przedszkole nr 30 w Katowicach (pol.). www.przedszkolak.pl. [dostęp 2011-07-12].
  40. ↑ Kleofas Sp. z o.o. Spółka Mieszkaniowa (pol.). www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-07-12].
  41. ↑ Oficjalna strona internetowa MDK (pol.). www.mdkkatowice.neostrada.pl. [dostęp 2011-07-12].
  42. ↑ KZK GOP: Kursy dla przystanku Załęże Janasa (pol.). www.rozklady.kzkgop.pl. [dostęp 2011-07-12].

BibliografiaEdytuj

  W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:
Ulica Gliwicka w Katowicach
  • Broszkiewicz Jacek; Katowice - reflektorem po mieście, wydawca: Urząd Miejski w Katowicach, ​ISBN 83-901884-0-6​, s. 62.
  • Georg Hoffmann, Historia Miasta Katowice, przeł. D. Makselon, M. Skop, Muzeum Śląskie, Katowice 2003, ​ISBN 83-87455-97-0​.
  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
  • Katowice 1865–1945. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Szaflarski, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1978, s. 104.
  • Henryk Szczepański: Gwiazdy i legendy dawnych Katowic – Sekrety Załęskiego Przedmieścia. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, 2015. ISBN 978-83-7164-860-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Gliwicka_w_Katowicach&oldid=58212025”