Winnica (województwo dolnośląskie)
Winnica (niem. Weinberg) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Krotoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
| wieś | |
 Ruiny grangii cysterskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
341[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-223[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DLE |
| SIMC |
0364819 |
Położenie na mapie gminy Krotoszyce  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu legnickiego  | |
 51°07′14″N 16°05′06″E/51,120556 16,085000[1]
| |
Geografia
edytujWieś położona jest w odległości 6,5 km na południowy zachód od granic administracyjnych Legnicy oraz 4,5 km na południowy wschód od Krotoszyc, nad rzeką Nysa Szalona.
Historia
edytujGrunty, na których powstała Winnica, podobnie jak pobliska wieś Słup, w 1177 r. zostały przekazane przez Bolesława Wysokiego (za przyzwoleniem Mieszka III Starego) zakonowi cystersów z Lubiąża. W 1202 r. książę Henryk I Brodaty ufundował tu cystersom oddzielny folwark - grangię, zaś w 1217 r. przy folwarku powstała osada wiejska, która w 1316 r. została odkupiona od Bolesława III Rozrzutnego przez opata lubiąskiego Rudolfa. Podczas wojen husyckich w XV w., Winnica, podobnie jak Słup, została spalona. Odbudowana, swój ponowny rozkwit przeżywała w XVII i XVIII w. gdy dzięki staraniom opatów Nitschego i Brzucha powstały nowe zabudowania dworskie, a miejscowość podniesiono do rangi prepozytury klasztoru. Po sekularyzacji majątków klasztornych na terytorium ówczesnego Królestwa Pruskiego w 1810 r., do 1812 r. folwark prowadził proboszcz. W 1812 odkupił go kancelista z Lubiąża Carl Josef Otto. W połowie XIX w. wieś stała się własnością Marii Luizy Pauliny Hohenzollern-Hechigen. Posiadała wówczas pałac z parkiem, część gospodarczą, kuźnię, dwa młyny wodne, cegielnię, browar i gorzelnię.
W trakcie II wojny światowej zabudowania pocysterskie uległy znacznym zniszczeniom. Do dnia dzisiejszego zachowały się zabudowania mieszkalne i gospodarcze, m.in. dom zakonników z XVIII w. (w ruinie), budynki gospodarcze, mieszkalne, kuźnia oraz ruiny ogrodowego belwederu[4].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:
- dom administracji cysterskiej, z XVII/XVIII w.
- kuźnia (w zespole pocysterskim), z XVIII w.
Komunikacja
edytujDo Winnicy można dojechać autobusami PKS[6] oraz mikrobusami prywatnymi z Legnicy.
Turystyka
edytuj- Pozostałości po grangii cysterskiej
Szlaki turystyczne
edytujPrzez Winnicę przebiega oznakowany, zielony szlak turystyczny PTTK:
Szlak Nad Nysą Szaloną z Czerwonego Kościoła (8,5 km na północ) do Męcinki (8 km na południe od Winnicy) i dalej do Polany pod Górzcem, łączna długość - 19 km);
Ponadto, Winnica stanowi punkt początkowy zielonego szlaku rowerowego:
Literatura
edytuj- Tadeusz Gumiński, Legnica i okolice. Przewodnik, Legnica-Wrocław 2001, ISBN 83-87299-61-8
- PTTK Legnica, Powiat legnicki, Kraków 2005, ISBN 83-89955-03-2
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 148369
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1472 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ http://krotoszyce.republika.pl/historia.html Oficjalna witryna gminy Krotoszyce, zakładka Historia
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 93. [dostęp 2012-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ http://pks.legnica.pl/rozklad/legnica.htm Według aktualnego rozkładu PKS Legnica
- ↑ http://infolegnica.pl/?strona=53 Szlaki rowerowe okolic Legnicy
Linki zewnętrzne
edytuj- Portal mieszkańców Winnicy
- Winnica na portalu polska-org.pl