Zew Morza (jacht)
Zew Morza – gaflowy szkuner szkolny. Jacht flagowy PZŻ w latach 1968–1978. Ostatnim właścicielem jednostki był Polski Związek Żeglarski.
_(Kiel_68.467).jpg)
| |
| Bandera | |
|---|---|
| Numer na żaglu |
PZ 2 |
| Port macierzysty | |
| Właściciel |
Polski Związek Żeglarski (ostatni) |
| Armator |
Centralny Ośrodek Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza w Trzebieży (ostatni) |
| Dane podstawowe | |
| Materiał | |
| Historia | |
| Stocznia |
Dziwnów (kadłub) |
| Data budowy | |
| Data wodowania | |
| Data zatonięcia | |
| Dane techniczne | |
| Wyporność | |
| Liczebność załogi |
3 + 24 |
| Długość całkowita (L) |
31,3 m |
| Szerokość (B) |
6,4 m |
| Zanurzenie (D) |
3,6 m |
| Pojemność |
71 RT |
| Ożaglowanie | |
| Typ ożaglowania | |
| Powierzchnia ożaglowania |
360 m² |
| Liczba masztów |
2 |
| Napęd mechaniczny | |
| Silnik |
Leyland - Mielec typ KE 680/182, 6-cylindrów |
| Moc silnika |
200 KM |
Historia i rejsy edytuj
Kadłub zbudowany w 1943 w stoczni w Dziwnowie (wówczas na terenie Niemiec), porzucony w 1945 roku. Odbudowany, podobnie jak bliźniaczy Janek Krasicki, na bazie niewykończonego kadłuba szkolnej jednostki Marine – Hitlerjugend. Wykończony i ponownie wodowany w 1949 w Stoczni Północnej w Gdańsku. Plany wykończenia uzupełnili Wojciech Orszulok i Zdzisław Michalski.
W 1949 Zew Morza został przejęty przez Państwowe Centrum Wychowania Morskiego. Po likwidacji PCWM, w 1951 na krótko trafił do Szkoły Morskiej w Szczecinie, a później w 1953 do Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich w Gdyni. W lipcu 1956 roku armatorem jednostki została sekcja żeglarska Rybackiego Klubu Sportowego Arka z Gdyni. 20 czerwca 1957 r. Zew Morza pod dowództwem kpt. Włodzimierza Jacewicza lub kpt. Józefa Lesiaka[1] wyruszył do Narviku. Trasa rejsu wiodła przez porty Kopenhaga, Göteborg, Oslo, Bergen, Toryhatm i z powrotem (ok. 4500 Mm). W 1962 jacht został przekazany nieodpłatnie Zasadniczej Szkole Rybołówstwa Morskiego w Świnoujściu. 4 stycznia 1964 został oddany pod opiekę żeglarzom z Jacht Klubu Cztery Wiatry w Świnoujściu oraz Przedsiębiorstwu Połowów i Usług Rybackich Odra. Po decyzjach ówczesnego resortu żeglugi, w 1966 roku trafił do Wojewódzkiego Ośrodka Sportu, Turystyki i Wypoczynku w Szczecinie, który w tamtym czasie prowadził Ośrodek Żeglarski w Trzebieży. Zew Morza stał się flagową jednostką początkowo Ośrodka w Trzebieży, a następnie po jego przejęciu przez PZŻ, całego Związku Żeglarskiego[2][3]. Od wiosny 1967 na wiele lat z Zewem Morza zawodowo związali się kpt. Zdzisław Michalski, jego zastępca Wojciech Michalski i bosman Jerzy Kisielewski. W 1969 jednostka trafiła na generalny remont do Stoczni Remontowej Gryfia w Szczecinie. Prace modernizacyjne trwały tam do roku 1972. W 1973 Zew odbył rejs gwarancyjny do Anglii, Francji oraz Holandii[3].
W latach 1973–1974 Zew Morza pod dowództwem kpt. Zdzisława Michalskiego opłynął świat. Początek rejsu miał miejsce 8 listopada 1973 przy Wałach Chrobrego w Szczecinie. Trasa wiodła ze wschodu na zachód m.in. przez Holandię, Maroko (Casablanka), Panamę, Polinezję Francuską, Nową Zelandię, Australię, RPA (Kapsztad) i drogą wokół Afryki. Koniec rejsu miał miejsce 30 lipca 1974 roku w Szczecinie[4].
W 1976 (od 20 kwietnia do 5 października) pod tym samym dowództwem Zew Morza wyruszył przez Atlantyk do USA na Operation Sail, zawinął tam m.in. do Nowego Jorku i kilku innych portów wschodniego wybrzeża. Pod koniec 1978 roku jacht z kapitanem Bogdanem Dacko (którego później zmienił kpt. Janusz Zbierajewski) wyruszył na Karaiby. Pod kpt. Krzysztofem Baranowskim wraz z Bractwem Żelaznej Szekli uczestniczył jeszcze w latach 1978, 1980 w Cutty Sark Tall Ships’ Races. W 1981 Zew Morza odbył swój ostatni rejs, zorganizowany przez COŻ – PZŻ w Trzebieży, trasa miała wieść wokół Europy (Świnoujście – Ateny), kapitanem był Bogusław Kraczkowski[3].
Zatonięcie edytuj
Zew Morza zatonął 12 grudnia 1981 roku o godzinie 10:25 na wodach Morza Śródziemnego na zachód od Korsyki na przybliżonej pozycji geograficznej 41°55,6′N 007°28,7′E/41,926667 7,478333. Jednostkę na wodę (prawą burtę) położyła duża fala przy wietrze 7 °B. Po ok. 10 minutach jacht zanurzył się w morzu dziobem i zatonął, ostatnim jego widocznym fragmentem była rufa. Cała załoga zdołała się uratować na tratwach ratunkowych i została podjęta tego samego dnia o 20:30 przez francuski statek „Ville de Dunkerque”[5]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Biblioteczka Centralnego Ośrodka Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza, Konferencja PopularnoNaukowa Trzebieski Manewr 1987, Trzebież, s. 29, 1987.
- ↑ Encyklopedia Szczecina, Suplement 1, Szczecin, Wyd. Uniwersytet Szczeciński, s. 302, 2003, ISBN 83-7241-272-3.
- ↑ a b c Biblioteczka Centralnego Ośrodka Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza, Konferencja Popularnonaukowa Trzebieski Manewr 1987, Trzebież, s. 28–32, 1987.
- ↑ Aleksander Kaszowski, Zbigniew Urbanyi Polskie jachty na oceanach, Gdańsk, Wyd. Morskie Gdańsk, s. 524–537, 1981, ISBN 83-215-4410-X.
- ↑ Zew Morza, 1981, zatonięcie, Morze Śródziemne – Wypadki jachtów [online] [dostęp 2021-11-09] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Kpt. Krzysztof Baranowski wspomnienie o Zewie Morza. krzysztofbaranowski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-26)].
- Raport z zatonięcia s/y Zewu Morza na Morzu Śródziemnym. sychut.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-13)].