Aleksander Szychowski
Aleksander Henryk Szychowski (ur. 25 września 1890 w Piotrkowie, zm. 25 maja 1970 w Szczecinie[1]) – inżynier, oficer saperów Armii Imperium Rosyjskiego, generał brygady Wojska Polskiego.
.jpg)
| |
 generał brygady
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Aleksander Henryk Szychowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
25 września 1890 |
| Data i miejsce śmierci |
25 maja 1970 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1909–1946 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
2 Pułk Kolejowy |
| Stanowiska |
szef |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Późniejsza praca | |
| Odznaczenia | |
            
| |
.jpg)
Życiorys edytuj
Urodził się 25 września 1890 w Piotrkowie, stolicy ówczesnej guberni piotrkowskiej, w rodzinie Konstantego (1857–1918), pułkownika lekarza i sekretarza Warszawskiej Izby Skarbowej Grodzkiej, i Aliny Marii Izabeli z Zengtellerów (1861–1937)[2][3].
Średnią szkołę ukończył w 1909 w Brześciu, po czym wstąpił na Akademię Lekarską w Petersburgu. Podejrzany o działalność niepodległościową, był przesłuchiwany przez policję, a następnie powołany do służby wojskowej. W latach 1910–1912 był słuchaczem Wojskowej Akademii Inżynieryjnej. Od sierpnia 1912 oficer saperów. Początkowo służył w 3 batalionie kolejowym, a następnie do grudnia 1917 w grenadierskim batalionie saperów jako dowódca kompanii i adiutant batalionu. Uczestnik I wojny światowej na froncie niemieckim. Za czyny wojenne otrzymał sześć orderów bojowych. W latach 1917–1918 służył w I Korpusie Polskim w Rosji, w stopniu kapitana, w Legii Oficerskiej płk. Konarzewskiego, a następnie w 3 pułku strzelców jako dowódca kompanii. W składzie tego pułku walczył z bolszewikami, za co był odznaczony Krzyżem Walecznych. W lipcu 1918 razem z pułkiem (25 oficerów i 600 żołnierzy) pierwszym transportem wrócił do kraju i pracował w Zarządzie miasta stołecznego Warszawy.
Od listopada 1918 roku, w Lublinie, w oddziałach Wojska Polskiego organizowanych przez generała podporucznika Edwarda Śmigły-Rydza pod auspicjami Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej. Z dniem 17 listopada 1918 roku został przydzielony do Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin” na stanowisko szefa wyszkolenia[4]. W styczniu 1919 w Naczelnym Dowództwie WP jako szef Sekcji Oddziału Inżynieryjnego. Na tym stanowisku na froncie bolszewickim. 6 lutego 1919 roku został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 6 sierpnia 1913 roku[5].
Po wojnie 1920 szef saperów w Dowództwie Okręgu Generalnego/Dowództwie Okręgu Korpusu w Krakowie. W 1922 w 2 pułku kolejowym, w 1923 w Oddziale IV Sztabu Generalnego.
W okresie od 2 listopada 1923 do 15 października 1924 był słuchaczem Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego przydzielony został do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie na stanowisko szefa Oddziału Organizacyjnego. 3 września 1926 objął dowództwo 7 pułku Saperów Wielkopolskich w Poznaniu. Z dniem 4 grudnia 1928 został przeniesiony z korpusu oficerów saperów kolejowych do korpusu oficerów inżynierii i saperów z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku[6].
1 grudnia 1929 został wyznaczony na stanowisko zastępcy szefa Oddziału IV Sztabu Generalnego – szefa Służby Komunikacji Wojskowej[7]. Funkcję tę pełnił do września 1939. 19 marca 1938 awansował do stopnia generała brygady. Po kampanii wrześniowej internowany w Rumunii w Băile Herculane[8], a od stycznia 1941 w niewoli niemieckiej. Początkowo osadzony w oflagu Dorsten od 8 lutego 1941, a następnie od 18 września 1942 do 1 kwietnia 1945 Dössel (obecnie dzielnica Warburga).
Po uwolnieniu udał się do Francji, skąd w marcu 1946 powrócił do Polski. Formalnie zaliczony do kadry LWP, lecz jeszcze w 1946 został przeniesiony w stan spoczynku. Pracował na Polskich Kolejach Państwowych na Pomorzu Zachodnim jako zastępca dyrektora Dyrekcji Okręgowej PKP w Szczecinie[9]. Po przejściu na emeryturę mieszkał w Szczecinie, gdzie zmarł. Jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 205-1-1,2)[10].
Życie prywatne edytuj
Był żonaty z Wierą Ireną z domu Ryżko (zm. 1945). Miał syna Zbigniewa (ur. 1918) i pasierba Mikołaja (ur. 1910)[11].
Awanse edytuj
- podporucznik – 1912
- porucznik – 1915
- podkapitan – 1917
- porucznik – 6 lutego 1919 roku ze starszeństwem z dniem 6 sierpnia 1913 roku
- kapitan – zatwierdzony 12 czerwca 1919 roku w stopniu nadanym mu przez generała Edwarda Śmigły-Rydza w listopadzie 1918 roku[12]
- podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów kolejowych
- pułkownik – 3 maja ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 1. lokatą w korpusie oficerów kolejowych (od 4 grudnia 1928 pułkownik ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 1,01 lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów)
- generał brygady – ze starszeństwem dniem 19 marca 1939 z trzecią lokatą[13]
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)[14]
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 2 sierpnia 1928[15], 18 lutego 1939[16])
- Medal Niepodległości (23 grudnia 1933)[17][18]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
- Krzyż Komandorski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)[19]
- Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)
- Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie)
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)[20]
Opinie edytuj
Bardzo pracowity, zdobywa sobie saperską wiedzę praktyczną. Na piechocie się nie zna. Umysł dość ciasny. Do użycia tak gdzie z techniką ma się do czynienia. 3 grudnia 1928 r. /-/ gen.Rydz-Śmigły.
Przypisy edytuj
- ↑ Kalendarz Historyczny - Aleksander Szychowski (pol.) [dostęp 2011-11-20].
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 325.
- ↑ Nekrolog Aliny Marii Izabeli z Zengtellerów Szychowskiej. „Polska Zbrojna”. 314, s. 4, 1937-11-13. Warszawa.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 18 z 18 lutego 1919 roku, poz. 596.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 16 z 13 lutego 1919 roku, poz. 550.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 3 z 29.01.1929 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 20 z 23.12.1929 r.
- ↑ Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93–94.
- ↑ Wojska inżynieryjno-saperskie na terenie Wielkopolski 1918–1939, s. 67.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Szychowscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
- ↑ Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. III, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240., s. 66
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 70 z 26 czerwca 1919 roku, poz. 2247.
- ↑ Tajny Dziennik Personalny nr 2 z 19 marca 1939
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 386 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 19.03.1934 r., s. 115
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 18 z 11.11.1937 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 44 z 20.04.1924 r
Bibliografia edytuj
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Zdzisław Barszczewski, Sylwetki Saperów, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2001, ISBN 83-11-09287-7.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
- Przygotowania komunikacji wojskowej do wojny w 1939 r. Relacja gen. bryg. Aleksandra Szychowskiego, (wstęp i opracowanie: Witold Rawski i Zbigniew Wojciechowski), „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, nr 4 (209), 2005, s. 167–189.
- Wojska inżynieryjno-saperskie na terenie Wielkopolski 1918–1939, Leszno-Poznań 2011, wyd. Instytut im. gen. Stefana Grota Roweckiego, ISBN 978-83-61960-10-2.
- Agnieszka Jaskuła i Jerzy A. Radomski: Szydłowski Aleksander. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, 2014, s. 524–526. ISBN 978-83-63352-26-4.