Wacław Miciński

polski oficer, ofiara zbrodni katyńskiej

Wacław Miciński (ur. 29 sierpnia?/11 września 1900 w Kijowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Wacław Miciński
Ilustracja
por. Wacław Miciński
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

11 września 1900
Kijów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

19191940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

31 pułk piechoty
49 pułk piechoty
14 pułk piechoty
Szkoła Podchorążych Piechoty
73 pułk piechoty
I Okręgowy Urząd WF i PW
116 pułk piechoty rez.

Stanowiska

dowódca plutonu
oficer-instruktor WF
dowódca kompanii
komendant Legii Akademickiej uczelni
dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Pododdział 14 pułku piechoty w kwietniu 1925. Podporucznik Wacław Miciński siedzi oparty o szablę przy ckm-ie z lewej strony zdjęcia.
Podpis kpt. Wacława Micińskiego.
Grób symboliczny Wacława Micińskiego na Cmentarzu Bródnowskim.

Życiorys

edytuj

Urodził się 11 września 1900 roku[a] w Kijowie jako syn Józefa i Stanisławy z Masztakowskich. Ukończył gimnazjum realne. W Wojsku Polskim służył od 1919 roku, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej – początkowo w szeregach 31 pułku piechoty strzelców kaniowskich[1]. Następnie przeniesiono go do 49 pułku piechoty i już jako plutonowy tegoż pułku odznaczony został, za okazane męstwo, Krzyżem Walecznych[2] (jako kawaler tego odznaczenia wymieniony został w Roczniku Oficerskim z 1924 roku[3]). Kolejnym etapem jego kariery wojskowej była służba w 14 pułku piechoty, z którego, na przełomie czerwca i lipca 1921 roku, oddelegowany został do poprowadzenia obozu dla młodzieży (obóz ten zorganizowano pod auspicjami Komendy Okręgowej ZHP, nad jeziorem Łuba w pobliżu Włocławka)[4]. W I połowie lat 20. XX w. zajmował stanowisko komendanta hufca harcerzy, wchodzącego w skład Chorągwi Harcerzy ZHP Włocławek, kierowanej przez księdza Antoniego Bogdańskiego[5].

Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie, w której kształcił się (wraz ze szkoleniem unitarnym) w okresie od dnia 1 lipca 1921 r. do dnia 7 lipca 1922 roku (uczył się w klasie 41 im. gen. Bema i klasie 44 im. płk. Piotra Wysockiego). Szkołę Podchorążych Piechoty ukończył z 1. lokatą[6]. W okresie od 10 sierpnia 1922 roku do 3 lipca 1923 r. pobierał naukę na kursie w Oficerskiej Szkole Piechoty (utworzonej przy Szkole Podchorążych Piechoty) – w klasie 50 (utworzonej z klas unitarnych 41 i 44), której nazwę zmieniono w międzyczasie na I promocję Oficerskiej Szkoły Piechoty[7]. Uroczysta promocja tegoż kursu odbyła się w dniu 3 lipca 1923 roku[b]. Wacław Miciński, jako prymus rocznika, otrzymał od Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego ufundowaną przez niego szablę[8]. Dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 lipca 1923 r.[c] został mianowany podporucznikiem w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 roku i 1. lokatą[9]. Rozporządzeniem ministra spraw wojskowych, gen. broni Stanisława Szeptyckiego, jako nowo promowany oficer został wcielony do włocławskiego 14 pułku piechoty na stanowisko dowódcy plutonu[10]. We wrześniu 1923 roku objął również kierownictwo nad referatem PW i WF[4]. Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski przemianował z dniem 1 lipca 1923 r. Wacława Micińskiego na oficera zawodowego w korpusie oficerów piechoty (w randze podporucznika), co ogłoszone zostało dekretem z dnia 16 listopada 1923 roku[d][11].

Do końca sierpnia 1928 roku służył we włocławskim pułku[12][13][14]. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 grudnia 1925 r.[e] awansowany został do stopnia porucznika, ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15]. Z dniem 22 marca 1926 roku został przeniesiony służbowo (na podstawie rozporządzenia ministra spraw wojskowych – gen. broni Lucjana Żeligowskiego) na trzyipółmiesięczny kurs w poznańskiej Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów[16]. Po ukończeniu tego kursu pełnił między innymi funkcję instruktora WF we włocławskim pułku. Porucznik Wacław Miciński działał aktywnie na polu propagowania wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. W lutym 1927 roku został szefem działu PW i WF włocławskiej Komendy Chorągwi ZHP[17]. Z dniem 15 października 1927 r. został przeniesiony służbowo do Poznania, na 9-miesięczny kurs instruktorów wychowania fizycznego zorganizowany w tamtejszej Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów[18].

Zarządzeniem ministra spraw wojskowych – marszałka Józefa Piłsudskiego – opublikowanym w dniu 24 lipca 1928 roku[f], został przeniesiony z dniem 1 września 1928 roku (w korpusie oficerów piechoty) macierzyście do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej[19]. W szkole tej pełnił służbę do września 1934 roku[20][21][22], zajmując między innymi stanowisko instruktora WF (rok szkolny 1928/29)[23] i oficera wychowania fizycznego (rok szkolny 1929/30)[24]. Podczas kursu 10. Promocji SPP im. gen. dyw. Kazimierza Fabrycego (1930-1933) zajmował w roku szkolnym 1931/1932 stanowisko komendanta klasy „N” w 8. kompanii, a w roku szkolnym 1932/1933 stanowisko komendanta klasy „C” w 1. kompanii.

W roku 1930 zajmował 1661. lokatę łączną wśród poruczników piechoty (była to 1. lokata w starszeństwie)[20], a na dzień 1 lipca 1933 roku – 1027. lokatę łączną wśród poruczników piechoty[22].

Zarządzeniem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego z dnia 22 lutego 1934 r. został awansowany na stopień kapitana, ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1934 roku i 88. lokatą w korpusie oficerów piechoty[25]. Minister spraw wojskowych – Józef Piłsudski – przeniósł (w korpusie oficerów piechoty) z dniem 15 września 1934 roku kapitana Wacława Micińskiego ze Szkoły Podchorążych Piechoty do katowickiego 73 pułku piechoty[26]. Służąc w tym pułku dowodził kompanią, a na dzień 5 czerwca 1935 roku zajmował 1945. lokatę łączną pośród kapitanów korpusu piechoty (86. lokatę w swoim starszeństwie)[27]. Za zasługi w służbie wojskowej odznaczony został przez Prezesa Rady Ministrów Srebrnym Krzyżem Zasługi (co ogłoszono w dniu 11 listopada 1937 roku)[28].

Na dzień 23 marca 1939 roku zajmował już 74. lokatę wśród kapitanów korpusu piechoty w swoim starszeństwie[29] i pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I – w I Okręgowym Urzędzie WF i PW. Zajmował wówczas stanowisko komendanta Legii Akademickiej jednej z uczelni[30].

Kampania wrześniowa

edytuj

Na dzień 1 września 1939 roku zgodnie z przydziałem mobilizacyjnym objął stanowisko dowódcy II batalionu 116 pułku piechoty rezerwowego[31][g], wchodzącego w skład 41 Dywizji Piechoty Rezerwowej[33]. Batalion ten mobilizowany był przez 71 pułk piechoty z Zambrowa[h]. W dniu 4 września II i III batalion 116 pp rez.[i] wraz z dowództwem pułku oraz III dywizjonem 51 pal stanowiły odwód gen. bryg. Wacława Piekarskiego (dowódcy 41 DP Rez.) podczas planowanego ataku Grupy Operacyjnej „Wyszków” w kierunku na zachód od Pułtuska. Batalion kapitana Micińskiego rozlokowany był w tym czasie koło stacji kolejowej Pasieki[34]. Dzień później II i III bataliony 116 pp rez. ześrodkowane zostały w lesie w rejonie Małaszek i Wólki Grochowej[35]. W tym dniu 116 pp rez. wystawił również czatę w pobliżu miejscowości Dzbądz i Brzuze, którą stanowiła 5 kompania strzelecka[36]. Dnia 6 września po południu czata ta została wyparta przez nieprzyjacielski 1 pułk kawalerii z 1 Brygady Kawalerii. Planowany przez gen. Piekarskiego wieczorny atak z lasu Kobylin w kierunku Dzbądza nie doszedł do skutku[j][37], a 116 pp rez. odmaszerował w kierunku Pułtuska. Po północy pułk został skierowany do Puszczy Białej[38]. W kolejnych dniach pułk brał udział w obronie Bugu, a w dniu 10 września został rozproszony przez niemieckie lotnictwo w trakcie marszu i koncentrował się ponownie w okolicach Żulina. Następnie razem z resztą 41 DP Rez. (wchodzącej w skład wojsk Frontu Północnego) przemieszczał się na Lubelszczyznę i Zamojszczyznę[39]. W dniu 17 września dokonano reorganizacji wojsk Frontu Północnego, w wyniku której kapitan Wacław Miciński ponownie objął dowodzenie nad II batalionem 116 pp rez.[k] (pułk ten był już wówczas dwubatalionowy, a w jego skład wchodził I batalion mjr. Emila Cimury i II batalion kpt. Micińskiego)[40].

Kapitan Wacław Miciński w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Przetrzymywany był w obozie starobielskim. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie[41][42] i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 r. spoczywa na otwartym wówczas Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[43]. Jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu bródnowskim w Warszawie - sektor: 25H, rząd: 7, grób: 24.

Minister obrony narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 r. awansował go pośmiertnie do stopnia majora[44]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 r. w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Rodzina

edytuj

W dniu 25 czerwca 1925 r. we włocławskim kościele parafialnym pw. św. Jana Wacław Miciński zawarł związek małżeński z Lucyną Antoniną z Truszczyńskich (ur. 29 czerwca 1903 r. w Ostrówku parafii Trzeszczany, zm. 13 lipca 1986 r. w Warszawie), córką Antoniego i Stefanii z Biernackich. Zgodę panu młodemu na ślub wydał Dowódca Okręgu Korpusu Nr VIII w dniu 24 kwietnia 1925 r., a sakramentu małżeństwa udzielił kapelan 14 pp - ksiądz Stanisław Murasik. W dniu 18 maja 1926 r. urodził im się we Włocławku syn Jan Antoni, natomiast dnia 18 marca 1932 r. przyszła na świat w Ostrowi Mazowieckiej córka Alina Maria (zmarła 31 stycznia 1989 roku w Warszawie, nazwisko po mężu - Wilczur).

Ordery i odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj
  1. Starsze źródła jako datę urodzenia wskazywały dzień 28 września 1900 r., ale zostało to sprostowane w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 12 marca 1934 r., str. 92.
  2. Była to I Promocja Oficerskiej Szkoły Piechoty, podczas której wypromowano 135 podporuczników.
  3. Dekret L. 19837/A.
  4. Dekret O.V.L. 33500.E.
  5. Rozporządzenie O. V. L. 34421„A”.
  6. Zarządzenie B. P. L. 10214-II. – Piech. L. 11903-28.
  7. Według niektórych źródeł kpt. Miciński w toku walk dowodził jedynie częścią II batalionu[32].
  8. Zgodnie z planem mobilizacyjnym II batalion 116 pp rez. miał wyznaczoną datę osiągnięcia gotowości bojowej na dzień 4 września 1939 r.
  9. III batalionem 116 pp rez. dowodził wówczas mjr Władysław Galica.
  10. W ataku tym miały wziąć udział dwa bataliony 116 pp rez. wsparte III dywizjonem 51 pal. Atak ten nie został jednakże przeprowadzony, co było wynikiem nieporozumień w rozkazodawstwie oraz szwankującej łączności.
  11. Według części źródeł kolejnym, po kpt. Wacławie Micińskim, dowódcą II batalionu 116 pp rez. został mjr Wincenty Mischke.

Przypisy

edytuj
  1. Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej ↓.
  2. Lista odznaczonych Krzyżem Walecznych o nieznanych adresach 1935 ↓, s. 47.
  3. a b Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 156.
  4. a b Ciesielski 2008 ↓, s. 141–143.
  5. Jednodniówka 14 Pułku Piechoty 1934 ↓, s. 36.
  6. Księga Pamiątkowa 1830-29.XI.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej ↓, s. 385, 462.
  7. Księga Pamiątkowa 1830-29.XI.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej ↓, s. 316, 385.
  8. Janicki i Leszczyński 2019 ↓, s. 19.
  9. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 VII 1923, s. 438.
  10. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 VII 1923, s. 493.
  11. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 72 z 17 XI 1923, s. 762.
  12. Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 164, 464.
  13. Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 156, 406.
  14. Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 30, 271.
  15. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 136 z 23 XII 1925, s. 736.
  16. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 19 z 6 V 1926, s. 145.
  17. Ciesielski 2008 ↓, s. 145–146.
  18. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 XII 1927, s. 370.
  19. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 VII 1928, s. 220.
  20. a b Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 128.
  21. Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 804.
  22. a b Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 111.
  23. Księga Pamiątkowa 1830-29.XI.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej ↓, s. 418.
  24. Księga Pamiątkowa 1830-29.XI.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej ↓, s. 422.
  25. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 5 z 23 II 1934, s. 74.
  26. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 XII 1934, s. 261.
  27. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 85, 183–185, 194.
  28. a b Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 XI 1937, s. 40.
  29. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 42.
  30. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 511.
  31. Kryska-Karski i Barański 1973 ↓, s. 33.
  32. Głowacki 1976 ↓, s. 343.
  33. Bieliński 2019 ↓, s. 87.
  34. Andryszczyk 1989 ↓, s. 117.
  35. Bieliński 2019 ↓, s. 88.
  36. Łuniewski 2015 ↓, s. 57.
  37. Łuniewski 2015 ↓, s. 58.
  38. Andryszczyk 1989 ↓, s. 119–120.
  39. Łuniewski 2015 ↓, s. 59, 61, 63.
  40. Łuniewski 2015 ↓, s. 64, 74.
  41. Kryska-Karski 1996 ↓, s. 270.
  42. Moszyński 1949 ↓, s. 276.
  43. Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego 2003 ↓, s. 345.
  44. Decyzja Nr 439/MON ↓.

Bibliografia

edytuj