Bitwa pod Wojłowem

Bitwa pod Wojłowem – część wielkiej bitwy nad Berezyną. Walki polskich 24 pułku piechoty i 4 pułku piechoty Legionów w czasie majowej ofensywy wojsk Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Bitwa pod Wojłowem
Wojna polsko-bolszewicka
Czas

17–21 maja 1920

Miejsce

pod Wojłowem[a]

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Przyczyna

majowa ofensywa
Frontu Zachodniego

Wynik

utrata pozycji nad Berezyną

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Stanisław Kalabiński
Siły
2 DP Leg.
24 pp i 4 pp Leg.
brak współrzędnych

Położenie wojsk przed bitwą

edytuj

W maju 1920, po zajęciu Kijowa i zdobyciu przyczółków mostowych po wschodniej stronie Dniepru, wojska polskie przeszły do obrony. Wódz Naczelny Józef Piłsudski zdawał sobie sprawę z tego, że nie udało mu się rozbić większych sił nieprzyjaciela, a jedynie zmusił je do wycofania się dalej na wschód. Stąd też planował nowe uderzenie, tym razem na północnym odcinku frontu wschodniego[1]. W tym czasie dowódca Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski grupował wojska na wschodnim brzegu Berezyny i także przygotowywał je do ofensywy[2].

Skład wojsk

edytuj
Wojsko Polskie

17 maja dowodzenie nad obu armiami przejął gen. Stanisław Szeptycki[3].

Armia Czerwona

Na wschodnim brzegu Berezyny utworzono zgrupowanie uderzeniowe[4]:

Całością sił uderzeniowych dowodził dowódca Frontu Zachodniego Michaił Tuchaczewski[6][7].

Przebieg działań

edytuj

W maju 1920 przedmoście na wschodnim brzegu Berezyny pod Wojłowem i Brodami obsadził I batalion 24 pułku piechoty, a pozostałe jego bataliony zajmowały stanowiska na zachodnim brzegu rzeki. Na prawo pułk sąsiadował z 4 pułkiem piechoty Legionów, a na lewo z oddziałami 1 Dywizji Litewsko–Białoruskiej[8].

14 maja 1920 wojska Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego przeszły do ofensywy[1]. Na odcinku 2 Dywizji Piechoty Legionów nieprzyjaciel zamierzał zlikwidować polskie przedmoście pod Wojłowem. Uderzyły 115.,151.,152. i 159 pułki strzelców wspierane bateriami artylerii. Do 20 maja I/24 pp skutecznie odpierał sowieckie ataki i bronił przedmościa[8][9].

Ogólna sytuacja taktyczna wymusiła jednak na dowódcy 24 pp mjr. Stanisławie Kalabińskim przesunięcie pozostałych batalionów z artylerią do rejonu Karolina[10]. W tym samym czasie inne oddziały 1 Dywizji Litewsko–Białoruskiej zostały zmuszone do odwrotu. Szybko posuwający się na zachód nieprzyjaciel zagroził oskrzydleniem pułku. Bataliony, ponosząc w walce duże straty, wycofały się za Lutkę i tam zorganizowały obronę[8][11].

Również I batalion opuścił przedmoście, a nocą z 20 na 21 maja między Brodami a Wojłowem Sowieci sforsowali Berezynę uderzając podczas luzowania na III/4 pp Leg. i II/24 pp[12]. Wykorzystując zaskoczenie oddziały sowieckie weszły w lukę między 24 pp i 4 ppLeg. i opanowały Wojłowo[8]. Kontratak III/4 pp Leg. nie uzyskał powodzenia. Rano powtórnie kontratakowali Polacy. I batalion i dwie kompanie III/4 pp Leg. Walka nie przyniosła rozstrzygnięcia[13]. Wieczorem, z zagrożony pełnym oskrzydleniem, 24 pp wycofał się na linię Wiesny. 23 maja Sowieci wznowili natarcie, zepchnął pododdziały 24 pułku piechoty z linii Wiesny i zmusił do dalszego odwrotu[8].

Bilans walk

edytuj

24 pułk piechoty i 4 pułk piechoty Legionów nie utrzymali swoich pozycji. W walkach toczonych od 17 do 21 maja Polacy stracili około trzystu poległych i rannych. Straty sowieckie nieznane[8].

  1. Miejscowość na Białorusi, na wschodnim brzegu Berezyny.
  2. Michaił Tuchaczewski podaje nieco inny skład Armii w początkowym okresie operacji: 4., 6.,11.,29., 53.,56. Dywizje Strzelców i 15 Dywizja Kawalerii. Oprócz wymienionych na front maszerowała 18 Dywizja Strzelców[5].
  3. Michaił Tuchaczewski podaje nieco inny skład 16 Armii w początkowym okresie operacji: 2.,8.,10.,17.,57. Dywizje Strzelców i oprócz wymienionych na front maszerowała 21 Dywizja Strzelców[5].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj