Wilam Horzyca
Wilam Horzyca, właściwie Wilhelm Henryk Hořitza (ur. 28 lutego 1889 we Lwowie, zm. 2 marca 1959 w Warszawie) – polski reżyser i dyrektor teatrów, pisarz, tłumacz, krytyk teatralny, współtwórca tzw. Polskiego Teatru Monumentalnego, poseł na Sejm III kadencji w II RP.
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 28 lutego 1889 Lwów | |
| Data i miejsce śmierci | 2 marca 1959 Warszawa | |
| Zawód, zajęcie | reżyser, pisarz, krytyk teatralny | |
| Odznaczenia | ||
 
| ||
Życie i działalnośćEdytuj
Dyrektor warszawskiego Teatru im. W. Bogusławskiego (1924–1926) i Teatrów Miejskich we Lwowie (1932–1937), scen dramatyczno-komediowych: Wielkiej i Rozmaitości Teatru Wielkiego we Lwowie (1930–1936). Redagował miesięcznik „Droga” (1928–1937), „Scena Lwowska” (1932–1937), „Pion” (1937–1939). Członek i teoretyk grupy Skamander.
W latach 1930–1935 poseł na Sejm z ramienia BBWR, zapraszał do współpracy Schillera posądzanego o lewicowe poglądy, w 1936 – udzielił sali teatralnej Zjazdowi Pracowników Kultury, będącemu największą manifestacją lewicy literackiej i artystycznej w Polsce międzywojennej. Dzięki Leonowi Schillerowi oraz Horzycy scena lwowska stanęła w rzędzie pierwszych teatrów Europy[potrzebny przypis].
W 1936 zamieszkał w Warszawie. Podczas okupacji niemieckiej wraz z Ferdynandem Goetlem był redaktorem miesięcznika Nurt. Pismo poświęcone kulturze polskiej. W 1945 organizował teatr w Katowicach (od marca do września 1945 był jego dyrektorem).
Dyrektor teatrów:
- Teatru Ziemi Pomorskiej w Toruniu (1945–1948) – to tu zrealizował swoje prawie wszystkie najwybitniejsze przedstawienia
- teatru w Bydgoszczy (1947–1948)
- Teatru Polskiego w Poznaniu (1948–1951)
- od 1951–1952 zastępca dyrektora i reżyser Teatru Narodowego w Warszawie, a od 1 października 1957 do końca życia – dyrektor.
- od 1952-1953 dyrektor Teatru Dramatycznego we Wrocławiu (1952–1955).[1]
Reżyser Teatru im. Słowackiego w Krakowie (1955–1957).
Spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (Aleja Zasłużonych, grób 95)[2].
Ważniejsze przedstawieniaEdytuj
- Wyzwolenie (1935; 1958)
- Wesele (1947) S. Wyspiańskiego
- Profesja pani Warren (1937) G.B. Shawa
- Miłość czysta u kąpieli morskich (1939; 1959)
- Za kulisami (prapremiera 1946; 1959) Norwida
- Pugaczow (1948) S. Jesienina
- Mozart i Salieri (1949) A.S. Puszkina
- Hamlet (1950)
- Sen nocy letniej (1946; 1948; 1953) Shakespeare’a
OdznaczeniaEdytuj
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1936, za zasługi na polu pracy dziennikarsko-publicystycznej)[3]
- Złoty Krzyż Zasługi (15 czerwca 1946, uchwałą Prezydium Krajowej Bady Narodowej na wniosek Ministerstwa Kultury i Sztuki za wybitne zasługi w dziedzinie. Teatru i Sztuki na terenie całego kraju)[4]
PrzypisyEdytuj
- ↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 296.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WILAM HORZYCA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-09-24].
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 114, poz. 212.