Aleksander Szychowski

oficer dyplomowany Wojska Polskiego

Aleksander Henryk Szychowski (ur. 25 września 1890 w Piotrkowie, zm. 25 maja 1970 w Szczecinie[1]) – inżynier, oficer saperów Armii Imperium Rosyjskiego, generał brygady Wojska Polskiego.

Aleksander Szychowski
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Pełne imię i nazwisko

Aleksander Henryk Szychowski

Data i miejsce urodzenia

25 września 1890
Piotrków Trybunalski

Data i miejsce śmierci

25 maja 1970
Szczecin

Przebieg służby
Lata służby

1909–1946

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

I Korpus Polski

Jednostki

2 Pułk Kolejowy

Stanowiska

szef
saperów w Dowództwie Okręgu Generalnego/DOK nr V
• Oddziału Organizacyjnego DOK Nr V,
dowódca 7 Pułku Saperów Wielkopolskich,
z-ca szefa Oddziału IV Sztabu Generalnego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Późniejsza praca

Polskie Koleje Państwowe

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Załącznik do listu Ireny Szychowskiej napisanego w 1943 do męża, przebywającego w Oflagu VI B Dössel
Grób gen. Aleksandra Szychowskiego na Starych Powązkach w Warszawie, marzec 2012

Życiorys

edytuj

Urodził się 25 września 1890 w Piotrkowie, stolicy ówczesnej guberni piotrkowskiej, w rodzinie Konstantego (1857–1918), pułkownika lekarza i sekretarza Warszawskiej Izby Skarbowej Grodzkiej, i Aliny Marii Izabeli z Zengtellerów (1861–1937)[2][3].

Średnią szkołę ukończył w 1909 w Brześciu, po czym wstąpił na Akademię Lekarską w Petersburgu. Podejrzany o działalność niepodległościową, był przesłuchiwany przez policję, a następnie powołany do służby wojskowej. W latach 1910–1912 był słuchaczem Wojskowej Akademii Inżynieryjnej. Od sierpnia 1912 oficer saperów. Początkowo służył w 3 batalionie kolejowym, a następnie do grudnia 1917 w grenadierskim batalionie saperów jako dowódca kompanii i adiutant batalionu. Uczestnik I wojny światowej na froncie niemieckim. Za czyny wojenne otrzymał sześć orderów bojowych. W latach 1917–1918 służył w I Korpusie Polskim w Rosji, w stopniu kapitana, w Legii Oficerskiej płk. Konarzewskiego, a następnie w 3 pułku strzelców jako dowódca kompanii. W składzie tego pułku walczył z bolszewikami, za co był odznaczony Krzyżem Walecznych. W lipcu 1918 razem z pułkiem (25 oficerów i 600 żołnierzy) pierwszym transportem wrócił do kraju i pracował w Zarządzie miasta stołecznego Warszawy.

Od listopada 1918 roku, w Lublinie, w oddziałach Wojska Polskiego organizowanych przez generała podporucznika Edwarda Śmigły-Rydza pod auspicjami Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej. Z dniem 17 listopada 1918 roku został przydzielony do Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin” na stanowisko szefa wyszkolenia[4]. W styczniu 1919 w Naczelnym Dowództwie WP jako szef Sekcji Oddziału Inżynieryjnego. Na tym stanowisku na froncie bolszewickim. 6 lutego 1919 roku został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 6 sierpnia 1913 roku[5].

Po wojnie 1920 szef saperów w Dowództwie Okręgu Generalnego/Dowództwie Okręgu Korpusu w Krakowie. W 1922 w 2 pułku kolejowym, w 1923 w Oddziale IV Sztabu Generalnego.

W okresie od 2 listopada 1923 do 15 października 1924 był słuchaczem Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego przydzielony został do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie na stanowisko szefa Oddziału Organizacyjnego. 3 września 1926 objął dowództwo 7 pułku Saperów Wielkopolskich w Poznaniu. Z dniem 4 grudnia 1928 został przeniesiony z korpusu oficerów saperów kolejowych do korpusu oficerów inżynierii i saperów z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku[6].

1 grudnia 1929 został wyznaczony na stanowisko zastępcy szefa Oddziału IV Sztabu Generalnego – szefa Służby Komunikacji Wojskowej[7]. Funkcję tę pełnił do września 1939. 19 marca 1938 awansował do stopnia generała brygady. Po kampanii wrześniowej internowany w Rumunii w Băile Herculane[8], a od stycznia 1941 w niewoli niemieckiej. Początkowo osadzony w oflagu Dorsten od 8 lutego 1941, a następnie od 18 września 1942 do 1 kwietnia 1945 Dössel (obecnie dzielnica Warburga).

Po uwolnieniu udał się do Francji, skąd w marcu 1946 powrócił do Polski. Formalnie zaliczony do kadry LWP, lecz jeszcze w 1946 został przeniesiony w stan spoczynku. Pracował na Polskich Kolejach Państwowych na Pomorzu Zachodnim jako zastępca dyrektora Dyrekcji Okręgowej PKP w Szczecinie[9]. Po przejściu na emeryturę mieszkał w Szczecinie, gdzie zmarł. Jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 205-1-1,2)[10].

Życie prywatne

edytuj

Był żonaty z Wierą Ireną z domu Ryżko (zm. 1945). Miał syna Zbigniewa (ur. 1918) i pasierba Mikołaja (ur. 1910)[11].

Awanse

edytuj
  • podporucznik – 1912
  • porucznik – 1915
  • podkapitan – 1917
  • porucznik – 6 lutego 1919 roku ze starszeństwem z dniem 6 sierpnia 1913 roku
  • kapitan – zatwierdzony 12 czerwca 1919 roku w stopniu nadanym mu przez generała Edwarda Śmigły-Rydza w listopadzie 1918 roku[12]
  • podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów kolejowych
  • pułkownik – 3 maja ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 1. lokatą w korpusie oficerów kolejowych (od 4 grudnia 1928 pułkownik ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 1,01 lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów)
  • generał brygady – ze starszeństwem dniem 19 marca 1939 z trzecią lokatą[13]

Ordery i odznaczenia

edytuj

Opinie

edytuj

Bardzo pracowity, zdobywa sobie saperską wiedzę praktyczną. Na piechocie się nie zna. Umysł dość ciasny. Do użycia tak gdzie z techniką ma się do czynienia. 3 grudnia 1928 r. /-/ gen.Rydz-Śmigły.

Przypisy

edytuj
  1. Kalendarz Historyczny - Aleksander Szychowski (pol.) [dostęp 2011-11-20].
  2. Stawecki 1994 ↓, s. 325.
  3. Nekrolog Aliny Marii Izabeli z Zengtellerów Szychowskiej. „Polska Zbrojna”. 314, s. 4, 1937-11-13. Warszawa. 
  4. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 18 z 18 lutego 1919 roku, poz. 596.
  5. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 16 z 13 lutego 1919 roku, poz. 550.
  6. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 3 z 29.01.1929 r.
  7. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 20 z 23.12.1929 r.
  8. Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93–94.
  9. Wojska inżynieryjno-saperskie na terenie Wielkopolski 1918–1939, s. 67.
  10. Cmentarz Stare Powązki: Szychowscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
  11. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. III, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240., s. 66
  12. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 70 z 26 czerwca 1919 roku, poz. 2247.
  13. Tajny Dziennik Personalny nr 2 z 19 marca 1939
  14. M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  15. M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 386 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  16. M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  17. M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  18. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 19.03.1934 r., s. 115
  19. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 18 z 11.11.1937 r.
  20. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 44 z 20.04.1924 r

Bibliografia

edytuj