Blandfordiaceaemonotypowa rodzina roślin jednoliściennych z jednym rodzajem Blandfordia Sm., reprezentowanym we florze wschodniej Australii przez 4 gatunki[4]. Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć Georga Spencera-Churchilla, markiza Blandford, piątego księcia Marlborough[5].

Blandfordiaceae
Ilustracja
Blandfordia grandiflora
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

Blandfordiaceae

Nazwa systematyczna
Blandfordiaceae Dahlgren & Clifford
Fam. Monocot.: 155 (1985)[3]
Typ nomenklatoryczny

Blandfordia Sm. (1804)

Zasięg
Mapa zasięgu
Kwiaty Blandfordia nobilis

Morfologia

edytuj
Pędy podziemne
Skrócone, bulwiaste kłącze.
Liście
Ulistnienie naprzemianległe, dwurzędowe. Liście równowąskie, siedzące, o szerokości 8 mm i długości do 1 metra, tworzące pochwę liściową okalającą kłącze. Szypułki wsparte u nasady dwoma wąskimi podkwiatkami. Nerwacja równoległa z wyraźną żyłką główną.
Kwiaty
Kwiaty obupłciowe, promieniste, szypułkowe, zebrane w wierzchołkowe grono. Okwiat pojedynczy, sześciolistkowy. Listki okwiatu zrośnięte do postaci koronowatej, dzwonkowatej rurki, czerwono-żółte, pomarańczowe lub żółte. Pręciki położone w dwóch okółkach (3+3). Nitki pręcików zrośnięte z okwiatem do ⅓-½ jego długości. Główki pręcików dołączone grzbietowo. Zalążnia trójkomorowa, u nasady zwężająca się do gynoforu. Szyjka słupka wzniesiona, krótka, zakończona pojedynczym, wierzchołkowo trójżeberkowanym znamieniem. Zalążki liczne, anatropowe, położone w dwóch rzędach na osiowych łożyskach.
Owoce
Torebki. Nasiona brązowe, z omszoną łupiną. Bielmo obfite, pozbawione skrobi. Zarodek równowąski, lekko skrzywiony[6].

Biologia i ekologia

edytuj
Rozwój
Wieloletnie geofity ryzomowe. Kwiaty większości gatunków są zapylane przez ptaki z rodziny miodojadów.
Siedlisko
Wrzosowiska, szczególnie sezonowo podmokłe. Rośliny występują przeważnie w strefie przybrzeżnej, na wysokości nie przekraczającej 1000 metrów. Kilka wyizolowanych populacji rośnie w Górach Niebieskich.
Cechy fitochemiczne
W roślinach obecny jest kwas chelidonowy. W liściach – glikozydy flawonowe oraz cyjanidowe.
Genetyka
Liczba chromosomów 2n wynosi 34 lub 54[6].

Systematyka

edytuj
Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z kladów w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych. Pozycję filogenetyczną rodziny w obrębie rzędu przedstawia poniższy kladogram[2].


storczykowate Orchidaceae





Boryaceae




Blandfordiaceae




Lanariaceae




asteliowate Asteliaceae



przyklękowate Hypoxidaceae









Ixioliriaceae



Tecophilaeaceae





Doryanthaceae




kosaćcowate Iridaceae




Xeronemataceae




złotogłowowate Asphodelaceae




amarylkowate Amaryllidaceae



szparagowate Asparagaceae










Podział rodziny

rodzaj: Blandfordia Sm.

Typ nomenklatoryczny

Gatunkiem typowym dla rodzaju jest Blandfordia nobilis Sm.[7]

Zastosowanie

edytuj

Blandfordia grandiflora o dużych, czerwono-żółtych kwiatach, jest uprawiana jako ozdobna roślina ogrodowa i na kwiaty cięte. Rośliny są trudne w uprawie, wymagają wilgotnej, torfowej gleby i stanowiska słonecznego lub lekko zacienionego. Są podatne na gnicie korzeni i wrażliwe na zaburzenia składników odżywczych w glebie[8].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  3. James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B. PlantSystematics.org. [dostęp 2010-10-24]. (ang.).
  4. Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-09-25]. (ang.).
  5. David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008, s. 72. ISBN 978-0-511-47376-0.
  6. a b H.T. Clifford i J.G. Conran: Blandfordiaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 148-150. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).
  7. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-09-24].
  8. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 145, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.